به گزارش ایرنا، نخستین جرقه های انقلاب اسلامی در اصفهان نه در بهمن ماه ۱۳۵۷ که سال ها پیشتر درخشید؛ گویی تاریخ در تار و پود اندیشه مردم این دیار، هجرت به نور را از میان روزهای کبودِ جست و جو می کرد.روزهایی که زمستانِ طاغوت، استخوان های آزادی را سوزانده بود و دل ها با پیوندهای عمیق، خنکای بهاران را تمنا داشت.
نصف جهان؛ این دیار کُهن نیز آبستن فراز و فرودهای بسیار در روزهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی است، مردم اصفهان، آنگاه که بنیان های حرکت نوپای انقلاب را مطابق با باورهای راستین خود یافتند برای ریشه دواندن آن تا پای جان کوشیدند. عصاره آن روزها در اصفهان به گواهی تاریخ سرشار از شور و شعور و شکوه است؛ روزهایی که نه تنها در واقعیت بلکه در یادها نیز ماندگار است.
بر اساس آنچه در کتاب"تاریخ سیاسی انقلاب اسلامی در اصفهان"، به قلم مرحوم مهدی مهرعلیزاده روایت شده از میانه های تابستان سال ۵۶ بود که اصفهان میدان‌دار انقلاب شد.
جریان های سیاسی اصفهان بر اساس اندیشه و روش امام خمینی(ره) دو گروه بودند.گروه اول، متکی به مدارس علوم دینی و حوزه های علمیه به رهبری آیت الله خادمی و گروه دوم بخشی دیگر از روحانیان اصفهان،نجف آباد و تعدادی از طلبه های اصفهانی حوزه علمیه قم، همچنین گروه های دیگر مانند فلاح، صف، مهدویون و ارتش انقلابی خلق مسلمان نیز این دوره در اصفهان فعالیت داشتند.
مبارزان در اصفهان با اعتصاب، تعطیلی اماکن تجاری، برگزاری مراسم ترحیمِ چهره های شاخص انقلابی و اعتراض های دانشجویی مخالفت خود را با رژیم پهلوی اعلام می کردند.
جورچین مبارزات، حوادث و رُخدادها در اصفهان یکی پس از دیگری به تقویت پایه‌های انقلاب و سرانجام پیروزی آن می انجامد که در ادامه با استناد به منابع تاریخی به برخی از این مهمترین بزنگاه های سرنوشت ساز اشاره می شود.
تحریم انتخابات از سوی علمای اصفهان
به گواه اسناد تاریخی؛ پس از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، و همزمان با زمزمه محاکمه امام خمینی(ره)، آیت الله خادمی از علمای مبارز اصفهان به همراه ۸۰ نفر از مجتهدان مبارزاتی را آغاز می کنند بطوریکه روزنامه های حامی رژیم شاه نیز هر چند کمرنگ بخشی از این وقایع را پوشش می دهند.
علمای اصفهان انتخابات آن سال را تحریم کردند و روزنامه اصفهان در این رابطه نوشت: در همه نقاط کشور به خصوص در اصفهان هر اندازه به مردم می گویند انتخابات آزاد است و هیچ کس را دولت به مردم تحمیل نمی کند؛ باز هم مغزها برای قبول این حرف آماده نیست و جنب و جوش واقعی درباره انتخابات مشاهده نمی شود.
در سال ۱۳۴۳ نیز اصفهانی ها با امام در قم و تهران دیدار می کنند. مراسم سالگرد شهدای ۱۵ خرداد در محرم و عاشورا با وجود مخالفت شهربانی و ساواک برگزار می شود اما رژیم با توسل به زور مردم را پراکنده می کند.
پایین کشیدن مجسمه شاه از میدان‌های اصفهان
عاشورای سال ۱۳۵۶، مردم اصفهان به روایت شاهدان عینی و مبارزان انقلابی مجسمه رضا خان پهلوی را از میدان انقلاب اسلامی امروز به پایین کشیدند. مجسمه شاه نیز در میدان امام علی (ع) به پایین کشیده شد و مردم آن را تا حوالی خیابان های اطراف روی زمین کشیدند.
عصر همان روز شخصی به نام سرلشکر ناجی که فرماندار نظامی اصفهان بود در نطقی در تلویزیون با اندوهی سرشار و پریشان حالی از این اتفاق گفته بود دو روز انقلابیون اصفهان را در دست گرفتند دو روز هم ما اینکار را خواهیم کرد.
