به گزارش ایرنا، اسماعیل جانعلی پور امروز سه شنبه چهارم بهمن در نشست خبری کمیته ادیان الهی ستاد دهه فجر انقلاب اسلامی گفت: ادیان توحیدی در کشور ما همواره در برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی حضور دارند و برای نشان دادن این حضور نمایشگاهی در قالب عکس برگزار می شود که شامل حدود ۵۰ قطعه عکس از زیست اجتماعی این ادیان است. این مساله نشان دهنده آن است در کنار آزادی هایی که پیروان ادیان توحیدی دارند، مشاغل مختلفی نیز به دست آنهاست که می توان به پزشکان و وکلا اشاره کرد.
وی افزود: در حدود دو ماه است که از فعالیت های پیروان ادیان توحیدی عکس گرفته می شود و در روزهای آینده زمان دقیق برگزاری این نمایشگاه اعلام خواهد شد.
جانعلی پور که در شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی سخن می گفت، با اشاره به بیانیه های نمایندگان ادیان الهی در محکوم کردن اغتشاشات ماه های گذشته گفت: نجابت جامعه ادیان توحیدی را در ایام اغتشاشات دیدیم که چگونه توطئه‌های دشمنان را محکوم کردند.
مدیرکل دفتر مجامع، تشکل ها و فعالیت های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تجلیل از خانواده های شهدای ادیان توحیدی در هفته دفاع مقدس و سایر مناسبت های ملی افزود: ما با هماهنگی مجامع اقلیت های دینی، برنامه‌های دهه فجر این مجامع را اعلام می کنیم هر چند این مجامع علاقه به حضور در این برنامه را داشتند ولی میسر نشد.
این مقام مسئول با اشاره به دیدار برخی مسئولان وزارت ارشاد با ارامنه در ابتدای سال جدید مسیحی به تشریح برنامه های دهه فجر پرداخت و در پاسخ به خبرنگار ایرنا درباره نشست مسئولان فرهنگی با پیروان ادیان توحیدی گفت: هر سال در ایام دهه مبارک فجر نشستی را با عنوان ضیافت برگزار می کنیم که با حضور نخبگان علمی، دینی و فرهنگی برگزار می کنیم و امسال نیز این برنامه با حضور صد نفر از نخبگان علمی، سیاسی و فرهنگی جامعه ادیان توحیدی را با حضور مقامات عالی کشور برگزار خواهیم کرد.
وی درباره همکاری های این اداره کل با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای تعامل بیشتر در برگزاری برنامه های دهه فجر گفت: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی هم خانواده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که یکی از فعالیت های این سازمان سیاست گذاری و ارتباط با مجامع ادیان توحیدی در خارج از کشور است. اداره کل مجامع، تشکل ها و فعالیت های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیت امور مربوط به فعالیت ها و برنامه های فرهنگی هنری و علمی پیروان ادیان توحیدی در داخل کشور است.
وی از یک کار مشترک بین المللی با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات در آینده ای نزدیک خبر داد و گفت: امیدوارم بتوانیم با این کار مشترک نمایشی از آزادی و حضور پیروان ادیان توحیدی در ایران را بهتر بشناسانیم.
جانعلی پور با اشاره به حمایت این اداره کل از برنامه ای پیروان ادیان ابراهیم گفت: جامعه ادیان توحیدی در بسیاری از استان ها حضور دارند و در طول سال به فعالیت های فرهنگی می پردازند که بر اساس مجوزهای صادر شده از سوی اداره کل مجامع وزارت ارشاد مشخص است.
وی ادامه داد: همزمان با سالروز ورود امام خمینی در ۱۲ بهمن ناقوس کلیساها به صدا در خواهد آمد و جمعی از پیروان ادیان توحیدی برای تجدید پیمان با آرمان های امام خمینی به حرم بنیانگذار جمهوری اسلامی خواهند رفت.
جانعلی پور افزود: در روز ۱۳ بهمن مراسم میهمانی لاله ها را خواهیم داشت برنامه‌هایی برگزار می شود و همچنین آیین های شکرگزاری از نعمت انقلاب که همواره مورد توجه پیروان ادیان توحیدی است در دهه فجر به شکلی پربارتر برگزار می شود. برگزاری شب شعر در شیراز، تجلیل از چهره های برگزیده جامعه توحیدی در عرصه‌های علمی و مسابقات ورزشی جام فجر از دیگر برنامه‌های دهه فجر است.
