فریاد دلتنگی درنای بلژیکی/ بستگان فرنگی رویا به مازندران می‌آیند؟

به گزارش خبرنگار ایرنا، همسفر تک درنای سیبری در مازندران معروف به "درنای امید" در پانزدهمین سال تنهایی سفرش به تالاب بین المللی فریدونکنار روز پنجشنبه ششم بهمن ماه با هماهنگی دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست کشور از کشور بلژیک به این منطقه منتقل شده بود.

در همان زمان مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست امیدوار بودند که با آمدن جفت امید، نسل آن حفظ شود اما در مرحله اول هدف اصلی حفظ مسیر پروازی غرب در ایران است. با این حال امید پس از ۱۳۰ روز زمستان گذرانی یک روز زودتر از سال گذشته ۱۴ اسفند ماه سال گذشته همراه با درنای رویا این تالاب را ترک کرد درنای بلژیکی در غرب مازندران توان ادامه همراهی را نداشت و بیستم اسفند ماه در منطقه عباس آبادِ مازندران زمین گیر شد.

در آن مقطع زمانی تیم های کارشناسی محیط زیست مازندران با حضور در محل فرود پرنده و زنده گیری، وضعیت سلامت آن را کنترل کردند که خوشبختانه مشکلی از این نظر وجود نداشت و با رعایت پروتکل های لازم پرنده به مبدا پروازش در فریدونکنار منتتقل شد.

اکنون بعد از گذشت روزها از انتقال این پرنده در فریدونکنار تمامی اقدامات مربوط به آن از قبیل سازه محل سکونت، نوع تغذیه، نحوه مراقبت و تعداد افرادی که می توانند در این زمینه فعالیت کنند معین شده است.

اما همانطور که پیشتر مدیرکل محیط زیست مازندران اعلام کرده بود با توجه به شرایط گرم همراه با رطوبت بالای استان احتمالا این پرنده قادر به تحمل این شرایط آب و هوایی نباشد و بناست تا پرنده از از اواسط اردیبهشت ماه به ارتفاعات و مکان خنک انتقال داده شود.

با این حال محیط زیست مازندران همچنان درگیر پیدا کردن رفیق تمام عیار برای تک درنای سیبری است و مسوولان این اداره کل می گویند که اگر رویا به هر علتی از بین برود ۲ درنای دیگر بلژیکی به ایران ارسال خواهد شد.

عطاءالله کاوریان روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت:‌ سال گذشته زمانی که درنای رویا از بلژیک به ایران و سپس به تالاب فریدونکنار منتقل شد، تمام فرایندهای انتقال و شیوه نگهداری و چگونگی زیست این پرنده در قالب متن و فیلم به مرکز تکثیر و حفاظت درناها در کشور بلژیک ارسال شد.

وی خاطرنشان کرد: مسوولان این موسسه به دلیل اینکه تمام فرایندهای انتقال و نگهداری درنای بلژیکی در مازندران به خوبی انجام شده بود اعلام کردند در صورتی که درنای رویا به هر علتی از بین برود، ۲ درنای دیگر به ایران ارسال خواهند کرد.

وی با بیان اینکه بلژیکی‌ها این موافقت را به صورت مکتوب به سازمان حفاطت محیط زیست اعلام کردند اما مسوولان کشورمان تاکنون به این پیشنهاد پاسخی نداده اند، گفت: نگهداری مناسب درناها در محیط تالاب فریدونکنار علت این تصمیم بلژیکی‌ها بود.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران گفت: مرکز تکثیر و حفاظت درناها در کشور بلژیک و سازمان حفاظت محیط زیست معتقد هستند که همزیستی این ۲ درنا در روزهایی که کنار یکدیگر بودند یک موفقیت بود، اما اینکه درنای رویا نتوانست درنای امید را تا سیبری همراهی کند به قدرت این پرنده بر می‌گشت.

کاویان بیان کرد: وقتی تصاویر همزیستی ۲ درنا در تالاب فریدونکنار برای مرکز تکثیر و حفاظت درناها در کشور بلژیک ارسال شد آن‌ها اعلام کردند که هر دو طرف به وظیفه خود به درستی عمل کردند و تداوم همراهی ۲ درنا تا سیبری به توان پروازی رویا و ذات این پرنده باز می‌گردد.

۲ دیدگاه در خصوص یک پیشنهاد

مدیر کل محیط زیست مازندران در خصوص احتمال موافقت با انتقال درناهای جدید از بلژیک به ایران نیز گفت: برخی کارشناسان معتقدند رویا در مدت زمان کوتاهی که کنار درنای امید بود با یکدیگر همزیستی بسیار خوبی گرفتند به همین دلیل امکان تکرار این همزیستی برای سال جدید نیز وجود دارد و نیازی به حضور درناهای دیگر نیست.

کاویان افزود: از سویی دیگر برخی کارشناسان این دغدغه را دارند که وقتی درنای امید پاییز امسال به مازندران برگردد چنانچه ۲ درنای جدید و رویا را در کنار خود ببیند امکان دارد فرایند پروازی او به سیبری مختل شود.

وی گفت که برای تصمیم گیری در خصوص پیشنهاد بلژیکی‌ها باید تا مشخص شدن وضعیت رویا تا شهریورماه صبر کرد.