به این ترتیب، ساواکی ها یازدهم و دوازدهم محرم آن سال فضای وحشتناکی در اصفهان رقم زدند. نیروهای ژاندارمری اراذل و اوباش را از مناطق مختلف به اصفهان آوردند و تا ظهر روز دوازدهم محرم به مردم و خودروها و خانه‌ها حمله می‌کردند بطوریکه کسی از شر آنها در امان نبود و این انتقام وحشیانه‌ای بود که از مردم به خاطر پایین کشیدن مجسمه شاه و پدرش گرفتند. نظیر این حوادث در بهمن ماه سال ۱۳۵۷هم تکرار می شود و مردم تندیس های شاه فراری را در اصفهان به پایین می کشند.
نخستین حکومت نظامی کشور در اصفهان
تحصن خانواده زندانیان سیاسی در منزل آیت الله خادمی در تابستان ۱۳۵۷ را می توان مهمترین رخداد تاریخ انقلاب در اصفهان دانست. این تحصن پس از اینکه رژیم برخی از شخصیت‌های انقلابی را بازداشت کرده بود شکل گرفت.
بررسی خاطرات راویان این رخداد،حاکی از آن است که در این تحصن اعلامیه‌های امام خمینی(ره) خوانده و منتشر می‌شد، همچنین سخنرانی‌های متعدد صورت می‌گرفت.خیران انقلابی ناشناس نیز تامین غذا برای افراد حاضر در تحصن را بر عهده گرفته بودند تا اینکه در روز ۱۹ مرداد حمله شدیدی از سوی نیروهای نظامی به خانه آیت الله خادمی که محل تحصن بود صورت گرفت و افرادی بازداشت و تعدادی نیز زخمی شدند. بدنبال این حادثه، فردای آن روز یعنی ۲۰ مردادماه سال ۱۳۵۷ نخستین حکومت نظامی کشور در اصفهان شکل گرفت.
با اعمال محدودیت‌های ناشی از حکومت نظامی، انقلابیون نیز در روش مبارزاتی خود تغییر ایجاد کردند.مردم شب‌ها، هنگام منع عبور و مرور از راه پشت بام ها اقدام به درگیری با مامورین و تظاهرات شبانه می نمودند.
حاکمیت انقلاب اسلامی در دومین شهر بزرگ ایران
در اسناد تاریخی و تالیفی، آمده است که منزل آیت الله خادمی را پس از این رخداد «خانه انقلاب اسلامی» نامیده اند.در روزنامه لیبراسیون در این رابطه آمده است: در اصفهان روز جمعه ۲۰ مرداد ۱۳۵۷؛ ۱۵۰ نفر کشته شدند. هیچ کسی نمی تواند ابزار آزادی کند و هرگونه تظاهرات حتی برای تشییع جنازه ممنوع است. خانواده ها برای دریافت اجساد بستگانشان باید پول بدهند. ۷هزار و ۵۰۰ ریال برای هر گلوله ای که در بدن مقتول بیابند.
در آن زمان، سرلشکر ناجی؛ آموزش دیده انگلستان و آمریکا و شاه دوست، فرماندارِ نظامی و تقوی نیز رییس ساواک استان اصفهان بود.
به روایت کتاب ها و اسناد موجود؛ انشار اعلامیه حساس و مشهور امام در این زمان نقش تعیین کننده‌ای در فرآیند بعدی رخدادهای انقلاب اسلامی داشت.
این اعلامیه یک روز پس از تماس بیت امام خمینی(ره) با آیت الله خادمی یعنی در روز ۲۲ مرداد مصادف با هشتم رمضان در قالب پیام مفصل پنج صفحه ای، صادر شد که در آن رفتار رژیم پهلوی با مردم ایران به ویژه حوادث خونبار اصفهان و اعلام حکومت نظامی محکوم شده بود.
امام خمینی(ره) دراین اعلامیه، هدف نهضت را برپا کردن قوانین و احکام اسلامی برشمرده و ازاقشار مختلف مردم به ویژه نظامیان خواستند به صفوف مردم انقلابی بپیوندند.
۲۳ مرداد بر حجم اعتراض‌ها و درگیری‌ها افزوده شد. در خمینی‌شهر ماموران رژیم تظاهرات عمومی شبانه را با شلیک گلوله، متفرق نمودند.
در چهارراه شیخ بهایی، اطراف مسجد هارونیه و خیابان مدرس، درگیری میان مردم و نظامیان شدت داشت. تهیه، تکثیر و توزیع انواع اطلاعیه‌های مردمی و پیام‌های امام خمینی نیز در این روز ادامه داشت.
مردم بدنبال تدارک برگزاری مراسم هفتم شهدای ۲۰ مرداد( روز اعلام حکومت نظامی اصفهان) در روز پنجشنبه ۲۶ مرداد بودند و رژیم نیز با همه قدرت برای جلوگیری از آن تلاش می کرد.