به گفته این مقام مسئول برنامه های کمیته پیروان ادیان توحیدی در ایام الله دهه مبارک فجر به شرح زیر است:
آشوریان تهران علاوه بر به صدا درآوردن زنگ انقلاب در مدارس و کلیساهای آشوری و کلدانی به مناسبت ساعت ورود اما خمینی به میهن، به تزیین کلیساهای آشوری و کلدانی و انجمن آشوریان تهران و مجتمع هابی آموزشی آشوری حضرت مریم و بهنام می پردازند. برپایی آیین دعا و نیایش در کلیساهای زیرمجموعه در ۱۶ بهمن به مناسبت شکرگزاری به خاطر نعمت بزرگ انقلاب اسلامی، حضور در مرقد امام خمینی (ره) در دوازدهم بهمن به همراه سایر ادیان توحیدی و همچنین شرکت در مراسم میهمانی لاله ها در ۱۳ بهمن به میزبانی هموطنان زرتشتی و برپایی آیین بزرگداشت سالگرد پیروزی انقلاب در مجتمع های آموزشی حضرت مریم و بهنام از دیگر برنامه های آشوریان تهران است.
مسیحیان آشوری و ارمنی ارومیه علاوه بر برگزاری برنامه های مشترک مانند به صدا درآوردن ناقوس کلیساها، برنامه های دیگری همچون ایجاد بازارچه صنایع دستی مخصوص مسیحیان استان آذربایجان غربی را خواهند داشت.
مسیحیان استان فارس نیز ضمن اجرای طرح پویش کتابخوانی و شب شعر با هدف ایجاد وحدت و دوستی در ادیان توحیدی، از نخبگان ادیان توحیدی استان که در آبادانی و سازندگی کشور سهیم بوده اند؛ تجلیل می کنند. همچنین با به راه انداختن نمایشگاه صنایع دستی و آثار هنری هنرمندان ادیان توحیدی به دعا و نیایش به شکرانه امنیت و اقتدار در جاممعه ادیان توحیدی در یکی از اماکن مقدسه می پردازند.
ارامنه تهران نیز با برپایی نمایشگاه عکس از حیات اجتماعی هموطنان ارمنی، برنامه هایی دیگری دارند که از جمله آنها برپایی مسابقات ورزشی در باشگاه آرارات بین تیم های انجمن های زیرمجموعه است.
برگزاری موسیقی های ملی و محلی توسط گروه های ادیان با محوریت موضوع انقلاب اسلامی ایران، برگزاری مراسم شب شعر با موضوع سالگرد انقلاب اسلامی ایران، معرفی چهره های برتر از بین کسانی که از میان هموطنان پیرو ادیان توحیدی در یک سال گذشته به نحوی در یکی از عرصه های سازندگی و بالندگی حوزه های فرهنگی و اجتماعی کشور فعالیت چشمگیر داشته اند و آذین بندی و چراغان کردن اماکن مهم مذهبی و فرهنگی ادیان توحیدی در طول ایام دهه فجر از دیگر برنامه های ارامنه تهران است.
آشنایی با ادیان توحیدی در ایران
گروه‌های ادیان توحیدی در ایران به سه دسته تقسیم می‌شوند. مسیحی، زرتشتی و یهودی. یهودیان قدیمی‌ترین اقلیت نژادی و از پیروان حضرت موسی(ع) هستند که در تاریخ ایران در امور مهم حکومتی نقش‌های اساسی داشتند. دین مسیحیت، خود به دو شاخه ارامنه و آشوری تقسیم می‌شود و دین زرتشتی، که از دین‌هایی هستند که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته شده‌اند.
آشوریان
آشوریان با جمعیتی کمتر از ۲۰ هزار نفر، مانند سایر گروه‌های رسمی، از آزادی های مذهبی و فرهنگی در محدوده جامعه خودشان برخوردارند. آنان مذهب و سنن قومی خود را حفظ نمودند و در میان افراد جامعه گسترش دادند. تدریس زبان آشوری در مدارس اختصاصی آشوریان مانعی ندارند. برپایی مراسم و آیین‌های دینی و مذهبی از مفاخر جامعه آشوری است.
