پسابی که در پایین دست شهر مهستان نارضایتی ایجاد کرد

به گزارش ایرنا، راه اندازی فازنخست تصفیه خانه شهر مهستان در سال ۱۳۹۵ با هدف رفع مشکل آلودگی زیست محیطی و تخلیه فاضلاب خام در اراضی شهرستان ساوجبلاغ پس از ۲ دهه اجرا شد که با اجرای این طرح قرار بود بخشی از آب مورد نیاز فضاهای سبز مهستان یا همان شهر جدید هشتگرد ، بخش کشاورزی و صنایع استان البرز تامین شود.

تصفیه‌خانه فاضلاب شهر مهستان در ۳۵ هزار مترمربع زمین احداث شده که دارای ۹۷ کیلومتر شبکه اصلی و انتقال فاضلاب است و ظرفیتی بالغ بر ۱۱ هزار و ۲۰۰ متر مکعب دارد.

در مرحله نخست راه اندازی این تصفیه خانه جمعیتی بالغ بر۵۰ هزار نفر را زیر پوشش قرار داد که با تکمیل فاز دوم تصفیه خانه که تا پایان نیمه اول سالجاری محقق خواهد شد، ۵۰ هزار نفر دیگر تحت پوشش این طرح قرار خواهند گرفت.

ملاحظات زیست محیطی درشهرستان ساوجبلاغ ایجاب می‌کرد تا این تصفیه‌خانه با بالاترین استاندارد و با تجهیزات مدرن ساخته شود ولی اکنون مزاحمت هایی را برای همسایه خود شهرستان نظرآباد به وجود آورده است.

شهر مِهِستان کجاست؟

شهر جدید هشتگرد در استان البرز و در دامنه جنوبی کوههای البرز و حاشیه شمال کویر مرکزی ایران واقع شده؛ این شهر از نظر تقسیمات کشوری شهری مجزا از شهر قدیم بوده و در بخش مرکزی شهرستان ساوجبلاغ قرار گرفته است.

نام دیگر شهر جدید هشتگرد، شهر جدید مهستان است و یکی از ظرفیت های اقامتی جدید در فاصله ۶۸ کیلومتری تهران است. دسترسی به شهر جدید هشتگرد از طریق اتوبان قزوین تامین می گردد؛ که این آزاد راه به وسیله سه تقاطع غیر همسطح به شهر مرتبط می شود.

مهستان متشکل از بخش های صنعتی و مسکونی است. بخش صنعتی شهر دارای مساحت بالغ بر ۲۰۰ هکتار است که در جهت تامین اشتغال ساکنین شهر طراحی شده، بخش مسکونی شهر دارای حدود ۴۱ هزار واحد مسکن مهر است که از این تعداد، ۲۸ هزار واحد آن به متقاضیان واگذار شده؛ طبق آخرین آمارها جمعیت ساکن در شهر نزدیک به ۷۰ هزارنفر است که با روند تکمیل زیر ساخت های رفاهی در حال رشد می باشد.

شهر جدید مهستان با تغییر نام از شهرجدید هشتگرد به مهستان در سال ۱۴۰۰ ایجاد شد.

شهرهای جدید در واقع در راستای کنترل جمعیت و به دنبال آن قیمت زمین و مسکن کلانشهرها به وجود آمده اند. شهر جدید هشتگرد در استان البرز که از ۲ بخش مسکونی و صنعتی تشکیل شده، یکی از این شهرهاست. امکانات رفاهی شهر، نزدیکی به کرج، زمین های کشاورزی حاصلخیز و خط متروی اختصاصی هشتگرد که به شبکه متروی تهران متصل است، باعث شده که این شهر در جذب جمعیت و اشتغال آفرینی، عملکرد خوبی داشته باشد و هر روز هم مورد توجه بیشتری جهت سرمایه گذاری در حوزه مسکن و صنعت و کشاورزی قرار گیرد.

شهرستان نظرآباد در پایین دست شهر مهستان واقع شده که به دلیل شیب از بالا به پایین از مهستان به نظرآباد پساب خروجی از تصفیه خانه به سمت این شهرستان جاری می شود.

به گفته بعضی از مسوولان شهرستان نظرآباد پساب این تصفیه خانه دارای آلودگی می باشد که علاوه بر اینکه بوی نامطبوع آن باعث آزار شهروندان شده با ورود به کانال آب کشاورزی و مخلوط شدن با آب کشاورزی علاوه بر آلوده سازی این آب و احتمال آلودگی محصولات، دام های منطقه نیز از آن استفاده می کنند.

بوی نامطبوع پساب نشان از عملکرد ناقص سیستم تصفیه خانه دارد

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نظرآباد به خبرنگار ایرنا گفت: بخشی از حق آبه کشاورزی این شهرستان از رودخانه کردان از طریق کانال کشاورزی منتقل می شود که پساب فاضلاب شهر مهستان که دارای آلودگی زیادی است نیز وارد این کانال می شود که احتمال بروز مشکلاتی را دارد.

«محمد محمودی» افزود: این پساب دارای بوی نامطبوعی است که نشان از عملکرد ناقص سیستم تصفیه این شهر دارد ضمن اینکه عدم مدیریت فاضلاب ها در بازچرخانی باعث آلودگی آب های زیرزمینی هم می شود.

