دکتر حشمت مرد شماره ۲ نهضت جنگل + فیلم

به گزارش خبرنگار ایرنا، در میان مردان جنگل، دلاور مردی پزشک از خطه طالقان در شمال استان البرز میرزای کوچک را همراهی می کرد.

این دکتر فداکار در زمره جریان فکری و از سران نهضت جنگل به شمار می رفت، بطوریکه از آغاز تشکیل این نهضت با آن همکاری می‌کرد.

گفته می شود هنگامی که روس‌ها در سال ۱۳۲۹ قمری از طریق آستارا به خاک ایران تجاوز کردند این دکتر دلاور به مقابله و مبارزه با روس‌ها پرداخت و در همین تاریخ بود که میرزا کوچک خان را ملاقات و پیشنهاد او برای انتخاب جنگل‌های گیلان به منظور استقرار مرکز عملیات جنگل‌ها به تصویب رسید.

این پزشک حاذق در حین این مبارزات همیشه به فکر خدمت به مردم منطقه بود و در حوزه خود اجازه نمی‌داد که اختلافات مذهبی وسیله دشمنی شود و از بانیان راه لاهیجان و سیاهکل به شمار می رود.

اما محبوبیت این مرد شماره ۲ و مغز متفکر نهضت جنگل در گیلان بیش از همه بواسطه شخصیت نجیب ، صبور و دلسوزی‌اش برای مردم بود.

آنچه سهم طالقان را در ارتباط با نهضت جنگل بیش از پیش آشکار می سازد آن است که براساس اسناد تاریخی میرزا کوچک خان پس از مشورت با پزشک طالقانی خواست از راه امن، خود را به طالقان رسانده و به تجدید قوا جنگلی ها بپردازد که این تصمیم با مخالفت برخی جنگلی های بی وفا همراه شد .

این پزشک مبارز طالقانی کسی نیست جز "ابراهیم حشمت طالقانی" که ۱۰ سال پیش از کشته شدن ناصرالدین شاه، در روستای شهراسر طالقان چشم به جهان گشود.

حشمت‌الاطباء به تنهایی در فصل تابستان در زادگاهش طالقان اقامت داشت و در سایر فصول سال دست به سفرهای گوناگون به شهرهای مختلف می‌زد و به درمان بیماران نیازمند در شهرهای تنکابن، لاهیجان، دیلمان و لشت نشاء می پرداخت.

زمانی که ابراهیم ۱۸ سال داشت، پدرش او را برای تحصیل به تهران فرستاد و نامش را در مدرسه «آلیانس فرانسه» ثبت کرد.

این زمان مصادف بود با اوج مبارزات مشروطه‌خواهان و همین امر سبب شد که ابراهیم به رشد سیاسی و آگاهی ویژه‌ای برسد.

او درحالی که در مدرسه دارالفنون به تحصیل طب مشغول بود، هم‌زمان با دایر شدن مدرسه سیاسی از سوی مشیرالدوله به این مدرسه هم راه یافت و دروس آن را با موفقیت به پایان رساند.

در جریان فتح تهران از سوی مشروطه‌خواهان، ابراهیم ۲۳ سال داشت و از نزدیک شاهد شور و هیجان و مبارزات مشروطه‌خواهان بود و در همین زمان بود که با میرزا کوچک خان آشنا می‌شود.

نظامی شدن دکتر حشمت

در سال ۱۳۲۸ قمری شاهسون‌ها در اردبیل علیه دولت مشروطه طغیان کردند و ابراهیم که اینک طبیب شده بود، به عنوان پزشک ارتش برای سرکوبی طغیان شاهسون‌ها اولین مأموریت و سفر جنگی خود را آغاز کرد.

تجربیاتی که او در این سفر چه از نظر پزشکی و چه از نظر نظامی کسب کرده بود، سبب شد به اصول جنگ‌های چریکی آشنا شود و به همین جهت در جریان نهضت جنگل «نظام ملی» را در لاهیجان دایر کرد و خود سرپرستی آن را به عهده داشت.