روحانیا با کمک بازاریان و دانشجویان، این روز را عزای عمومی اعلام و از همه اقشار مردم در خواست اعتصاب و تعطیل عمومی کردند.ساواک اقدامات فراوانی را برای پیشگیری از تجمع مردمی به کار گرفت. اما سرانجام تجمع عظیم مردم در میدان امام اصفهان با سخنرانی مرحوم پرورش از پیشگامان و رهبران انقلاب در اصفهان برگزار شد.نماز باشکوه جماعت نیز در این روز به امامت آیت الله خادمی برگزار شد.
چندی بعد همزمان با بازگشایی مدارس در یکم مهر ۱۳۵۷، یک گزارش دولتی می گوید: در دانشسرای دخترانه نجف آباد اصفهان معلم ادبیات به اسم خانم حمیدی؛ نخستین روز درس هنگامی که کتاب را برای تدریس باز نمود ضمن ورق زدن اوراق کتاب اظهار داشت: خوشبختانه عکس خواهر شاه را که در کتاب ها بود برداشتند و ان شاالله بزودی عکس شاه را هم از پشت کتاب ها بر می دارند.
در آبان ماه، کارمندان دولت، شرکت های صنعتی و نظامی های اصفهان نیز به صف انقلابی ها ملحق می شوند.
آذرماه ۱۳۵۷ همزمان با ایام محرم، امام خمینی(ره) و آیت الله خادمی بطور هماهنگ مردم را به اعتراض فرا می خوانند و عصر روز عاشورا ۲۰ آذرماه ۱۳۵۷ با دستور سرلشکر ناجی در حمله به مردم اصفهان ۴۸ نفر به شهادت می رسند.
نمود مبارزه و عمق باور انقلابیون در این زمان به قدری است که خبرنگار لوموند پاریس گزارش می دهد: "قدرت در دومین شهر بزرگ ایران از دستی به دست دیگر منتقل شده است، در اصفهان پایتخت پیشین ایران، اکنون حاکمیت جدید وجود دارد؛ حاکمیت انقلاب اسلامی".
تظاهرات همافران پایگاه اصفهان در حمایت از امام
سوم بهمن ۱۳۵۷ افسران و همافران پایگاه‌های اصفهان، بوشهر و شیراز به حمایت از امام خمینی تظاهرات کردند که نقطه عطفی در مسیر مبارزات انقلاب بود.
استقبال از امام خمینی( ره) در تهران
۱۱ بهمن ماه سال ۵۷، جمعی از مردم اصفهان با حمایت فعالان انقلابی اصفهان همچون مرحوم پرورش و آیت‌الله طاهری برای استقبال از امام به تهران رفتند.
دانشگاه اصفهان؛ مرکز فعالیت های انقلابی
۱۲ بهمن‌ماه سال ۱۳۵۷، مردم اصفهان با در دست داشتن روزنامه، خبر ورود امام به ایران را به گوش هم می‌رساندند و طولی نکشید که سراسر میدان امام تا خیابان سپه، خیابان چهار باغ و میدان انقلاب مملو از جمعیتی شد که برای جشن ورود رهبر نهضت انقلابی ایران به کشور آماده می‌شد.
شهر آذین بسته شد و مردم نیز خود را برای استقبال با شکوه از رهبر انقلاب ایران آماده کردند. در این میان دانشگاه اصفهان، نیز به مرکز انقلابی اصفهان تبدیل شده بود؛ مرکزی که همه فعالیت‌های آن بصورت پنهانی و با احتیاط فراوان بود.
شلیک به سمت مردم مبارز اصفهان
با پررنگ شدن شور انقلابی در اصفهان و استمرار تظاهرات مردمی، نیروهای امنیتی در روز ۱۵ بهمن سال ۱۳۵۷ اجازه شلیک به سوی جمعیت تظاهرکننده را یافتند و بیش از۳۰ نفر از مردم انقلابی اصفهان را به شهادت رساندند.
مبارزات نیروهای انقلابی در روزهای آتی نیز ادامه یافت و بدنبال آن بسیاری از مردم انقلابی اصفهان از سوی حکومت استعماری پهلوی ربوده شدند و به زندان‌های دور از شهر انتقال یافتند. این تعداد همان افرادی بودند که پس از پیروزی انقلاب با بازگو کردن نحوه شکنجه‌های خود، رسوایی‌های بسیاری را برای رژیم طاغوت به بار آوردند.
سرانجام با نزدیک شدن به ۲۲ بهمن، همزمان با سراسر کشور قامت خونبار نصف جهان جای خود را به نوشکوفه های بهارِ آزادی داد و خورشید انقلاب بر زمستان بلند ایران تابیدن آغاز کرد. آن روزهای خاطره انگیز نیز تا همیشه در یادشمار انقلاب ثبت شد.
نظر شما