ثبت جدایی هاله کهکشان همسایه راه‌شیری توسط تلسکوپ هابل

به گزارش گروه علمی ایرنا از اسپیس، کهکشان راه شیری در محله کهکشانی خود یک قلدر به شمار می‌رود. دو همسایه نزدیک کهکشان ما کهکشان‌های کوتوله‌ موسوم به «ابر ماگلانیک بزرگ یا ال ام سی» (LMC) و «ابر ماگلانیک کوچک و اس ام سی» (SMC) هستند. این کهکشان‌های نزدیک که از لحاظ جرم بسیار کوچکتر از کهکشان راه شیری هستند (به عنوان مثال ال ام سی حدود ۱۰ درصد راه شیری جرم دارد) تا حد زیادی تحت تاثیر نیروی گرانشی کهکشان راه شیری قرار دارند.

وقتی ما به یک کهکشان معمولی نگاه می‌کنیم می‌توانیم ستاره‌های درخشان را در مرکز آن ببینیم. در حالی که چشم از مرکز به سمت بیرون حرکت می‌کند، تجمع و تراکم ستاره‌ها کم می‌شود و آنها پراکنده و در نهایت بطور کامل ناپدید می‌شوند. با این حال، فراتر از مناطق متراکم ستاره‌ای یک کهکشان، هاله‌ای از گاز ، غبار و ستارگان سرگردان وجود دارد که بسیار فراتر از مرزهای مشهود آن قلمرو امتداد دارد. در مورد دو کهکشان ال ام سی و اس ام سی نیز همینگونه است.

یک تحقیق جدید بر اساس مشاهدات تلسکوپ فضایی هابل، شهرت کهکشان راه شیری به عنوان یک کهکشان قلدر را تایید کرده است. این مشاهدات نشان داد اندازه هاله کهکشان «ال ام سی» در حدود ۱۰ برابر کوچکتر از هاله کهکشان‌های دیگر با همین میزان جرم است. این مساله حاکی از یک رویداد در گذشته است که ضمن آن، کهکشان راه شیری مقداری از مواد کهکشان «ال ام سی» را زدوده و از آن جدا کرده است. محققان در این تحقیق از مشاهدات کهکشان یاد شده با تجهیزات ماورای بنفش هابل استفاده کردند.

اندرو فاکس از محققان سازمان فضایی اروپا گفت: کهکشان ال ام سی یک نجات یافته است. هر چند مقدار زیادی از گاز خود را از دست داده است؛ هنوز به اندازه کافی برایش باقی مانده است که بتواند به ساختن ستاره‌های جدید ادامه دهد. بنابراین هنوز مناطق جدید ساختن ستاره می‌تواند ایجاد شود. یک کهکشان کوچک‌تر نمی‌توانست دوام بیاورد و هیچ گازی باقی نمی‌ماند.

قابلیت‌های مشاهداتی ماورای بنفش تلسکوپ هابل آن را به ابزاری ایده‌آل برای این مطالعه تبدیل کرد. محققان هاله کهکشان «ال ام سی» را با استفاده از نور پس زمینه از ۲۸ دوراختر (کوازار) به عنوان نوعی از «فانوس‌دریایی» مشاهده کردند. این به آنها اجازه داد که گاز هاله را بطور غیرمستقیم از طریق جذب نور پس زمینه کوازارها ببینند.

محققان از داده‌های هابل برای شکستن و تجزیه این نور به طول موجهای تشکیل دهنده آن و افشای سرنخ‌هایی درباره دما ، سرعت و ترکیبات گاز موجود در هاله استفاده کردند.