آشوریان دارای بیش از ۹۰ کلیسای تاریخی از نخستین سال‌های پذیرش مسیحیت هستند. آنچه بیش از همه برای آشوریان مایه مباهات است، این است که با وجود جمعیت اندک که شاید به جمعیت یک شهر هم نمی‌رسد در مجلس شورای اسلامی نماینده دارند و این نماینده صاحب اختیاراتی مانند نمایندگان دیگر مجلس است و این مسئله در منطقه غرب آسیا و کشورهای غربی که با وجود آزادی در کشورشان می‌بالند، کم‌نظیر است.
ارمنیان
ارامنه ایران از اقوامی هستند که بنابر روایات مکتوب تاریخی، پیش از قرن سوم میلادی در ایران سابقه سکونت داشته‌اند و از سوی دیگر پیوند ارامنه به عنوان ساکنان سرزمین ارمنستان با ایرانیان به گذشته‌های باستانی باز می‌گردد. با آغاز حکومت اشکانیان ارتباط سیاسی و اجتماعی بین ایرانیان و ارامنه مستحکم شد. با آغاز حکومت صفویان و با فرمان شاه عباس، ارامنه به شهرهای اصفهان، رشت، قزوین و شیراز برده و اسکان داده شدند. شاه عباس برای وابسته کردن ارامنه به نواحی جدید به آنها امکان ساخت کلیسا و برپایی امور مذهبی را داد.
به‌طور کلی فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی ارامنه در ایران به سه دوره زمانی تقسیم می‌شود: دوره اول که فعالیت‌های سیاسی ـ اجتماعی ارامنه به زمان شاه عباس باز می‌گردد. دوره دوم از زمان مشروطه و تدوین قانون اساسی که طبق آن به اقلیت‌ها حق شهروندی داده شد و دوره سوم که دوره فعالیت‌های سیاسی اجتماعی ارامنه پس از انقلاب اسلامی ایران است.
تصمیم‌گیری در جامعه ارامنه ایران درباره مسائل مختلف بر عهده شورای خلیفه‌گری است که به عنوان عالی‌ترین مرجع رسیدگی به امور مذهبی، وظیفه نظارت بر امور فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را بر عهده دارد. وظیفه این شورا اجرای مصوبات هیئت نمایندگان است. این هئیت تصویب لوایح و قوانین جامعه ارامنه را بر عهده دارد.
ارامنه همانند دیگر اقلیت‌های مطرح در قانون اساسی از آزادی کاملی برای انجام امور دینی برخوردارند و شمار زیاد کلیساها، مدارس و مراکز فرهنگی بر این امر دلالت دارد.
زرتشتیان
زرتشتیان ایران مانند برخی دیگر از گروه‌های اقلیت مذهبی در مجلس شورای اسلامی نماینده دارند. امروزه روند مهاجرت زرتشتیان ایران به خارج کشور بسیار سرعت گرفته و شمار زرتشتیان باقیمانده در ایران حدود ۲۰ هزار نفر است. در ایرن مدارس و نشریاتی، ویژه‌ی زرتشتیان وجود دارد و تحصیلات آنها در برخی دبیرستان‌ها مانند مارکار تهران پارس انجام می‌شود.
نشریه‌ای نیز به نام امرداد متعلق به سازمان‌های زرتشتی در ایران به صورت هفتگی چاپ می‌شود. زرتشتیان که بنا بر معتقدات مذهبی به آبادانی و سازندگی اهمیت بسیار می‌دهند، در کارهای خیر که منافع آن به عموم مردم برسد، پیشگام بوده‌اند. مدرسه‌ها، بیمارستان‌ها و گردش‌گاه‌های بسیاری به وسیله‌ی نیکوکاران زرتشتی ساخته شده است.
یهودیان
یهودیان ایران که سابقه حضورشان در ایران به زمان هخامنشیان برمی گردد، با بیش از ۲۰ هزار نفر جمعیت، طبق قانون اساسی دارای یک نماینده در مجلس هستند. جنبش‌های سیاسی، اجتماعی و شرعی جامعه کلیمی در سه چرخه مرجع دینی کلیمان، نماینده‌ی کلیمیان در مجلس شورای اسلامی و هیئت مدیره انجمن کلیمیان تهران متمرکز است.
