نظام آموزشی نیازمند مدیرانی آشنا به فناوری

مجید عابدی در گفت‌و گو با خبرنگار گروه جامعه ایرنا اظهار کرد: باید بپذیریم دنیای جدیدی شکل گرفته یا در حال شکل گیری است . توسعه دنیاهای مجازی، فناوری‌های ترکیبی و آمیخته ، تنوع شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی ، دنیایی آمیخته مجازی سازی و واقعیت نمایی شکل داده است.

مرز بین واقعیت و مجازی بسیار نزدیک و اغلب اوقات غیرقابل تشخیص شده است. گاهی تشخیص یک کاربر واقعی ، یک آواتار، یک سایبورگ و یا یک ربات قابل تشخیص ساده نیست. هوش مصنوعی هم اخیرا به این غوغا اضافه شده است، انواع محیط‌ها و نرم افزارهای هوش مصنوعی ، تشخیص کامل انسان و یک شخصیت هوش مصنوعی را بسیار سخت کرده‌اند.

معاون نظارت و هماهنگی مرکز امور بین الملل وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: همچنان که در دنیای اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم هر روز یافته و امکانات و خدمات جدیدی مبتنی بر هوش مصنوعی در حال ظهور و معرفی است. آنطور که انتظار می‌رفت تسری کاربرهای هوش مصنوعی به محتواهای یادگیری، یادگیری عمیق، تحلیل داده‌ها، مدل‌های نوین آموزش و مشاوره و امور پژوهشی آغاز شده است.

در دنیای اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های اجتماعی هر روز یافته و امکانات و خدمات جدیدی مبتنی بر هوش مصنوعی در حال ظهور و معرفی است

عابدی با بیان اینکه مدیریت شهروندان چند بعدی و بومی دیجیتال دراین عرصه‌های نوین ، طبق روال ساده گذشته نیست، عنوان کرد: این موضوع نیاز به تربیتی فناورانه ، شناختی، عملگرا و نتیجه گرا و مبتنی بر تجربه کاربری در این حوزه ، جهت راهبری و هدایت روزآمد و موثر دارد. حکمرانی، تنظیم گری، تسهیل گری، پایش و مراقبه دنیاهای چند بعدی مجازی سازی و واقعیت نمایی شده، توانمندی، اصول و روش و ابزارهای خود را طلب می‌کند.

وی یادآورشد: در کنار اهمیت تربیت فناورانه ، توجه به تربیت شناختی و نگرشی به جهت بررسی بنیادی تاثیرات فرهنگی و تربیتی و شناختی موقعیت‌های جدید، بروز ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها و فاصله‌های شناختی اجتماعی اهمیت ویژه دارد. البته واقعیت این است که در این مقوله نیز کارشناسان و صاحب نظران آشنا به علوم و رخدادهای زمانه و تحولات زیست بوم جدید نیاز دارد.

فرزندمان را برای زمان خودشان تربیت کنیم

معاون نظارت و هماهنگی مرکز امور بین الملل وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: افراد مبتلا به روزمرگی و وامانده در دو سه دهه گذشته بدون آگاهی‌های فناورانه و شناخت از فرصت‌ها و ظرفیت‌ها و قوت‌ها فقط به بیان تهدیدهای کلیشه‌ای خواهند پرداخت . در واقع درهمین موضوع هم شناخت کافی از تهدیدهای عمیق تر و به روزشده‌تر ندارند.

عابدی افزود: در واقع برخی ، منتقدی چشم بسته اند که حتی عمق فاجعه را هم نمی دانند . همین افراد حتی در نقد و انکار و مانع تراشی‌ها، ظرفیت ها و توانمندی‌های رویارویی با تهدیدها و چاره اندیشی‌های منطقی و فنی آن را نیز نمی‌دانند. قطعا جریان تحولات لحظه به لحظه دنیا ، برای این افراد و همه مدیران گنگ و خوابیده نمی ایستد. قطاری که با سرعت بالای تحولات فناوری و چند رسانه‌ای‌ها و مجازی‌سازی در حال حرکت نجومی است برای سوار کردن وامانده‌های ایستگاه‌های دو سه دهه پیش به ایستگاه‌های قبلی باز نمی‌گردد.

