زنان دستفروش در ازدحام بازار بروجرد

به گزارش ایرنا، رفت و آمدهای در دل خیابان های شلوغ شهر، فاصله ها را بی معنا می کنند، هر عابری که با خود کیسه های خریدهایی را حمل می کند تمام تلاشش عبور از میان جمعیت است، در همین ازدحام و هیاهو زنان دستفروشی هستند که تمنایشان خریدی هر چند اندک از بساط محقرشان است. بساطی که در ساک هایی متوسط یا کیف دوشی هایی بزرگ جا گرفته اند.

این زنان دستفروش دوره گرد حتی شانس اینکه یک جای مناسب در کف خیابان پیدا کنند تا بساط بی رنگ و روی داشته هایشان را پهن کنند را هم ندارند لاجرم در خیابان ها می چرخند و سر راه عابران را می گیرند تا شاید کسی متقاعد شد از اجناس متنوع و پاساژها و بساط رنگارنگ دستفروشان خوش اقبال صاحب جایگاه در کف خیابان ها چشم پوشی کند و از خورجین بی رمق آنها چیزی انتخاب کند.

این زنان دستفروش دوره گرد خود بخوبی می دانند در رقابتی نابرابر قرار دارند و از شانس چندانی برای اینکه کسی از آنها خرید کند برخوردار نیستند اما برای اینکه خرده نانی بر سر سفره کوچک فرزندانشان ببرند این رنج را می پذیرند و امیدشان را از دست نمی دهند.

خودپردازهای بانک ها هم که روزهای شلوغی را سپری می کنند ثانیه ها را به کندی می گذرانند و همه افرادی که در انتظار رسیدن نوبت شان هستند چشم به صفحه این دستگاه‌ها دوخته اند و هیچ صدایی آنها را حتی برای لحظاتی هم که شده متوجه خود نمی کند.

در همین میان صدای زنی میان سال به گوش می رسد ؛ صدایی همراه با خواهش و تمنای مستقیم که از مردان تقاضا می کند لطفا از من جورابی بخرید و از زنان تقاضا می کند لطفا لیفی یا دستگیری از من بخرید تا بتوانم برای فاطمه ام لباس عید بخرم.

صدایی که اگر در جایی دیگر مجال شنیدن و تاملی بر خواسته این زن دستفروش بود در صف خودپردازها نادیده گرفته می شود شاید این شائبه را به همراه دارد که این زن فرصت طلب است و مانده تا مبلغی به او داده شود، اینکه تصور درونی مردم در این مواقع چیست چندان دقیق نمی توان گفت ولی هر چه باشد در نهایت عابربانک ها و صف طولانی آنها جای مناسبی برای زن دستفروش نیست چون کسی حاضر به نگاه کردن و چرخاندن سر به سوی او نمی شود.

زن دستفروش دیگری که ساکی بر دوش دارد و چند تا جوراب، لیف، دستگیر، دستمال سفره بر روی دست دارد سر راه عابران را می گیرد و می خواهد کسی از او خریدی کند، مردی میانسال که در پاسخ به این تقاضا سعی دارد با نهایت احترام رفتار کند دست بر سینه می گذارد و در حال عبور می گوید متشکرم! فردی دیگر بدون توجه از زن دستفروش سریعتراز معمول عبور می کند.

زن دستفروش دوره گرد اما خسته نمی شود و جملات مرتب شده خود را برای جلب مشتری، با انگیزه تکرار می کند و گویی امید این را دارد تا غروب می تواند به تلاشش ادامه دهد تا شاید بتواند چیزی هر چند کوچک به عنوان خرید عید برای دختر کوچکش در خانه ببرد.

دستفروشی زنان پدیده ای به شمار می رود که در سال های اخیر افزایش چشمگیری داشته و مهمترین علت آن را باید در وضعیت اقتصادی خانواده ها دنبال کرد که بر پایه آن، این قشر از جامعه مجبور می شود برای تامین حداقل معاش خود به این کار بپردازند و مشکلات فراوان آن را تاب بیاورند، البته آمار دقیقی درباره زنان دستفروش وجود ندارد اما مشاهدات عینی نشان می دهد که این افراد در حال افزایش هستند.

هفت هزار زن سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد بروجرد

بنا بر گفته رییس کمیته امداد بروجرد هفت هزار و ۲۲۹ خانوار با سرپرست زن از حمایت های این نهاد در حوزه های مختلف در شهرستان بروجرد برخوردار هستند، این تعداد خانوار دارای جمعیتی حدود ۱۴ هزار و ۴۵۰ نفر است که با هدف توانمندسازی در طرح های مختلف کمیته امداد اعم از اشتغال، بیمه بیکاری، حمایت های حوزه مسکن، تحصیلی فرزندان و تامین جهیزیه برای دختران بهره مند می‌شوند.

