برادران لیلا؛ مهمان ناخوانده یا عیدی نامبارک

به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، متاسفانه در آخرین روزهای امسال، اتفاق ناخوشایندی در حوزه سینما رخ داد و به موجب آن، نسخه‌های دیجیتال سومین ساخته سعید روستایی، سر از فضای مجازی درآورد. اتفاقی که گروه فرهنگی خبرگزاری ایرنا در یادداشتی که چندی پیش منتشر کرد احتمال آن را داده بود.

بیشتر بخوانید 

سرنوشت «برادران لیلا» در دست کیست؟

اما از ساعاتی قبل، نسخه دیجیتال فیلم در یکی از پلتفرم‌های فرانسوی منتشر شد و متعاقب آن، اپلیکیشن‌های مجازی نیز نسخه‌های باکیفیتی از فیلم ارائه دادند تا سومین ساخته روستایی، عملا قاچاق شده و قبل از اینکه فرصتی برای نمایش در سینماهای ایران پیدا کند، سر از خانه‌های مردم درآورد و به‌اصطلاح بسوزد.

معادلاتی که درست از آب درنیامد

سومین ساخته روستایی می‌توانست در داخل کشور به فروش فوق‌العاده‌ای برسد. دست‌کم آن‌که به‌راحتی می‌توانست عنوان پرفروش‌ترین فیلم اجتماعی سال ۱۴۰۱ سینمای ایران را از آن خود کند اما احتمالا شخص کارگردان و دیگر صاحبان، حساب فوق‌العاده‌ای بر روی اکران جهانی فیلم باز کرده بودند. در این محاسبات اما پذیرش فیلم در جشنواره کن، بی‌تاثیر نبود. وقتی متری شیش‌ونیم روستایی فقط در فرانسه، ۶۰ میلیارد تومان فروخت، طبیعی بود که محاسبات برای برادران لیلا، از ۱۰۰ میلیارد تومان فراتر رود. این احتمال برای سینماهای فرانسه بود. با توجه به موفقیت نسبی فیلم در کن ۲۰۲۲، این احتمال داده می‌شد که فیلم، در کشورهای بسیاری به روی پرده برود و به یک فروش خیره‌کننده برسد که قطعا تکافوی اکران داخلی را می‌داد.

اما این معادلات، اصلا درست از آب درنیامد. فیلم در فرانسه، کمی بیش از ۳۰ میلیارد تومان فروخت و فروش ۳ اکران دیگر فیلم در بلژیک، پرتغال و امارات، حدود ۴ میلیارد شد تا گیشه جهانی برادران لیلا به ۷۶۰ هزار دلار برسد که با احتساب قیمت امروز دلار (که در زمان نمایش، بسیار کمتر از این میزان بود) به ۳۵ میلیارد تومان برسد.

این گیشه جهانی درحالی برای ساخته سعید روستایی رقم خورده که اگر فیلم در ایران به نمایش درمی‌آمد، ۳۵ میلیارد تومان، کمترین میزان فروشی بود که می‌شد برای این اثر متصور شد.

فرصتی که سوخت شد

مقوله قاچاق، پدیده چندان غریبی در سینمای ایران نیست. اتفاقی است که هرازچندگاه رخ می‌دهد و موجبات ناراحتی و نگرانی دلسوزان سینما را فراهم می‌آورد. اما آن‌چه برای برادران لیلا رخ داد، تفاوت‌های بسیاری با قاچاق‌هایی بود که تا امروز در سینمای ایران رخ داده است. قطعا اندکی کوتاه آمدن از سوی صاحبان فیلم، سبب می‌شد تا این فیلم، امروز، با خاطره بهتری به خانه‌های مردم راه یابد.

تعجب فراوان از ۶ماه دوم امسال است که چطور صاحبان فیلم با درک حقیقت گیشه جهانی، خود را به آب و آتش نزدند تا فیلم را در سینماهای کشور نمایش دهند؟اینکه برخی از صاحبان فیلم نتوانستند خود را با ضوابط سازمان سینمایی وفق دهند، حداقل طی ۶ ماه نخست امسال، تاحدودی قابل درک است چرا که آنها تصور نمی‌کردند که فیلم، به چنین آماری در گیشه جهانی دست یابد به همین دلیل، تعجب فراوان از ۶ماه دوم امسال است که چطور صاحبان فیلم با درک حقیقت گیشه جهانی، خود را به آب و آتش نزدند تا فیلم را در سینماهای کشور نمایش دهند؟ علی‌الخصوص آن‌که تاریخ انتشار نسخه بلوری فیلم نیز مشخص شده بود و آنها می‌بایست چنین شتابی را به خرج می‌دادند تا حداقل از فرصت تاخیر ۱ ماه در انتشار نسخه بلوری، نهایت استفاده را به عمل آورده و فیلم را به روی پرده می‌فرستادند.

البته که نباید منکر تلاش‌های جواد نوروزبیگی در ترمیم روابط میان مدیریت سینمایی و کارگردان جوان فیلم شد. اما متاسفانه آن‌چه مهم است نتیجه‌ای است که حاصل شده. نتیجه‌ای که قطعا برای صاحبان فیلم سودمند نبود.

برادران لیلا که قربانی شد اما این رخداد، یک درس بزرگ برای صاحبان آثار است که اجازه چنین فرصت‌سوزی‌هایی را برای تولیدات خود ندهند. هم‌اکنون چند فیلم مشابه برادران لیلا، در وضعیت نسبتا بلاتکلیف به سر می‌برند. روشن شدن وضعیت نمایش این آثار باید به یکی از اولویت‌های مهم تهیه کننده آن در سال جدید تبدیل شود تا ضمن ترمیم فرآیند اعتمادسازی، صاحبان آثار بتوانند از بابت نمایش فیلم خود، بخشی از هزینه‌های تولید را برگردانده و سرمایه سرمایه‌گذار را این‌چنین بر باد رفته تلقی نکنند.