وی ادامه داد: درنای رویا اکنون در وضعیت خوبی به سر می‌برد و همه فرایندهای نگهداری با مشورت مرکز تکثیر و حفاظت درناهای بلژیک و کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست در حال انجام است.

همسفر تک درنای سیبری در مازندران معروف به"درنای امید" در پانزدهمین سال تنهایی سفرش به تالاب بین المللی فریدونکنار روز پنجشنبه ششم بهمن ماه با هماهنگی دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست کشور از کشور بلژیک به این منطقه منتقل شده بود.

درناهای سیبری به سه جمعیت شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شوند که جمعیت مرکزی آن که به هند مهاجرت می‌کردند منقرض شدند، جمعیت شرقی آن شامل حدود سه هزار درنا است که همچنان به چین مهاجرت می‌کنند و جمعیت غربی نیز به ایران می‌آمدند.

جمعیت گله غربی درناهای سفید سیبری در سال ۱۹۳۰ بیش از ۲۰۰ قطعه برآورد شده بود که به دلایلی تعداد آن‌ها در سال ۱۳۸۵ به ۲ قطعه درنای امید و آرزو کاهش یافت و با مرگ آرزو، «امید» آخرین بازمانده جمعیت غربی درناهای سفید سیبری شد و در این سال‌ها به تنهایی به ایران مهاجرت می‌کند.

سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ این کریدور پروازی ۶ بهمن پارسال یک قطعه درنا را از بلژیک وارد کشور کرد و این پرنده ۳۴ روز در تالاب فریدونکنار در کنار درنای امید زندگی کرد

درناهای امید و رویا ۱۴ اسفند پارسال مهاجرت خود را از مازندران به سیبری آغاز کردند، اما درنای بلژیکی به دلیل ناتوانی نتوانست امید را تا انتها همراهی کند و پس از طی کردن ۱۵۰ کیلومتر در عباس آباد از ادامه سفر منصرف شد و در شالیزارهای منطقه فرود آمد.

همه ساله در زمستان ۱۵۰ گونه پرنده زمستان گذران با جمعیتی بالغ بر یک میلیون و ۵۰۰ هزار بال به تالاب و آبنبدان های مازندران از جمله تالاب بین المللی میانکاله می آیند.

"امید" تک درنای سیبری پرنده‌ای که ۱۵ سال است برای زمستان گذرانی به تنهایی از سیبری به ایران می‌آید و با این مهاجرت مسیر پروازی غربی به ایران را حفظ کرده اما نگرانی سازمان محیط‌زیست این است که با تلف شدن این تک درنا، مسیر پروازی ایران هم از بین برود از این رو در صدد آوردن جفتی برای امید شد.

درنای سیبری به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می شد که جمعیت مرکزی آن به هند مهاجرت می کرد که منقرض شد، جمعیت غربی به ایران می آمد که الان فقط یک درنای نر با نام امید از آن باقی مانده که با تلف شدن آن این جمعیت نیز کامل منقرض می شود اما جمعیت شرقی آن هنوز وجود دارد و می گویند که سه هزار درنا از آن همچنان به چین مهاجرت می کند.

درناها برای زندگی به آب وابسته اند به طوری که تغذیه، لانه‌سازی، زادآوری و زمستان‌گذرانی این پرنده در تالاب‌های ترجیحا وسیع و کم عمق (حداکثر ۳۰ سانتیمتر) آب شیرین با میدان دید مناسب است و بیشتر از ریشه‌ها، جوانه‌ها، دانه‌های گیاهان آبزی، حشرات، ماهی‌ها و جوندگان کوچک تغذیه می‌کنند که در ایران تالاب فریدنکنار هر ساله میزبان یک درنا که باقیمانده از جمعیت غربی آن است، می شود که اگر این یک عدد درنا هم از بین برود جمعیت غربی آن کامل منقرض می شود.

البته برای حفظ این گونه از انقراض اقدامات ملی و بین المللی زیادی انجام شده است، بنیاد جهانی درناها در دهه ۷۰ شمسی طرح احیای درناها را در ایران آغاز کرد، در واقع یک کار بین المللی با بودجه صندوق جهانی محیط زیست و حضور کارشناسان خارجی و همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، روسیه و بنیاد جهانی درناها انجام شد و می خواستند جمعیت این پرنده را احیا کنند که شواهد نشان می دهد با وجود هزینه بسیار، موفق نشدند.

اما امید تک درنای سیبری ۱۵ سال است که تنهایی کریدور غربی را حفظ کرده است و امسال هم پنجم آبان ماه وارد ایران و تالاب فریدنکنار شد، داستان تنها شدن امید هم شنیدنی است به طوری که جفت خود آرزو را در یک شب سرد و توفانی با شلیک گلوله شکارچیان از دست داد اما همچنان به مسیر پروازی خود در غرب وفادار مانده و هر سال تنها برای زمستان گذرانی در تالاب فریدونکنار به زمین می نشیند.

سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفاظت از گونه های جانوری نگران از بین رفتن امید و نابود شدن کریدور غربی ایران است از این رو در صدد است تا جفتی را برای امید پیدا کند که حداقل این مسیر حفظ شود.

همه ساله در زمستان ۱۵۰ گونه پرنده زمستان گذران با جمعیتی بالغ بر یک میلیون و ۵۰۰ هزار بال به تالاب و آبنبدان های مازندران از جمله تالاب بین المللی میانکاله می آیند.