جمشید باجلان با اشاره به اینکه بیشتر این افراد بر اثر فوت همسر سرپرست خانوار شده اند، افزود: علاوه بر این، طلاق، متارکه، زنان بد سرپرست، اعتیاد همسر، همسر زندانی و متواری بودن همسر از دیگر دلایلی است که زنان به عنوان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد قرار گرفته اند و به صورت ماهانه مستمری دریافت می کنند.

وی با تاکید بر توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در مجموعه کمیته امداد شهرستان اضافه کرد: امسال با هدف توانمندسازی و اشتغالزایی مددجویان این نهاد حمایتی ۲۵ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده که این میزان تسهیلات به صورت ۳۶۱ مورد پرداخت تسهیلات بوده است که در بخش های مختلفی از جمله کشاورزی، دامداری، مشاغل خانگی، صنایع دستی و سایر موارد مورد نظر متقاضیان انجام شده است تا بتوانند با ایجاد یک کسب و کار درآمدی داشته باشند.

باجلان با بیان اینکه بیشتر زنان سرپرست خانوار در رده سنی ۲۰ تا ۵۵ سال قرار دارند، افزود: زنان سرپرست خانوار بالای ۵۵ سال نیز به صورت تامین بیمه بیکاری مورد حمایت قرار دارند.

وی در راستای حمایت از زنان سرپرست خانوار در حوزه اشتغال اظهار داشت: بسته های تشویقی اعم از پرداخت تسهیلات با سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای کارفرمایان در نظر گرفته شده است که در صورت به کار گرفتن زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد و یا فرزندان آنها، به کارفرمایان و کارآفرینان داده می شود.

نسبت نزدیک دستفروشی و تکدی گری

سختی های معیشتی و شرایط اقتصادی و از بین رفتن برخی مشاغل در دوران کرونا از جمله عواملی است که کارشناسان امور اجتماعی آنها را در افزایش مشاغلی همچون دستفروشی موثر می دانند و بر این باورند که فشار و تنگناهای معیشتی و اقتصای به خصوص در زنان بیشتر شده و زنانی که مسوولیت تامین معاش خانه را بر عهده دارند روزگار اقتصادی سخت تری را سپری کنند بطوری که در سال های اخیر پدیده دستفروشی به ویژه در میان زنان رواج گسترده ای پیدا کرده است.

معصومه زارعی پژوهشگر اجتماعی در این خصوص با اشاره به اینکه ما شاهد زنانه شدن پدیده دستفروشی هستیم می گوید: یکی از عوامل دیگری که باعث شد تا دست فروشی به ویژه در میان زنان گسترش پیدا کند، حس ترحم و دلسوزی است که از ناحیه شهروندان نسبت به آنها اعمال می شود؛ یعنی افراد جامعه وقتی مشاهده می کنند که یک زن در حال دستفروشی است می پندارد که او به خاطر نیاز مالی و تامین حداقل های زندگی خود این کار را انجام می دهد در حالی که می توانست از راه های دیگری نیاز مالی خود را تامین کند، بنابراین مردم با میل، رغبت و حس ترحم از آنها خرید می کنند.

وی با اشاره به اینکه گاه دستفروشی روی دیگر تکدی گری می شود، گفت: فارغ از اینکه عده ای دستفروشی را به عنوان یک شغل می دانند برای عده ای دیگر، نوعی رنگ تکدی گری محسوب می شود یعنی به عبارتی این افراد برای اینکه خود را متکدی نشان ندهند و با این عنوان از سطح شهر جمع آوری نشوند در ظاهر اقدام به دستفروشی می کنند.

این پژوهشگر در خصوص راهکارهای کاهش دستفروشی زنان گفت: دولت با حمایت از زنان سرپرست خانوار و ارائه آموزش هایی به منظور ارتقای مهارت های آنها می تواند زمینه ورود آنها به مشاغلی بهتر را فراهم کند، به عبارتی دیگر، این افراد تا زمانی که بتوانند مهارت خاصی کسب کنند از طرف دولت مورد حمایت قرار گیرند تا بتوانند حداقل های زندگی خود را تامین کنند.

زارعی افزود: راهکار دیگر برای کاهش دستفروشی زنان، حمایت از همین زنان آموزش دیده و صاحب مهارت است تا در جایی مشغول به کار شوند یعنی برای کارفرمایانی که این افراد را که پیش تر دستفروش بوده اند و با حمایت دولت مهارت هایی کسب کرده اند حمایت هایی در نظر گرفته شود تا صاحبان کارخانه ها و بنگاه های اقتصادی این افراد را استخدام کنند.