وی با بیان اینکه بخشی از این پساب نیز وارد تالاب صالحیه می شود، اظهار کرد: این پساب پس از خروج از تصفیه خانه و کانال آب کشاورزی وارد یک حوضچه خاکی می شود که جذب سفره های زیرزمینی خواهد شد.

محمودی گفت: مسوولان این تصفیه خانه مدعی استاندارد بودن پساب خروجی از این مرکز هستند که این ادعا را بر اساس پایش هایی که در ساعاتی مشخص انجام می شود ارایه می کنند ولی بایستی ابتدا یک سیستم آنلاین در خروجی تصفیه خانه نصب کنند تا به صورت آنلاین لحظه ای این پساب پایش شود که وقتی وارد عرصه شود مشکلی نداشته باشد.

وی افزود: محیط زیست نیز به دلیل نیروی انسانی ناکافی نمونه گیری از این پساب را در ساعات روز انجام می دهد که احتمال دارد پساب آلوده را در ساعات شبانه تخلیه کنند که در آن ساعات ما نمی توانیم نمونه گیری کنیم.

وی با بیان اینکه در پایش ها پارامترهای فیزیکی و شیمیایی اندازه گیری می شود ولی پارامترهای میکروبی اندازه گیری نمی شود، تصریح کرد: این پساب حتی برای مصارف کشاورزی هم قابل استفاده نیست.

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نظرآباد اضافه کرد: این پساب حتی اگر استاندارد هم باشد کشاورزان فقط می توانند برای مصارف غیرصنعتی مثل پنبه از این پساب استفاده کنند و برای گندم و جو و صیفی جات قابل استفاده نیست.

وی گفت:‌ همچنین این آب می تواند در بخش صنعت و آبیاری فضای سبز مورد استفاده قرار گیرد.

ناهماهنگی بر سر مدیریت پساب خروجی از تصفیه خانه

تاکنون هیچ موردی از آلودگی پساب تصفیه خانه مهستان گزارش نشده

معاون بهره برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب استان البرز نیز در خصوص عملکرد تصفیه خانه شهر مِهستان گفت: ورودی و خروجی این تصفیه خانه بر اساس استانداردها و پارامترهای مورد نظر آزمایش می شود و اگر موردی مشاهده شود سریع به دستگاه بهره بردار اطلاع می دهیم.

«احمد باقری» افزود: تاکنون هم فاضلاب خروجی از این تصفیه خانه در حد استاندارد بوده و بغیر از آزمایشگاه مرکزی، بهداشت هم این کار را به صورت سرزده انجام می دهد و اگر در حد استاندارد نباشد به ما گزارش می دهد که تاکنون این اتفاق نیافتاده است.

وی اظهار کرد: خروجی فاضلاب با اشعه UV ضدعفونی و وارد کانال کشاورزی می شود ضمن اینکه بعد از تصفیه خانه مالکیت پساب طبق قراردادی که با آب منطقه ای داشته ایم به این شرکت سپرده شد و اگر هم آلودگی بعد از تصفیه خانه مشاهده شود جزو حیطه آب و فاضلاب نیست و ما فقط در هنگام خروج پساب پارامترها را اندازه گیری می کنیم.

مدیر حفاظت و بهره برداری از منابع آب شرکت آب منطقه ای البرز نیز گفت: اگر موضوع آلودگی پساب و کیفیت پایین پساب مطرح است که شرکت آب و فاضلاب باید پاسخگو باشد ولی اگر بحث بر روی آلودگی خروجی تصفیه خانه باشد و پساب ورودی به کانال باشد، این پساب پس از خروج آلوده نمی شود.

«محمدصادق کیاپاشا» افزود: ضمن اینکه از اواخر سال گذشته مدیریت پساب خروجی از تصفیه خانه ها به شرکت آبفا واگذار شده که آن ها نیز برای استفاده بهینه از این پساب در بخش صنعت سرمایه گذار جذب می کنند.

وی اضافه کرد: این تصمیم گیری در سطح کشوری اتخاذ شده که اولویت واگذاری این پساب برای مصارف صنعتی است.

وی اظهار کرد: بخشی از این پساب هم به شهرداری مهستان واگذار شده ولی شهرداری هنوز تجهیزات لازم را برای استفاده فضای سبز مهیا نکرده است.

سخن پایانی:

افزایش روز افزون جمعیت، گسترش صنایع و فعالیت های کشاورزی، بالارفتن استانداردهای زندگی و به تبع آن ضرورت تامین آب مناسب برای مصارف مختلف به عنوان یکی از شاخص های مهم توسعه از یکسو و انتشار انواع آلودگی ها از سوی دیگر، منابع آب دردسترس را به شدت محدود ساخته است.

یکی از راهکارهای اصلی مبارزه با کم آبی، کاربرد زنجیره ای آب متناسب با تغییر کیفیت آن در بخش های متنوع مصرف می باشد که بدین ترتیب استفاده مجدد از پساب ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

استفاده از پساب تصفیه خانه های فاضلاب در مباحث اقتصادی و استفاده مجدد از پسابها در بحث بهره برداری و درآمد حاصله از آن در تولیدات کشاورزی و دامی مورد بررسی قرار گرفته که نشان دهنده استفاده بهینه از پساب تصفیه خانه ها وهمچنین از جنبه های زیست محیطی و افزایش درآمد ملی قابل ملاحظه می باشد.