آخرین وضعیت درنای بلژیکی / رویا تا اواسط اردیبهشت در حصار "اجاکله"

به گزارش خبرنگار ایرنا، همسفر تک درنای سیبری در مازندران معروف به "درنای امید" در پانزدهمین سال تنهایی سفرش به تالاب بین المللی فریدونکنار روز پنجشنبه ششم بهمن ماه با هماهنگی دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست کشور از کشور بلژیک به این منطقه منتقل شده بود.

مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست در آن مقطع زمانی ابراز امیدواری کرده بودند که با آمدن جفت امید، نسل آن حفظ شود اما در مرحله اول هدف اصلی حفظ مسیر پروازی غرب در ایران است. با این حال امید پس از ۱۳۰ روز زمستان گذرانی یک روز زودتر از سال گذشته ۱۴ اسفند ماه سال گذشته همراه با درنای رویا این تالاب را را ترک کرد اما درنای بلژیکی در غرب مازندران توان ادامه همراهی را نداشت و بیستم اسفند ماه در منطقه عباس آبادِ مازندران زمین گیر شد.

در همان زمان تیم های کارشناسی محیط زیست مازندران با حضور در محل فرود پرنده و زنده گیری، وضعیت سلامت آن را کنترل کردند که خوشبختانه مشکلی از این نظر وجود نداشت و با رعایت پروتکل های لازم پرنده به مبدا پروازش در فریدونکنار منتتقل شد.

اکنون بعد از گذشت حدود ۲۰ روز از انتقال این پرنده در فریدونکنار تمامی اقدامات مربوط به آن از قبیل سازه محل سکونت، نوع تغذیه، نحوه مراقبت و تعداد افرادی که می توانند در این زمینه فعالیت کنند معین شده است.

بنا به اعلام اداره کل حفاظت از محیط زیست مازندران، " رویا" در زمان تحویل به ایران هشت سال سن داشت و پیش از این در مرکز تکثیردرناهای جهان در بلژیک متولد و نگهداری شده بود.

رعایت پروتکل های جهانی حفظ درناها در نگهداری "رویا"

عطالله کاویان روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : قبل از مهاجرت " امید" و "رویا" پیش بینی هایی انجام شد که قویترین گزینه بازماندن درنای پرورشی برای ادامه مسیر بود.

وی ادامه داد : با توجه به این پیش بینی از طریق بنیاد بین المللی درناها با ادارات حفاظت از محیط زیست اردبیل و گیلان و همچنین کشورهای روسیه، قزاقستان و آذربایجان که در مسیر پرواز این دو درنا قرار داشتند هماهنگی هایی برای نگهداری و مراقبت از این پرندگان انجام شده بود.

به گفته مدیر کل حفاظت از محیط زیست مازندران بنا بر این شد در صورت فرود "رویا" در ایران این پرنده در مازندران نگهداری شود که با توجه به توقف پرنده در یکی از روستاهای غرب استان این موضوع محقق شد و پس از زنده گیری موفق به فریدونکنار منتقل شد .

وی با تاکید بر اینکه در نگهداری و نقل و انتقال این پرنده همواره مسائل مورد نظر دو بنیاد و مرکز بین المللی درناها و تکثیر درناها مورد نظر قرار داشت و از سازه ای که هنگام انتقال پرنده از بلژیک به ایران استفاده که برای انتقال این پرنده به فریدونکنار ازآن استفاده شد.

کاویان اظهار داشت : با توجه به اینکه تالاب فریدونکنار یک تالاب خصوصی و از اسفندماه برای آب تخت کردن شالیزارهای منطقه به آب این تالاب نیاز بود "رویا" به فضای محیط بانی "اجاکله" همین شهرستان منتقل شد.

با توجه به اینکه تالاب فریدونکنار یک تالاب خصوصی و از اسفندماه برای آب تخت کردن شالیزارهای منطقه به آب این تالاب نیاز بود "رویا" به فضای محیط بانی "اجاکله" همین شهرستان منتقل شد.

وی گفت: این منطقه ۱۲ هکتاری جنگلی که پاسگاه محیط بانی نیز در آن قرار دارد سازه موقت که پیش از این برای نگهداری رویا استفاده می شد به این مکان منتقل شد و پرنده در آن زندگی می کند.

مدیر کل حفاظت از محیط زیست مازندران اضافه کرد: براساس هماهنگی و جلسه ای که پیش از این توسط سازمان حفاظت محیط زیست کشور و اداره کل حفاظت از محیط زیست مازندران با حضور نمایندگان سمن های زیست محیطی، پرنده شناسان مطرح و اعضای هیات علمی برگزار شد پس از بحث و تبادل نظر در خصوص محل و شرایط نگهداری، تغذیه و سازه اجماع کلی حاصل و نتیجه آن به مرکز تکثیر درناها در کشور بلژیک اطلاع داده شد و مورد تایید قرار گرفت و در حال حاضر براساس همان چارچوب ها روند نگهداری این پرنده در حال انجام است.

وی با اشاره به اینکه زندگی درنا در دمای بالای ۳۰ درجه و همچنین مناطق با رطوبت بالا با مشکل مواجه می شود، گفت: به همین دلیل" رویا" تا اواسط اردیبهشت ماه در"اجاکله "می ماند و پس از آن به منطقه کوهستانی با آب وهوای سرد و رطوبت مناسب در مازندران منتقل می شود.