اما نهضت جنگل تنها با قزاقان و ایادی دولتی دست به گریبان نبود، بلکه قوای انگلستان هم در سرکوب جنگلی‌ها نقش مؤثری داشت. بنابراین درحالی که در غرب گیلان، جنگلی‌ها با قوای انگلیسی‌ها درگیر بودند، در ناحیه شرق گیلان امیر اسعد تنکابنی به قصد تصرف لاهیجان به حرکت درآمده بود که با شهامت و هوشمندی دکتر حشمت شکست سختی خورد و متواری می‌شود. نکته جالبی که در زندگی و شخصیت دکتر حشمت وجود داشت، این بود که او با همه گرفتاری‌هایی که از نظر وضعیت جنگل و سرکوب دشمنان نهضت داشت، همیشه در اندیشه خدمت به مردم منطقه و رشد فرهنگ مردم بود و در تماس با روشنفکران و آزادی‌خواهان رانکوه (لنگرود و رودسر) و همزمان با دایر کردن «نظام ملی» در لاهیجان، از آنان برای گسترش فرهنگ و آبادانی منطقه و نیز ایجاد راه‌های ارتباطی و کمک به تهیدستان و توجه به بهروزی دهقانان یاری می‌طلبید.

پزشکی که برای مردم راهسازی می کرد

راه لاهیجان به سیاهکل را دکتر حشمت احداث کرد و سپس از ناحیه ۱۰ کیلومتری غرب سیاهکل تا ساحل بحر خزر و به طول تقریبی چهل کیلومتر دست به کندن کانالی زد تا آب مزارع روستاییان آسان‌تر فراهم شود. گفته شده‌است که در ساختن این کانال، پنج هزار نفر کارگر به مدت ۶ ماه همکاری داشتند.

یکی دیگر از خصوصیات برجسته شادروان دکتر حشمت این بود که در حوزه اداری خود اجازه نمی‌داد که اختلافات مذهبی وسیله دشمنی‌های مسلکی قرار گیرد. در زمانی که آوارگان ارمنی و ترک از باکو به سوی ایران گریختند و خواستند در بندر انزلی از کشتی پیاده شوند و انگلیسی‌ها مانع از این کارشان شده بودند و آن‌ها ناچارا در بندر حسن‌کیاده، ناحیه‌ای که تحت نظارت دکتر حشمت بود ، پیاده شدند. دکتر حشمت پس از آگاه شدن از این مساله شخصا به حسن‌کیاده رفت و دستور داد ارامنه نیازمند به کمک را در خانه کارگران و کارگزاران ماهی‌گیری بندر حسن‌کیاده جا دهند و وسایل آسایش آن‌ها را فراهم سازند که در تاریخ ارامنه گیلان از این امر به نیکی یاد شده‌است.

و اینک مردم قدرشناس و ولایی شهرستان طالقان روز چهارم خرداد ماه به پاس رشادت های این پزشک توانمند مراسم بزرگداشتی را در فرهنگسرای جلال آل احمد برگزار کردند که در آن به بیان رشادت های مرد دوم نهضت جنگل پرداخته شد.

فرماندار شهرستان طالقان روز پنجشنبه در حاشیه این مراسم به خبرنگار ایرنا گفت: این مراسم گرامیداشت برای اولین بار در استان البرز برگزار می شود.

"علی مهدوی" افزود: براساس مصوبه فرمانداری شهرستان طالقان مراسم بزرگداشت نهضت جنگل از این پس هرسال در این تاریخ برگزار خواهد شد.

وی با قدردانی از حضور پرشور مردم در این مراسم بیان کرد: برگزاری این مراسم ها علاوه بر بازخوانی و یادآوری رشادت های مردان بزرگ تاریخ ،آگاهی بخشی هرچه بیشتر را برای نسل جوان و آینده ساز کشور دارد.

وی افزود: اقتدار امروز ایران اسلامی مرهون رشادت ها و جانفشانی افرادی دلیر است که باید با الگوبرداری از آنان همچنان آرمان های این کشور را حفظ کرد.

مهدوی تاکید کرد: ایران اسلامی بواسطه استقلال و تکیه بر توانایی های خود همواره مورد آماج انواع حملات نظامی و فرهنگی دشمنان بوده که باید در تمام ابعاد از آمادگی لازم برای از بین بردن این حملات برخوردار باشیم.

طالقان یکی از شهرستانهای شمالی استان البرز و تنها منطقه صددرصد گردشگری کشور و هم مرز با استان گیلان است.