اقلیت یهود، تبلیغات مذهبی خود را منحصرا متوجه یهودیان نموده است و تاکنون دیده نشده است که آنها تبلیغات مذهبی خود را متوجه سایر ادیان کرده باشند و بدین وسیله بخواهند آنها را به دین یهود دعوت کنند. هم‌اکنون این جامعه دارای مجتمع‌های فرهنگی، سازمان‌های جوانان، فروشگاه و کتابخانه‌های خاص خود هستند. کلیمیان تهران مدارس متعددی احداث و بهره‌برداری کردند که با مدیریت و قوانین آموزش و پرورش کشور اداره می‌شود.
نگاهی به وضعیت فرهنگی و اجتماعی پیروان ادیان توحیدی در جمهوری اسلامی ایران
پیروان ادیان توحیدی شامل ارامنه، آشوریان، زرتشتیان و کلیمیان، گروهی از هموطنان ایرانی هستند که با تکیه بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، همچون سایر اقشار ملت، در برخورداری از حقوق مدنی و اجتماعی و عمل به احکام و فرایض دینی خود آزاد بوده و در چارچوب قوانین و مقررات در کنار سایر هموطنان خود زندگی می کنند. اصل سیزدهم قانون اساسی تصریح دارد: ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی تنها اقلیت های دینی شناخته می شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آئین خود عمل می کنند.
برخورداری از پنج نماینده در مجلس شورای اسلامی، با وجود کم بودن نسبی جمعیت آنان، همچنین برخورداری از کلیساها، آتشکده ها و کنیسه های متعدد، اهمبت آنان را از نظر نظام جمهوری اسلامی ایران به خوبی نشان می دهد. امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، در مراسم گشایش اولین مجلس شورای اسلامی ایران درباره اقلیت های دینی گفتند: مجلس شورای اسلامی همان سان که در خدمت مسلمین است و برای رفاه آنان فعالیت می نماید، برای رفاه و آسایش اقلیت های مذهبی که در اسلام احترام خاصی دارند و از قشرهای محترم کشور هستند اقدام و فعالیت می نماید و اساساً آنان با مسلمانان در صف واحد و برای کشور خدمت می کنند و در صف واحد از تمام ارزش ها و ماثر (آثار نیک) آن برخوردار می باشند.
مقام معظم رهبری نیز در خصوص چگونگی تعامل با اقلیت های دینی کشور فرمود «ما از اسلام آموخته ایم که باید با پیروان ادیان دیگر با انصاف و عدالت برخورد کرد. این حکم اسلام به ماست» و در جای دیگر «تعرض به غیر مسلمان ها در جمهوری اسلامی ایران هیچ سابقه ای ندارد.»
مطابق اصول قانون اساسی، هیچ ایرانی به واسطه تعلق داشتن به نژاد، مذهب یا زبان خاصی بر دیگری ارجحیت ندارد . البته طبیعی است که در بین دین ها و زبان های موجود، تنها یک دین و یک زبان به عنوان دین و زبان رسمی کشور شناخته شود، اما این بدان معنا نیست که ایرانیان از نژادها، مذاهب و زبان های دیگر از آزادی و حقوق در عرصه های فرهنگی و مذهبی محروم باشند. اصل نوزدهم قانون اساسی چنین می گوید: مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند این ها سبب امتیاز نخواهد بود.
با این وجود، همه مردم مکلفند نسبت به قانون از در تسلیم درآیند و همان گونه که در حفظ زبان، دین و احوال شخصیه خود آزادند، از وظایفی که در قبال قوانین رسمی و عمومی کشور دارند، غافل نمانند. از این رو در اصل بیستم می خوانیم: همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی و سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.
در قانون اساسی در خصوص زبان و خط رسمی کشور که فارسی است تاکید شده اما استفاده از زبان های محلی و قومی نیز مجاز شمرده شده . اصل پانزدهم قانون اساسی تصریح دارد: زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آن ها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.
