تشریح زلزله‌های اخیر بشرویه؛ فعالیت گسل اسفندیار و احتمال لرزه‌ای این شهر

۱۴ دی ۱۴۰۱، ۱۲:۵۹
کد خبر: 84988544
مهدی زارعI عضو هیات‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله
تشریح زلزله‌های اخیر بشرویه؛ فعالیت گسل اسفندیار و احتمال لرزه‌ای این شهر

تهران- ایرنا- مسبب بسیاری زلزله‌های اخیر شهر بُشرویه راندگی گسل اسفندیار با مولفه امتداد لغز راست‌گرد است و بررسی تغییرات تنش نشان می‌دهد این شهر در منطقه‌ای واقع است که احتمال لرزه‌ای بالایی دارد. 

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا بُشرویه، در استان خراسان جنوبی بر اساس سرشماری ۱۳۹۵، ۱۶ هزار نفر جمعیت دارد. گسل اسفندیار از حدود ۵ کیلومتری غرب بشرویه عبور می کند و گسل بشرویه نیز به عنوان پیشانی پهنه راندگی شرق رشته کوه‌های شتری، شواهد فعالیت جوان و امروزی دارد.

گسل اسفندیار در ادامه شمالی گسل نایبند و در غرب ناحیه لوت قرار دارد. راندگی اسفندیار با مولفه امتداد لغز راست‌گرد مسبب بسیاری زلزله‌های اخیر از جمله زلزله‌های ۲۲ آذر ۱۴۰۱، با بزرگای ۵.۴ و ۳ دی‌ ۱۴۰۱ با بزرگای ۵.۱ است. این دو زلزله متوسط در شمالی‌ترین بخش گسل اسفندیار رخ داده‌اند.

سوابق تاریخی از زلزله‌های منطقه خراسان جنوبی

در غرب این منطقه در زلزله طبس ۲۵ شهریور ۱۳۵۷ با بزرگای ۷.۴ شهر طبس به طور کامل ویران شد و روستای خسروآباد، در ۷.۵‌ کیلومتری جنوب‌ شرقی طبس محل شدیدترین خسارت‌ها بود. از دیهوک (شهری از توابع شهرستان طبس) گزارش شد به دلیل بروز رعدوبرق‌هایی قبل از رخداد لرزه اصلی، در محدوده کوه‌های شتری، بعضی مردم پیش‌آگاهی یافتند و جان به در بردند؛ ولی چنین چیزی از محدوده پیرامون طبس گزارش نشد.

در شرق بشرویه نیز پهنه مهمی از نظر زلزله های اخیر ایران وجود دارد. زمین‌لرزه فاجعه‌باری روز ۹ شهریور ۱۳۴۷ با بزرگای ۷.۱ موجب ویرانی دشت بیاض و خضری در شمال غرب قائن شد. همه خانه‌ها در دشت بیاض کاملاً فروریخت. میزان آسیب‌ها با دور شدن از این منطقه به‌شدت کاهش می‌یافت. زمین‌لرزه با گسلی شرقی‌غربی به طول ۸۰ کیلومتر بود.

حدود بیست و یک ساعت پس از زمین‌لرزه ۹ شهریور ۱۳۴۷ دشت بیاض در ۱۰ شهریور ۱۳۴۷، زمین‌لرزه شدیدی با بزرگای ۶.۴ در ۷۰ کیلومتری غرب دشت بیاض فردوس را (که در اثر زلزله دشت بیاض تنها اندکی آسیب دیده بود)، به‌کلی ویران کرد و غم‌انگیز اینکه بعضی از مجروحان که در زلزله ۹ شهریور دشت بیاض زنده مانده و از دشت بیاض به فردوس منتقل شده بودند، در زلزله ۱۰ شهریور فردوس در بیمارستان کشته شدند.

تشریح زلزله‌های اخیر بشرویه؛ فعالیت گسل اسفندیار و احتمال لرزه‌ای این شهر

پهنه گسلی دشت بیاض، اسفندیار و فردوس در شمال ناحیه لوت به عنوان یک منطقه فعال زمین‌‎ساختی در شرق ایران شناخته شده است. بررسی تغییرات تنش نشان می‌‎دهد در این منطقه زمین‌لرزه های متوالی متعددی در گذشته رخ داده است. مهمترین آن رخداد زمین لرزه اصلی دشت بیاض در ۹ شهریور سال ۱۳۴۷ است که موجب شلیک یا چکانش جنبش در گسل شمال‌غربی ‌جنوب شرقی گسل رانده فردوس در ۱۰ شهریور ۱۳۴۷ و گسیختگی گسل آبیز (اردکول) در کوریزان-خواف زمین لرزه ۲۳ آبان ۱۳۵۸سپس شلیک جنبش و گسیختگی بخش شرقی گسل دشت بیاض ۶ آذر ۱۳۵۸ زمین‌لرزه‌ای با بزرگای ۷.۱ منطقه کولی- بنیاباد را برانگیخت.

در طول گسل اسفندیار شواهد ریخت زمین ساختی مختلف؛ مانند مرز بین کوه و دشت در محل روستای اسفندیار و در غرب دیهوک و در غرب شهر بشرویه دیده می شود. شهر بشرویه در

منطقه ای واقع است که دارای پتانسیل لرزه ای بالایی است.

مطالعات زمین ساختی روی گسل اسفندیار نشان می دهد در بخش‌های جنوبی گسل اسفندیار فعالیت بیشتری نسبت به بخش شمالی گسل اسفندیار وجود دارد. نکته مهم آنکه؛ هیچ زمین‌لرزه مهم و شدید تاریخی در هزاره گذشته در طول گسل اسفندیار گزارش نشده و به نظر می رسد یک نبود لرزه ای در راستای گسل اسفندیار وجود داشته باشد و گسل اسفندیار احتمالا می‌تواند مسبب زمین‌لرزه شدید بعدی باشد.

به گزارش ایرنا، زمین‌لرزه‌ای به بزرگای ۵.۱ ساعت ۱۶:۵۴ دقیقه سوم دی بشرویه در استان خراسان جنوبی را لرزاند. این زمین لرزه در عمق هشت کیلومتری زمین و سه کیلومتری بشرویه به وقوع پیوسته است. افزون بر این، ۲۲ آذر گذشته نیز زلزله‌ای به بزرگای ۵.۴ بشرویه را لرزاند و ۳۹۰ واحد مسکونی شهری و روستایی بر اثر این زلزله خسارت دید. همچنین ۳۰ آذر زلزله‌ای به بزرگی ۳.۹ ریشتر حوالی بشرویه را لرزاند؛ اما هیچ خسارتی نداشت. بر اساس از ۲۲ آذر تاکنون حدود ۳۰ پس لرزه در این شهرستان به وقوع پیوسته است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha