نوروز، میهمان اساطیری ایرانیان

دنیا روی یکی از شاخ های این گاو قرار دارد، گاو سالی یک بار برای رفع خستگی دنیا را از شاخی به شاخی دیگر می اندازد و این لحظه، زمان نو شدن سال است.
لحظه تحویل سال، لحظه چرخیدن سیب توی کاسه آب، لحظه ظهور نوروز، لحظه تحول وجودی، لحظه پاکی دل، لحظه لبریز کردن وجود به عشق، نیکی، دوستی و محبت است.

این روزها که زمستان شولای خواب بر سر کشیده و رایحه بهار که نه، عطر زندگی و حیات دوباره از در و دیوار خانه ها و از پنجره های زنگار گرفته دلها عبور و به عمق زندگی نفوذ کرده و همه را به عطر مهر شسته، سنت های نوروزی هم جانی دوباره گرفته است.
امروز نوروز، روز نوست روز نوزایی طبیعت، روزی که در طول بیش از سه هزار سال تبدیل به روح فرهنگ جامعه ایرانی شده است.

ایرانیان شروع بهار را نوروزی دیگر می دانند که زیباترین و غنی ترین مظهر فرهنگ و تاریخ ملی این سرزمین است و با خود نه فقط زیبایی و سبزی طبیعت بلکه دوستی، اتحاد و یکرنگی را با مجموعه ای از آیین ها و سنت های زیبا به ارمغان می آورد که در گذر اعصار و قرون با تغییراتی نه چندان ماهوی به ما رسیده واصالت روزی نو و نو روزی دیگر را در شروعی دوباره از طبیعت با خود دارد.
نوروزی که بخشی از هویت ایرانی است و سنت های آن حلقه همبستگی همیشه جاوید ایرانیان است سنت هایی که بازتابی از غنای فرهنگی و دینی این ملت و مبنای خرد، منش و هویت این مردمان است و اگر چه در جای جای ایران زمین به اشکالی متفاوت برگزار می شود اما در ماهیت یکسان است و در تمامی آنها، زیبایی، سبزی، دوستی، یکرنگی، عشق به مبدا هستی، انسانها و انسانیت موج می زند، در سایه این تغییر، ماهیتی متفاوت از اصل می یابد. ‌
امروز نوروز، طلایه دار فروردین، پیک خوش خرام سال نو و فصل سبزه و جوانه است.
این روزها صدای پای بهار و حاجی فیروز که براساس اساطیر ایران زمین نمادی از شادمانی این روز برای بازگشت الهه جنگ، باروری و آفرینندگی به روی زمین است در همه جا شنیده می شود.
نوروز، این میهمان اساطیری که از روزگاران کهن در فرهنگ ایرانی جای گرفته است دوباره آمده تا بازتابی از نو شدن طبیعت را در زندگانی مردمان این دیار عیان کند.

ایرانیان در هر شرایطی که باشند این روز را به دلیل ظهور نو در زندگی، روح و جان خود عزیز می شمارند.
این در حالی است که نوروز در ترکیب فرهنگ اسلامی، جایگاهی والاتر یافت چنانکه گفته می شود روز عید غدیر خم و ولایت علی ابن ابی طالب (ع) همراه و همزمان با نوروز بوده است که این خود بر ارزش و غنای مذهبی این آیین اساطیری افزوده است.
آنگونه که ایرانیان بنا بر سنت های دینی، نوروز را روزی مقدس و خجسته می دانند و آداب نوروزی را با فرهنگ ایرانی - اسلامی خود در آمیخته و به آن جلال و شکوهی خاص بخشیده اند.
به هر حال نوروز را با تمامی ارزشها و زیبایی هایش نمادی از غنای فرهنگ ایرانی باید دانست که در طول اعصار و قرون جایگاهش را در فرهنگ ایرانی و اسلامی حفظ کرده است.
خانه تکانی و در اصل دل تکانی، رفتن بر مزار رفتگان و یادی از آنان و زندگانی ناپایداری که باید حداقل فرصت ها را در آن غنیمت شمرد، بازدید از عزیزان و فراموشی کدورتها، محبت، عشق، دوستی و تازه شدن روح و جان همراه با نوگرایی طبیعت از جمله جلوه های این سنت باستانی است.
هفت سین یا همان تلخ و شیرینی های زندگی با همه زیبایی هایش همه جزیی از این فرهنگ و قومیت است که اگر نبود این چشمه جوشان زندگی، عشق، حیات انسان و کائنات در این فصل شاید جلوه های انسانی، لطافت و ظرافت فرهنگ ایران تا این حد نمودار نمی شد.
هفت سینی که در هر خانه پهن می شود به نماد برکت، زیبایی، عشق، حیات، سلامتی، شیرینی و شادی زندگی، آرزوی سعادت و نیکبختی برای همگان در سال جدید است.
بیش از همه در این هفت سین تنگ ماهی قرمز و سبزه سبز زندگی نمود دارد.
سبزه ای که به یادگار از قرنها قبل دوران پادشاهی ساسانیان است زمانی که از چند روز قبل از عید در بارگاه پادشاه ۱۲ ستون از خشت خام برپا کرده و بر بالای آنها چندین غله را از گندم و جو، ماش و عدس و مانند آن کشت می کردند تا بدانند از میان آنها کدام کشت برای سال جدید بهتر می روید.
البته همزمان با آن نیز مردم در خانه هایشان نیز هفت نوع سبزی را می رویاندند تا بهترین کشت خود را در آن سال با توجه به شرایط جوی انتخاب کنند.
و امروز این سبزه به نماد سبزی و خرمی زندگی زینت بخش سفره های هفت سین مردمان این خطه است مردمانی که در کنار عزیزان خود گِرد این سفره های رنگین می نشینند و با بهترین و زیباترین آرزوها برای خود و اطرافیان شان به استقبال سال جدید می روند.
غذای شب عید را هم عموما سبزی پلو با ماهی می پزند تا سبزی آن نماد رویش و زندگی و ماهی آن هم نماد زایش و برکت باشد و سفره هایشان همواره پر برکت و پر و پیمان و برخی هم آش رشته و یا رشته پلو دم می گذارند تا رشته زندگی را در طول سال جدید در دست داشته باشند.
امروز نیز که نخستین روز از این سال است، همه با ظاهری آراسته و دلی سرشار از نیکی و خوشی و امیدهای روشن به دیدار عزیزان می روند و یا راه سفر در پیش می گیرند و یا از چند روز قبل رخت سفر بسته به سویی رفته اند تا تعطیلات نوروزی را که براساس سنت های دیرین ایرانیان ۱۲ روز است به خیر و خوشی و نشاط بگذرانند و خود را برای سالی جدید در تلاش و معاش و زندگی بهتر مهیا کنند.
این دور همواره با چرخ این روزگار تکرار می شود اماتکراری نامکرر همچون چرخش مدام کیهان و طلوع و غروب خورشید که هرگز زیبایی و تجلی خود را از دست نمی دهد ودر دیدگان مردم بی فروغ نمی شود.
زیرا تولد و حیاتی دوباره، نو شدن زندگانی و رویشی مجدد و امیدی به روزگار بهتر و آینده ای روشن است.
امروز روز نو است، نوروز و سال جدید. باشد تا این روز و این سال به کام و نام مردمان ایران زمین باشد.
برآمد باد صبح و بوی نوروز به کام دوستان و بخت پیروز مبارک بادت این سال و همه سال همایون بادت این روز و همه روز .