بنا بر این پیروان اقوام و زبان های غیر فارسی نه تنها در تکلم به زبان خویش آزادند بلکه می توانند به زبان های مزبور نشریه داشته و آن را در مدارس تدریس کنند. در حال حاضر حدود ۱۵ نشریه به زبان عربی، سه نشریه به زبان آذری، یک نشریه به زبان کردی، چهار نشریه به زبان ارمنی و یک نشریه به زبان آشوری منتشر می شود.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هموطنان پیرو ادیان توحیدی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از وزارتخانه هایی است که به دلیل ماهیت کاری، ارتباط مستقیمی با اقلیت های دینی از نظر اجتماعی و فرهنگی دارد. این وزارتخانه طی بیش از سه دهه گذشته جایگاه ویژه ای نزد هموطنان غیر مسلمان از نظر تعاملات فکری و فرهنگی داشته است.
در اثر این تعاملات مثبت شاهدیم که طی مدت مذکور، فعالیت های این عزیزان پابه پای سایر اقشار ملت، در عرصه های مرتبط با فرهنگ، نشر و مطبوعات و نیز فعالیت های مرتبط با حقوق شهروندی رشد و بالندگی چشمگیری داشته است؛ به گونه ای که در حال حاضر کلیه شاخه های ادیان رسمی کشور دارای انجمن های اجتماعی، ورزشی و فرهنگی بوده که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از انجمن زرتشتیان، انجمن کلیمیان، انجمن آشوریان، خلیفه گری ارامنه تهران، خلیفه گری ارامنه کاتولیک ایران، انجمن فرهنگی ورزشی رافی، انجمن فرهنگی ورزشی چهار محال و باشگاه فرهنگی ورزشی آرارات.
همچنین در بین افراد حقیقی و حقوقی اقلیت ها، فعالیت چشمگیری در حوزه های نشر و مطبوعات به چشم می خورد که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از انتشارات ناییری از ارامنه، انتشارات فروهر از زرتشتیان، انتشارات انجمن کلیمیان، نشریه پیام آشور، نشریه امرداد، نشریه خرده اوستا، نشریه هویس، نشریه آراکس، نشریه افق بینا، نشریه پیمان و از همه مهم تر نشریه آلیک که به دلیل این که از اولین روزنامه های منتشر شده در ایران است و نیز به دلیل انتشار بی وقفه آن طی ۹۰ سال گذشته از جایگاه ویژه ای در جامعه مطبوعاتی کشور برخوردار است.
علاوه بر این، در بین اقلیت های دینی کشور همه ساله تقویم های متعددی منتشر می شود که تقویم چهارگانه ادیان از سوی کلیمیان، تقویم راستی زرتشتیان، تقویم انجمن زرتشتیان تهران و تقویم های ارمنی نائیری، رافی و گانتق از جمله آن هاست.
در این جا به عنوان نمونه، تعدادی از برنامه های مذهبی و فرهنگی که توسط هم وطنان غیرمسلمان و نیز نمونه هایی از نوع تعاملاتی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با آنان دارد، ذکر می شود:
۱. پشتیبانی و تسهیل در اجرای موسیقی، تئاتر، نمایشنامه و برگزاری اعیاد مذهبی (ارامنه، کلیمیان و زرتشتیان)
۲. پشتیبانی و تسهیل در تمدید پروانه کار و اقامت مبلغین خارجی فعال در کلیساهای ایران
۳. پشتیبانی و تسهیل صدور روادید خروج و ورود برای مبلغین مذهبی و خارجی
۴. صدور مجوز برای برگزاری مسابقات فرهنگی و ورزشی در باشگاه های تابعه
۵. پشتیبانی و تسهیل در چاپ کتاب با عنوان های مذهبی _ فرهنگی_ اجتماعی برای مسیحیان، زرتشتیان و کلیمیان
۶. همکاری با وزارت امور خارجه، آموزش و پرورش، وزارت کشور، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نیروی انتظامی و نهادهای نظارتی مرتبط، در زمینه رفع مشکلات مربوط به پیروان ادیان رسمی کشور
۷. مشارکت اقلیت ها در برگزاری برنامه های هفته کتاب در آبان ماه ویژه جایگاه نشر _ کتاب و رسانه در بین ادیان توحیدی و اهداء جایزه به چهره های برتر غیر مسلمان در این زمینه
۸. صدور مجوز برای دانشجویان، خبرنگاران داخلی و خارجی برای مراجعه به اماکن مذهبی و فرهنگی اقلیت های دینی
۹. برگزاری برنامه های فرهنگی و هنری ملی به صورت مشترک با وزارت متبوع.
نظر شما