به گزارش ایرنا، استان البرز با گستره پنج هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربع و جمعیتی افزون بر سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر دارای ۱۸ شهر و ۳۰۰ روستا است که حدود ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت استان به صورت ثابت در مناطق روستایی زندگی می کنند.
طبق بررسی های آماری جمعیت روستایی استان البرز در طول چهار فصل سال نرخ ثابت ندارد و گاهی شمار سکنه آبادی ها به ۲ تا سه برابر جمعیت ثابت آنها می رسد و این امر بیانگر غلبه جذابیت گردشگری بر فعالیت های سنتی روستاها مانند تولید محصولات کشاورزی ، باغی و صنایع دستی است.
با اینکه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و برهه زمانی پس از آن سیل مهاجرت از روستاها به شهرها از جمله در استان البرز شدت گرفت اما با نگاهی به توسعه کنونی روستاها می توان دریافت که زنگ مهاجرت معکوس ( از شهر به روستا) به صدا درآمده که حاصل شکفتن سیمای تحول در آبادی ها است.
عمرانی و آبادانی روستاهای کشور از جمله استان البرز با تامین زیر ساخت ها و بردن خدمات مختلف مانند آبرسانی ، برق ، گاز ، مخابرات ، مدرسه سازی ، ساخت مسجد ، حمام عمومی و خدماتی از این دست در دهه ۶۰ کلید خورد اما در دهه های ۷۰ ، ۸۰ ، ۹۰ و قرن جدید این خدمات به تناسب تحولات علمی و توسعه رنگ و بوی تازه به خود گرفته هرچند که تا رسیدن به شاخص مطلوب فاصله وجود دارد.
طرح هادی و نوسازی مسکن گام مهم تحول روستایی
در میان خدمات زیرساختی امروزه طرح هادی و نوسازی و مقاوم سازی مسکن روستایی جلوه دیگری به بافت بیشتر روستاها از جمله در استان البرز بخشیده و اکنون شاهد آن هستیم که در پس اجرای طرح هادی و پروژه های منتسب به آن سیمای بخش قابل توجهی از روستاها با آسفالت و سنگفرش معابر خاکی دگرگون شده است.
یکی از دستگاه های اجرایی که با پیروزی انقلاب اسلامی در کشور شکل گرفت تا به تحول در روستاها بینجامد ، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است که افزون بر ساخت مسکن روستایی وظایفی ماننداجرای طرح های عمران و آبادانی در این مناطق بر آن تعریف شد.
سال ۱۳۵۸ با تشکیل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در کشور دگرگونی در سیمای روستاها از جمله در استان البرز کلید خورد که به واسطه این فعالیت اینک افق روشنی پیش پای روستائیان باز شده است.
با اینکه برخی از روستاهای استان البرز هنوز محرومیت به جای مانده از دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی را بردوش می کشند اما به اسناد آمار بخش عمده روستاهای این استان توانسته از لاک کاهگلی و معابر خاکی خارج و بافت جدیدی در آنها شکل گرفته است.
امروزه درآمد بسیاری از روستاییان استان البرز به ویژه ساکنان حاشیه رودخانه ها مانند رودخانه کرج ، رودخانه برغان ، رودخانه طالقان و رودخانه کردان افزون بر عایدات کشاورزی ، باغداری و صنایع دستی از محل خدمات گردشگری است که مزیتی بزرگ به شمار می رود.
موقعیت جغرافیایی ، آب و هوایی ، اقتصادی و فراهم شدن زیر ساخت ها موجب شده تا اکنون خانه های ویلایی و زیبا در محیط روستاها پا بگیرد هرچند که بخشی از این واحدها مربوط به خوش نشینان ۲ کلانشهر تهران و کرج است.
مهاجرت خوش نشینان به اطراف روستاها به عقیده برخی کارشناسان با اینکه سبب به هم خوردن تعادل و ترکیب فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی محیط روستاها است اما گاهی به واسطه این حضور توسعه و تحول نیز شتاب می گیرد.
تعریف طرح هادی و آثار آن در روستاهای البرز
طرح هادی در واقع سند توسعه فیزیکی روستا برای یک دوره ۱۰ ساله است که در آن کاربری اراضی و نحوه قرارگیری معابر مشخص می شود. در قالب این طرح آسفالت، سنگفرش، پیاده رو سازی، احداث پارک کودک و امکانات زیست محیطی در فضای روستاها تعریف شده است.
طبق گزارش اداره بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان البرز ، از مجموع ۲۵۰ روستای بالای ۲۰ خانوار این استان تاکنون برای ۲۴۷ روستا طرح تحقیقاتی هادی تهیه شده است ( حدود ۹۹ درصد) و مطالعه این طرح در سه روستای دیگر نیز در دست اقدام است.
به گفته علی محمدی مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان البرز ، از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون در قالب طرح هادی ۵۸۷ پروژه عمرانی شامل آسفالت ، سنگفرش و بهسازی معابر، جدول کشی ، احداث فضای سبز و بوستان کودک در ۲۰۵ روستای این استان اجرا شده است.
وی ادامه داد که طرح هادی ۱۸۹ روستای البرز در این مدت مورد بازنگری قرار گرفته است که در مجموع ۸۱ درصد روستاهای استان از مزایای طرح هادی بهره مند شده اند.
محمدی ادامه داد: این طرح در تمام روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان البرز ادامه می یابد که البته در چشم انداز آن روستاهای کوچک هم دیده شده است.
