رویکرد خصمانه اردن نسبت به رژیم صهیونیستی

«بنیاد دفاع از دموکراسی ها» (FDD) یکی از پیامدهای برقراری روابط میان تهران و ریاض را تنگ شدن عرصه برای رژیم صهیونیستی و افزایش دشمنی کشورها و دولت های منطقه با اسرائیل ارزیابی کرد.

این اتاق فکر آمریکایی در تحلیلی آورده است، مقامات ایران و اردن در حال زمینه سازی برای دیدار جهت آماده سازی شرایط بهبود روابط و همکاری های فیمابین هستند. در گفت ‌و گوی تلفنی روز ۲۱ آوریل بین «حسین امیرعبداللهیان» و «ایمن الصفدی» وزیران امور خارجه دو کشور برای دیدار رسمی در اسرع وقت برنامه ریزی صورت گرفت. این خبر پس از دیدار امیرعبداللهیان و «عبدالله دوم» پادشاه اردن در حاشیه دومین کنفرانس بغداد که در ماه دسامبر صورت گرفت، به تازگی منتشر شده است.

طبق این گزارش، در هفته‌ های اخیر، تهران پس از عربستان به دنبال بهبود روابط با برخی از رقبای منطقه‌ ای خود بوده است. ایران همچنان از سازمان‌ های شبه‌نظامی فلسطینی و گروه حوثی (انصارالله) در یمن که در منطقه فعالیت هایی دارند و اسرائیلرا تهدید می کنند، ادامه می‌ دهد. امیرعبداللهیان و شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود وزیر امور خارجه عربستان سعودی در ۲۳ مارس اعلام کردند که بازگشایی سفارتخانه های خود که در سال ۲۰۱۶ بسته شده بود، را در دستور کار قرار می دهند.

«جاناتان شانزر» معاون ارشد بخش پژوهش های این اتاق فکر آمریکایی اعتقاد دارد: گرم شدن روابط اردن و جمهوری اسلامی ایران در بحبوحه انبوهی از گزارش ها مبنی بر موج اقدامات دیپلماتیک ایران در میان متحدان سنتی ایالات متحده صورت می گیرد. در این چارچوب اردن هم برای خود دلایل زیادی برای تلاش جهت رفع مناقشه با ایران دارد.

این تحلیلگر تاکید کرد: اردن اما باید بداند که اگر می خواهد شرایط خوبی را در کنار ایالات متحده و اسرائیل داشته باشد، مجبور است با احتیاط رفتار کند زیرا در شرایط کنونی، هنوز نظم منطقه ای به رهبری ایالات متحده در تعادل برقرار است.

این تحلیلگر در گزارش دیگری در مورد رویکردهای اردن عنوان داشت ماه رمضان امسال در حالی به پایان رسید که خاورمیانه به سختی توانست از تنش بیشتر جلوگیری کند. در حالیکه درگیری در بیت المقدس اوج گرفته بود و تهدید حملات نظامی علیه ایران نیز مطرح شد، تهران نیز در مقابل از محو شدن شهرهای حیفا و تل آویو اسرائیل از روی نقشه سخن گفت.

طبق این گزارش، تاکنون پس از عربستان سعودی، کشورهای امارات و مصر هم برای تنشزدایی در منطقه به سوی ایران حرکت کردند و در آخرین مورد یکی از متحدان آمریکا در منطقه یعنی پادشاهی هاشمی اردن نیز به نظر می رسد که به این موج پیوسته است. در این تصمیم ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن تشدید تنش اسرائیل علیه اماکن مقدس در بیت المقدس تاثیر داشته است.

این کارشناس در بخش دیگری از تحلیل خود آورده است: امان می داند که اسرائیل به صلح با اردن نیازمند است زیرا اردن حائل بزرگی بین اسرائیل و جهان عرب متخاصم است. با اینحال روابط اردن و اسرائیل پس از امضای توافقنامه ابراهیم در سال ۲۰۲۰ به وضوح بدتر شده است. برخی از اینها ناشی از تضاد شخصیتی و رویکردی بین پادشاه اردن و نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو است که به راه حل دو کشوری با فلسطینی ها بدبین است.

وی افزود: این نگران کننده است که اردن از تقویت صلح تازه منطقه ای که بین اسرائیل و چند متحد آمریکا ایجاد شده است، اجتناب می کند. اردن از شرکت در مراسم امضای توافقنامه ابراهیم بین اسرائیل، امارات متحده عربی و بحرین در سال ۲۰۲۰ در کاخ سفید و دیگر جلسات مربوط به آن خودداری کرد و گروه های کاری بعدی آن را نیز نادیده گرفته است.

همچنین «ریچارد گلدبرگ» مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها نیز تاکید دارد اردن از مدت ها قبل نگرانی هایی را نسبت به مسائل و تحولات منطقه نشان می داد، بنابراین اکنون تعجب آور نیست که امان خیلی سریع پس از ریاض در جستجوی تنش‌زدایی با تهران وارد عمل می شود.

البته مساله اصلی از نگاه این تحلیلگر آن است که اردن باید نسبت به میزان نزدیکی خود با تهران دقت داشته باشد.

در تحلیل این اتاق فکر آمده است، روابط رو به رشد تهران و کشورهای مختلف عربی نشان دهنده انحراف مسیر و روند عادی سازی فزاینده روابط بین اعراب و اسراییل است که با توافقنامه ابراهیم در سال ۲۰۲۰ بنا نهاده شد. با وجود اینکه اردن یکی از نخستین کشورهای عربی است که نزدیک به ۳۰ سال پیش با اسرائیل روابط برقرار کرد، به تازگی این کشور چهره خصمانه تری را از خود در قبال اسرائیل نشان داده است به نحوی که مقام های این کشور اظهارات تندی را به صورت رسمی در مورد آن در مجامع عمومی و رسانه های تحت حمایت دولت خود بیان کرده اند. پس از تحولات اخیر در خاورمیانه، اردن آشکارا رویکرد منفی رو به افزایشی را از خود نسبت به تحولات در اسرائیل به نمایش گذاشته است.