نسلی جدیدی که انگار آنها را نمی شناسیم

وی تاکید کرد: شکاف عمیق دانش و بینش و آگاهی مدیران نسل ایکس و ماقبل آن ( دهه ۴۰ و ۵۰ ) و نیازها، تحولات، نوآوری‌ها و فناوری‌های روز و نسل بومی این عصر، چالش بزرگی ایجاد کرده است. گاهی انگار نسل ایکس و نسل زد از کلیدواژه ها و گفتگوها و ادبیات رایج گرفته تا افکار و نظرات جهان بینی و هستی شناختی یکدیگر را درک نمی‌کنند. بدیهی است برای هدایت جریان رسانه‌ها و پایش دنیاهای مجازی، مدیرانی که هنوز شناخت کافی از وقایع و رویدادهای نوین فناورانه آمیخته حوزه رسانه ، شبکه سازی‌ها، فناوری ندارند، بکار نمی آیند .

این کارشناس آموزشی اظهار کرد: در این مسیر جامعه پردازی و تمدن سازی مورد نیاز و انتظار گام دوم ، مدیرانی از جنس این عرصه و این میدان و کارزار نیاز دارد . اعتماد به استعدادها و نخبگی‌های جوان باید کاملا واقعی و به‌ دور از تظاهر، تزویر ، صحنه آرایی و وعده‌های مدیریتی و اقتضایی صورت گیرد.

عابدی یادآورشد: آنچه مسلم است فناوری ها و فضای مجازی بیرون از اختیار ما اداره می‌شود و به سمتی می‌روند که دیگران می‌خواهند. طبعا این مسیر می‌تواند هر روز از راستای فرهنگی و اجتماعی و تربیتی ما فاصله یابد. آنچه برخی از صاحب نظران از تهدیدها و عملیات نرم و ترکیبی فضای مجازی و رسانه‌های ترکیبی و توسعه دنیاهای مجازی مشابه نظریات چند جهانی و ایجاد جهان های موازی مجازی مطرح می‌سازند، کاملا قابل تامل و تلنگر بوده و قطعا می‌تواند نگران کننده نیز باشد. با این حال عدم برنامه‌ریزی و تدوین نقشه راه برای نقش آفرینی در مدیریت این رسانه‌ها، شبکه‌ها و دنیاهای مجازی و بهره‌گیری از دستاوردهای نوآورانه نوین موضوعی بسیار نگران کننده‌تر است و می‌تواند ما را در رخدادهای آینده کاملا منفعل ، مهجور و بی‌دفاع کند.

وی با تاکید بر اینکه کاش از همان ابتدا توصیه ها و تاکیدات مقام معظم رهبری مورد توجه لازم قرار گرفته بود، گفت: حالا کار کمی سخت تر و پیچیده تر شده است ولی به نظر می رسد هنوز هم در سکون و اینرسی عادات مالوف ایستاده ایم. هنوز هم از بکارگیری رهنمودهای ایشان و بهره گیری از سازو کارهای فناوری‌های نوین و توسعه زیست بوم‌های دیجیتالی تعلل تصمیم، ضعف‌های شناختی، واهمه و تاخیر حرکت داریم.

در واقع کم تحرکی ناشی از ندانسته‌ها ، نخواسته‌ها، نتوانسته‌ها از یکسو و عدم تسلط به نوآوری‌ها و آگاهی از فناوری‌ها و نقش آفرینی فعال از سوی دیگر ، نوعی عدم توجه به ریل گذاری‌های آینده نگارانه ، عدم دغدغه‌های تعالی بخشی زیرساختی بسترهای ارتباطی و توسعه‌های سخت و نرم و مغز افزاری را ایجاد کرده است.

عابدی ادامه داد: همچنین یکی از عوامل تاخیر و تعلل دولت‌ها و نهادها در این مسیر می‌تواند نوعی عدم تمکین مطلوب و موردانتظار از توصیه‌های رهبری و تاکید قطعی ایشان به و میدان داری و جهادترکیبی باشد که به عدم پیش بینی در برنامه‌های راهبردی، بودجه‌ریزی دولت و نهادهای فرهنگی و کارنامه ضعیف دستگاه‌هایی از جمله وزارت آموزش و پرورش و وزارت ارتباطات و سازمان برنامه منجر شده است.

تلنگری به داشته‌های ما در جهاد تبیین و مواجهه با تهاجم ترکیبی

وی همچنین اظهار کرد: باوجود برخی تلاش‌های زیرساختی، برخی رویدادهای ارزشمند، پروژه‌های استعدادهای داخلی و به ویژه برخی واکنش‌های آتش به اختیار و جهادی باید قبول کنیم که هنوز داشته‌هایمان برای رقابت در زیرساخت‌های شبکه‌های داخلی با شبکه‌های خارجی ، مصاف و مقابله با تنوعات نرم افزاری و میدان داری رسانه‌ای و محتوایی و حوزه تبیین کافی نیست و دستمان از ابتکارات ملی و بین المللی خالی است.

