به گزارش ایرنا، هرسال آیین شب یلدا یا "شب چله" که در گویش محلی مردمان لرستان به آن "توک چله" گفته می شود با رسم و رسوماتی برگزار می شود که تقریبا در تمامی شهرهای آن کمابیش مشترک است اما در پس این آیین های مشترک برخی رسوم خاص هر منطقه هم وجود دارد که خاطرات این شب را به یاد ماندنی تر می کند.
این روزها بازار شهر الشتر (مرکز شهرستان سلسله) پر از جلوه هایی است که شکوه شب یلدا را به زیبایی و سادگی به تصویر می کشد، تا چشم کار می کند چهار راه اصلی این شهر پر از جلوه های ناب یلدا است، یکی این سو بوقلمون، غازها و خروس های پروار خود را گوشه ای در مسیر دید عابران نشانده و هر از گاهی با جار زدن سعی در جلب توجه رهگذران دارد.
"گندم شیره" خوش طعم ترین تنقلاب شب یلدا
در گوشه و کنار خیابان ها بساط فروش آجیل برپا شده و هر که سعی در بردن رزقی از برکات یلدای مهربان بر سفره اهل و عیال خود دارد، این روزها خرید کدو حلوایی و هندوانه هم برای تزیین سفره شب یلدا در الشتر رونق گرفته و بازار یلدا به رنگ های خوش کدو، هندوانه و انار آراسته شده است.
زنان کدبانو در گوشه و کنار بازار مشغول خرید کنجد، پسته کوهی، بادام، توت و انجیر خشک و گندم شیره( گندمی که با شیر تازه محلی، پودر زیره، رازیانه و زردچوبه مخلوط و خشک می شود و در شب یلدا برای مخلوط کردن با آجیل های مخصوص برشته می شود)، شاهدانه، کشمش و گردو هستند تا در شب نشینی های خانوادگی این شب خاطره انگیز برای اهل خانه خود تنقلات پس از شام را مهیا کنند.
مو سفید کرده های فامیل و خانواده در شب یلدا میزبان شایسته سایر اعضای خانواده هستند و شب یلدا از آنچنان شکوهی برایشان برخوردار است که فرزندان خانواده در هرجایی از جغرافیای کشور که باشند خود را برای حضور در مهمانی پدربزرگ ها و مادربزرگ ها در این شب دلپذیر به اهل منزل می رسانند تا شادی این شب را برای کودکان و سالخورده ترها دوچندان کنند.
رسم "کُشتی" و سنت "کاسمسا" بهترین رسوم بجای مانده از گذشتگان
یکی از رسوم زیبای مردمان الشتر رسم "کشتی" است که طی آن بنا به استطاعت خانواده بره یا گوسفندی را در این شب سر بریده و اهل منزل با کباب مخصوصی موسوم به "دنده کباب"، "جگروز" (جگر به دور لایه ای مخصوص از چربی نازک به نام "وز" پیچیده و کباب می شود) و "گله بریژ"(بخش های نرم گوشت که به همراه دنبه کباب می شود) از اهل منزل خود پذیرایی می کنند.
آنچه رسم "کشتی" را نزد مردم سلسله محبوب کرده بخشیدن بخشی از گوشت گوسفند به خانواده های ضعیف تر همسایه است که نزد اهالی به رسم "کاسِمسا" معروف است تا آنها نیز در این شب خاطره انگیز شرمنده فرزندان خود نباشند و برکت بخشش، گرمابخش سفره اهل منزل آنان هم باشد.
زنان سر رشته دار و کدبانوی الشتری که میزبان فرزندان و نوه ها و سایر اقوام خود هستند با تهیه شیرینی های محلی همچون "برساق"(نوعی شیرینی خانگی که از آرد، روغن حیوانی، شیر تازه، تخم مرغ و مقداری زیره و رازیانه تهیه می شود و به دلیل خوش طعم بودن هواخواهان بسیاری دارد)، نان محلی تازه و "چورک روین"(نوعی نان کوچک محلی تهیه شده با زردچوبه و رازیانه که بر روی ساج پخت شده و با روغن محلی و شیره انگور ترکیب می شود) در این شب طولانی، خاطره هایی به یاد ماندنی را برای عزیزان خود در تاریخ خانواده ثبت کرده و به یادگار می گذارند تا این میراث های شیرین و زندگی بخش نسل به نسل به آیندگان منتقل شوند، خوبی ها در نقش جان زمانه حک شوند و تا ابد باقی بمانند.
فال "چل سرو"
اکنون شب به نیمه رسیده است و اهل منزل فراقتی یافته اند تا در کنار هم با گرفتن فال "چل سرو" یا چهل سرود دمی در کنار اشعار غنی لکی بگذرانند، چل سرو گویش اشعاری لکی از سوی تعدادی بزرگان خانواده به نیت دختران و پسران جوان است و چه شیرین می شود که چهلمین سرود همیشه با بیتی خوش به قرعه می افتد که نشان دهنده عاقبت بخیری و شادکامی در سال پیش رو است.
سرودها و تفالی که در پس آن دعاهای عاقبت بخیری است تا عاقبت جوانان منزل مانند این ابیات زیبا و کم نظیر، خوش و شیرین همچون شکر شود.
بی شک " یلدا" شبی است که مردمان لرستان به شکرانه فرارسیدن زمستان و در پیش بودن بهاری دلچسب، هنگامه ای به وسعت مهربانی و سخاوت را برای یکدیگر به مهر باقی می گذارند تا همچون همیشه وسعت مهربانی مردمان این دیار مهرپرور نگذارد سفره کم توانی در این شب های نیکی خالی بماند.
نظر شما