چرا نیمکره جنوبی زمین توفانی‌تر است؟

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از وبگاه سای‌تِک‌دِیلی، قرن‌ها ملوانانی که به سراسر جهان سفر می‌کردند، می‌دانستند که سهمگین‌ترین توفان‌ها مربوط به نیمکره جنوبی زمین است. یک مسافر که در سال ۱۸۴۹ میلادی به آمریکای جنوبی سفر کرده بود، در سفرنامه‌اش نوشت: امواجی که هم‌ارتفاع کوه بودند، با هر خیزش، کشتی را به غرق‌شدن تهدید می‌کردند.

سال‌ها بعد، دانشمندانی که داده‌های ماهواره‌ای را تجزیه‌وتحلیل کرده بودند، مشاهدات ملوانان را مبنی‌بر اینکه نیمکره جنوبی زمین حدود ۲۴ درصد بیشتر از نیمکره شمالی، توفان را تجربه می‌کند، تأیید کردند؛ اما دلیل این موضوع مشخص نبود.

یک تیم پژوهشی به سرپرستی تیفانی شاو (Tiffany Shaw)، دانشمند علوم جَوی از دانشگاه شیکاگو در آمریکا، اولین توضیح مشخص را برای این پدیده ارائه داده‌اند. شاو و همکارانش دو مقصر اصلی یافته‌اند: گردش اقیانوسی و رشته‌کوه‌های بزرگ نیمکره شمالی.

پژوهش آن‌ها همچنین نشان داد که این نداشتن تقارن توفانی دو نیمکره از آغاز عصر ماهواره در دهه ۱۹۸۰میلادی افزایش یافته است. این افزایش از نظر کیفی با پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته درخصوص تغییرات اقلیمی با استفاده از مدل‌های مبتنی بر فیزیک مطابقت دارد.

داستان دو نیمکره

مدت‌های مدید، اطلاعات زیادی درباره آب‌وهوا در نیمکره جنوبی نداشتیم. بیشتر روش‌هایی که با استفاده از آن‌ها درباره آب و هوا مطالعه می‌کنیم، مبتنی‌بر خشکی هستند و اقیانوس‌ها در نیمکره جنوبی در مقایسه با نیمکره شمالی بسیار بیشتر است؛ اما با ظهور رصد جهانی مبتنی‌بر ماهواره در دهه ۱۹۸۰ میلادی، می‌توانیم میزان این تفاوت چشمگیر را تعیین کنیم. نیمکره جنوبی دارای تندبادهای قوی‌تر و رویدادهای آب‌وهوایی شدیدتری است.

قبل از این پژوهش، کسی درباره این نبود تقارن، توضیح قطعی ارائه نکرده بود. تیم پژوهشی از مدل‌های آب‌وهوایی ساخته‌شده بر اساس قوانین فیزیک استفاده و فرضیه‌های خود را آزمایش کردند.

تغییرات توفانی نیمکره جنوبی با تغییرات در اقیانوس مرتبط بود. دانشمندان دریافتند تأثیر اقیانوسی مشابهی در نیمکره شمالی رخ می‌دهد؛ اما تأثیر آن با جذب نور خورشید در نیمکره شمالی به دلیل از بین‌رفتن یخ و برف دریا، نابود می‌شود.

شاید تعجب‌آور باشد که یک سؤال به ظاهر ساده، یعنی «چرا یک نیمکره از نیمکره دیگر توفانی‌تر است؟»، برای مدت‌های مدید بی‌پاسخ مانده است؛ اما شاو توضیح داد که رشته فیزیک آب و هوا و اقلیم در مقایسه با بسیاری از رشته‌های دیگر نسبتاً جوان است.