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش افزود: علاوه بر این مدیرانی داریم که در این عرصه بومی و آموخته و آماده نیستند ، نه تنها میدان داری آنچنانی ندارند، حتی اغلب کاربر فعال و آگاه حوزه نوآوری و فناوری‌های نوین هم نیستند و کمبود مدیران بومی شده در زیست بوم فناوری ها و دنیاهای مجازی و شناخت‌های حرفه ‌ی و تجربی بسیار مهم و قابل تامل و رخوت انگیز بوده است.

هنوز برای مخاطبان و جامعه در بیشتر حوزه‌های محتوایی، اپلیکیشن‌ها، سرویس‌ها و خدمات شبکه‌های اجتماعی، انتخاب اول کاربران نیستیم. برای پیش دستی و پیش بینی و برای کنترل هجمه‌ها و نفوذها باید حضور و بروز و حرکتمان جدی تر شده، تقویت یافته و شامل تنوع و وسعت حضور و بهبود دسترسی شده و در واقع پرچم دار شود.

وی درباره راهکارها و پیشنهادات خود برای بهبود اظهار کرد: تقویت مصادیق عملیاتی جهاد تبیین، توسعه بخشی فناوری‌های آمیخته و اجتماعی و التزام نقش آفرینی واحدهای دانش بنیان در سازمان‌های دولتی در برنامه هفتم توسعه و تسری همین التزام در بازنگری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و بروزرسانی آن با نیاز های آینده نگارانه فناوری و بهره گیری از ظرفیت ها و استعدادهای دانش بنیان یکی از این راه‌های مورد توجه است.

معاون نظارت و هماهنگی مرکز امور بین الملل وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: همچنین اولویت بکارگیری مدیران کارآمد آشنا با فناوری به ویژه مدیران جوان فناور و روزآمد و توسعه نقش آفرینی آنها در عرصه ها و میدان های حضور نوآورانه و فناورانه و دنیاهای نوین هم باید مورد توجه گیرد. از سوی دیگر تعریف و توسعه واحدهای تربیت فناورانه و شناختی و فناوری‌های آینده در واحدهای درسی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان مد نظر باشد.

عابدی عنوان کرد: راه اندازی مراکز رشد و نوآوری و شتابدهی واحدهای فناوری حوزه آموزش، سرگرم آموزی، بازی وارسازی و پلتفرم‌های خدمات آموزشی و افزوده در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه شهید رجایی و مراکز استان‌ها و فراخوان استعدادها ، ارتقاء و توسعه نقش آفرینی توانمندان دانش بنیان و نخبگان محتواهای دیجیتال ، نرم افزارها ، ابزارها و رسانه های دیجیتال ، در حوزه فرهنگی و آموزشی از دیگر راهکارهای مورد توجه است.

رفع بروکراسی‌های زائد و موانع ساختگی، رفع کندی استعلامات فنی و عمومی، بهبود فرآیند مجوزدهی، رفع واهمه‌های بی‌اساس از معرفی و نقش آفرینی استعدادهای دانش بنیان، رفع برخی انحصارات نامتعارف و دست اندازی‌های برخی شرکت‌های کهنه و رسوخ یافته در سازمان‌های دولتی باید مورد توجه قرار گیرد.

این کارشناس حوزه آموزش یادآورشد: طراحی و توسعه اپلیکیشن ها و ایجاد شبکه های اجتماعی بین المللی مبتنی بر نظام‌های اخلاقی (برگرفته از کشورهای اسلامی و منطقه ای و علاقمندان به تربیت اخلاقی و سلامت اجتماعی ) در مقابله با پیشتازی رسانه‌های معاند و ضد معیارهای فرهنگی و اجتماعی و اخلاقی و تقویت اعتبارات بودجه برنامه‌های عملیاتی جهادتبیین و حوزه‌های محتوایی و رسانه‌های اجتماعی نظام رسمی آموزش و حمایت از بخش خصوصی کارآمد و انقلابی باید در اولویت قرار گیرد.

عابدی گفت: التزام دانش افزایی و مهارت افزایی مدیران عالی و میانی و پایه و پودمان‌های دائمی آگاهی‌بخشی مدیران واحدهای آموزشی و ارتقاء تعاملات موثر شورای فضای مجازی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، و وزارت آموزش و پرورش در سازو کارهای کوتاه مدت و میان مدت و ایجاد کارگروه‌های واکنش سریع فضای مجازی هم در این مسیر کمک‌کننده است.