نوسازی و مقاوم سازی مسکن روی دیگر تحول روستایی
براساس گزارش اداره کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان البرز حدود ۲۹ هزار واحد مسکونی در روستاهای این استان وجود دارد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون نوسازی و مقاوم سازی این واحدها با مشارکت مردم به عنوان یک برنامه کلیدی دنبال شده است .
با اینکه بخش عمده روستاییان استان البرز در نوسازی و مقاوم سازی واحدهای مسکونی خود مشارکت فعال داشته اما بنیاد مسکن نیز با همکاری بانکهای عامل زمینه تامین تسهیلات با سود کم برای نوسازی و مقاوم سازی مسکن روستایی را به وجود آورده اند.
آنطور که در گزارش بنیاد مسکن استان البرز آمده است از مجموع حدود ۲۹ هزار واحد مسکونی روستایی استان تاکنون ۲۱ هزار واحد آنها نوسازی و مقاوم سازی شده است که نوسازی پنج هزارو ۵۶۴ واحدآنها از محل تسهیلات بانکی بوده است.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان البرز گفت : اکنون نیز پرداخت تسهیلات به یک هزارو ۹۶ واحد مسکونی دیگر در دست اقدام است .
محمدی به خدمات حساب ۱۰۰ امام در روستاهای استان البرز اشاره کرد و افزود: یک هزار واحد مسکونی از ابتدای شکل گیری بنیاد مسکن تاکنون برای محرومان استان البرز از محل حساب ۱۰۰ امام ساخته شده است.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان البرز اکنون نیز عملیات ساخت ۲۴ واحد مسکونی برای تنها منطقه عشایری روستایی استان در منطقه گلدره در دست اقدام دارد.
به گفته مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان البرز ، ۳۴ دفتر خدمات فنی و مهندسی مربوط به طراحی و نظارت بر ساخت مسکن روستایی این استان مشغول هستند تا پروژه ها طبق آیین نامه مقاوم سازی مسکن پیش برود.
همچنین تاکنون برای ۲۳ هزارو۱۱۳ واحد مسکونی روستایی البرز سند مالکیت صادر شده است ضمن آنکه یک هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی روستایی نیز زیر چتر بیمه حوادث قرار گرفته است.
برنامه زمانبندی برای مقاوم سازی باقیمانده مسکن روستایی
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان البرز در کنار طرح های هادی و زیباسازی فضای روستا ها طرح مقاوم سازی حدود هشت هزار واحد مسکونی باقیمانده در روستاهای استان را طی یک برنامه ۱۰ ساله دنبال می کند.
میزان برخورداری روستاهای البرز از خدمات زیر ساختی
براساس آمار رسمی از مجموع حدود ۳۰۰ روستای استان البرز در زمان حاضر ۱۷۰ روستای آنها تحت پوشش شبکه گاز طبیعی قرار دارند و مابقی روستاها و با تکمیل شبکه گاز در ارتفاعات استان، امسال به شبکه سراسری گاز خواهند پیوست.
در بخش آبرسانی نیز تمام روستاهای استان دارای شبکه آبرسانی هستند اما طرح های توسعه ای و نوسازی شبکه ها در قالب پروژه های جهادی در این استان دنبال می شود که اکنون نیز طرح جهادی تامین آب پایدار در ۳۹ روستای شهرستان طالقان آغاز شده است.
همچنین تمام روستاهای البرز از شبکه برق سراسری ، مخابرات و اینترنت بهره مند هستند ضمن آنکه خانه های بهداشت ، مراکز فرهنگی و مدارس در این مناطق توسعه پیدا کرده است.
رونق گردشگری در ۱۶۰ روستای البرز
تامین زیر ساخت ها و تغییر در سیمای روستاها موجب شده تا امروز حدود ۱۶۰ روستای استان البرز هدف گردشگری قرار گیرد و این امر موجب شده تا کسب و کار روستایی رونق بگیرد.
اکنون ۱۶ واحد بومگردی در مناطق روستایی استان البرز فعال است که طبق برنامه ریزی تا پایان دولت سیزدهم شمار آنها از ۵۰۰ واحد فراتر خواهد رفت ضمن آنکه در زمان حاضر تعدادی طرح خدمات گردشگری مانند هتل ، رستوران و مکان های پذیرایی در حاشیه روستاهای استان در حال ساخت است.
امسال ۳۰ پروژه خدمات گردشگری در استان البرز مراحل تکمیلی را می گذرانند که بخش عمده آنها در حاشیه یا محدوده روستاها قرار دارند.
اینک برخی روستاهای استان البرز مانند برغان به دلیل موقعیت جغرافیایی ، زیباسازی و عمران محیطی با استقبال گردشگران مواجه بوده و ترافیک منتهی به آنها ساعت ها ادامه دارد.
فروش محصولات باغی ، کشاورزی ، تبدیلی و صنایع دستی در مسیر جاده های گردشگری روستایی بیانگر رونق کسب و کار در این مناطق است و زنگ مهاجرت معکوس از شهر به روستارا به صدا درآورده است.
همچنین تغییر سیمای روستایی و رونق کسب و کار و گردشگری موجب شده تا قیمت مسکن و املاک در بیشتر مناطق روستایی استان سیر صعودی پیدا کند و روستائیان را به آینده بهتر امیدوار کند.
اینک آهنگ شتابان عمران و آبادانی در پس پروژه های طرح هادی ، مقاوم سازی مسکن و زیبا سازی محیط روستایی بهار دل انگیزی در روستاهای البرز به وجود آورده و امید آن می رود که با این روند خوب بار دیگر روستاها کانون تولید و اشتغال قرار گیرند.
نظر شما