وی با اشاره به اینکه زندگی درنا در دمای بالای ۳۰ درجه و همچنین مناطق با رطوبت بالا با مشکل مواجه می شود، گفت: به همین دلیل" رویا" تا اواسط اردیبهشت ماه در"اجاکله "می ماند و پس از آن به منطقه کوهستانی با آب وهوای سرد و رطوبت مناسب در مازندران منتقل می شود.

کاویان اعلام مکانی که برای این منظور در نظر گرفته شود را به تایید نهایی محل از سوی سازمان محیط زیست کشور و بنیاد بین المللی درنا موکول کرد.

وی با اشاره به ویژگی های خاص زندگی درناها اظهار داشت : اهلی نشدن رویا از جمله مواردی است تا بتواند به شرایط محیط برای مهاجرت عادت کند برای این منظور علاوه بر اینکه با گونی های کنفی اطراف محل نگهداری آن پوشانده شده است فقط دو نگهبان شبانه روز از آن مراقبت می کنند تا بدین نحو این پرنده خوی اهلی نگیرد.

وی عنوان کرد : با توجه به این شرایط خاص زندگی رویا امکان فرصت پرنده نگری برای مردم وجود ندارد تا اینکه زمان بازگشت امید به تالاب فریدونکنار در فصل سرد امسال این پرنده نیز به به این تالاب بازگردانده می شود.

وی در خصوص امید تک درنای سیبری نیز گفت: با توجه به اینکه بخشی از زندگی امید اطلاعاتی در دست نیست نمی توان سن آن را دقیق مشخص کرد اما پیش بینی می شود این پرنده حدود ۲۵ سال سن داشته باشد.

به گفته کاویان امید توانست مسیر پرواز خود در سال گذشته با موفقیت طی کند و براساس اطلاعات ارائه شده به مقصد رسید.

"امید" تک درنای سیبری پرنده‌ای که ۱۵ سال است برای زمستان گذرانی به تنهایی از سیبری به ایران می‌آید و با این مهاجرت مسیر پروازی غربی به ایران را حفظ کرده اما نگرانی سازمان محیط‌زیست این است که با تلف شدن این تک درنا، مسیر پروازی ایران هم از بین برود از این رو در صدد آوردن جفتی برای امید شد.

درنای سیبری به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می شد که جمعیت مرکزی آن به هند مهاجرت می کرد که منقرض شد، جمعیت غربی به ایران می آمد که الان فقط یک درنای نر با نام امید از آن باقی مانده که با تلف شدن آن این جمعیت نیز کامل منقرض می شود اما جمعیت شرقی آن هنوز وجود دارد و می گویند که سه هزار درنا از آن همچنان به چین مهاجرت می کند.

درناها برای زندگی به آب وابسته اند به طوری که تغذیه، لانه‌سازی، زادآوری و زمستان‌گذرانی این پرنده در تالاب‌های ترجیحا وسیع و کم عمق (حداکثر ۳۰ سانتیمتر) آب شیرین با میدان دید مناسب است و بیشتر از ریشه‌ها، جوانه‌ها، دانه‌های گیاهان آبزی، حشرات، ماهی‌ها و جوندگان کوچک تغذیه می‌کنند که در ایران تالاب فریدنکنار هر ساله میزبان یک درنا که باقیمانده از جمعیت غربی آن است، می شود که اگر این یک عدد درنا هم از بین برود جمعیت غربی آن کامل منقرض می شود.

البته برای حفظ این گونه از انقراض اقدامات ملی و بین المللی زیادی انجام شده است، بنیاد جهانی درناها در دهه ۷۰ شمسی طرح احیای درناها را در ایران آغاز کرد، در واقع یک کار بین المللی با بودجه صندوق جهانی محیط زیست و حضور کارشناسان خارجی و همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، روسیه و بنیاد جهانی درناها انجام شد و می خواستند جمعیت این پرنده را احیا کنند که شواهد نشان می دهد با وجود هزینه بسیار، موفق نشدند.

اما امید تک درنای سیبری ۱۵ سال است که تنهایی کریدور غربی را حفظ کرده است و امسال هم پنجم آبان ماه وارد ایران و تالاب فریدنکنار شد، داستان تنها شدن امید هم شنیدنی است به طوری که جفت خود آرزو را در یک شب سرد و توفانی با شلیک گلوله شکارچیان از دست داد اما همچنان به مسیر پروازی خود در غرب وفادار مانده و هر سال تنها برای زمستان گذرانی در تالاب فریدونکنار به زمین می نشیند.

سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفاظت از گونه های جانوری نگران از بین رفتن امید و نابود شدن کریدور غربی ایران است از این رو در صدد است تا جفتی را برای امید پیدا کند که حداقل این مسیر حفظ شود.

همه ساله در زمستان ۱۵۰ گونه پرنده زمستان گذران با جمعیتی بالغ بر یک میلیون و ۵۰۰ هزار بال به تالاب و آبنبدان های مازندران از جمله تالاب بین المللی میانکاله می آیند.