اکسیر بازیافت جوانی؛ "مَچ اِیوار، مَچ بند، مَچ بُر"+ فیلم

به گزارش ایرنا؛ سیستان و بلوچستان به سبب نزدیکی به خط استوا و بهره‌گیری از رطوبت دریا توانمندی زیادی در تولید محصول های گرمسیری و نیمه گرمسیری و بعضا منحصر به فرد از جمله انبه، موز، پاپایا، گواوا، هندوانه آناناسی، نارگیل، زیتون محلی و مرکبات دارد.

تولید محصولات کشاورزی در سیستان و بلوچستان در طول سال رواج دارد و زمین های برخی مناطق این استان مانند نیکشهر، سرباز، ایرانشهر، کنارک و چابهار هر سال توان تولید دو بار محصول را دارند.

هم‌اینک در بیش‌از ۲۰۰ هزار هکتار از زمین های کشاورزی سیستان و بلوچستان محصولات زراعی و در ۹۲ هزار و ۷۶۰ هکتار محصولات باغی تولید می‌شود که ۶۱ درصد این سطح به کشت خرما اختصاص دارد.

شرایط اقلیمی و هوای گرم و خشک منطقه بلوچستان در استان سیستان وبلوچستان زمینه کاشت، داشت و برداشت خرما را فراهم کرده بطوریکه هم‌اینک فصل "مچ بند" (آرایش خوشه‌های نخل) است

به منظور محصول دهی بیشتر نخلستان‌ها، کار خوشه بندی و یا به اصطلاح زبان بلوچی "مچ بند" درختان خرما در شهرستان‌های دارای نخیلات نظیر نیکشهر، قصرقند، فنوج، ایرانشهر، بمپور، راسک، سرباز، دشتیاری، کنارک و چابهار انجام می‌شود.

در روش خوشه بندی درختان خرما خوشه‌های اضافی این نخل‌ها حذف و خوشه‌های دارای دانه‌های درشت به وسیله طناب‌های بافته شده از الیاف داز یا نخل وحشی به شاخه‌های درخت خرما بسته می‌شود.

در هر درخت خرما، ۱۰ تا ۱۵ خوشه و حتی بیشتر از آن برای محصول دهی بهتر آرایش و خوشه‌های اضافی قطع و برای خوراک دام‌ها استفاده می‌شود.

خرما نقش مهمی در اقتصاد و اشتغال ساکنان منطقه بلوچستان ایفا می‌کند و میوه‌ای بسیار مقوی و دارای خواص فراوانی است اما این میوه مغذی تا رسیدن به بازار مراحل مختلفی را پشت سر می‌گذارد.

کاشت، داشت و برداشت محصول درختان نخیلات چند مرحله دارد که شامل گل دهی و گرده افشانی «مچ اِیوار»، خوشه بندی یا آرایش خوشه‌ها «مچ بَند» و برداشت محصول «مچ بُر» است.

در زبان بلوچی به نخل خرما «مچ» گفته می شود

اکسیر بازیافت انرژی و جوانی

خرما دارای خواص بسیار زیادی از جمله بازگشت انرژی و جوانی از دست رفته است که در قرآن و دیگر کتاب‌های مقدس نیز به خواص این میوه شفابخش بطور ویژه اشاره شده است.

این محصول دارای خواص بسیار زیادی است.درخت خرما خواص بی شماری دارد بطوریکه از تمام قسمت های این درخت می‌توان استفاده کرد و یک ضرب المثل عربی می گوید که خواص درخت خرما به اندازه روزهای سال است.

مچ اِیوار یا گرده افشانی نخیلات

گیاهان دوپایه یا تک جنسی گیاهانی هستند که گل های نر و ماده روی یک پایه نیستند، گیاهانی مانند خرما، پاپایا، شاهدانه و بید نیاز به گرده افشانی دارند و این عمل در برخی موارد به وسیله حشرات و در برخی موارد از جمله درخت خرما بوسیله انسان انجام می‌شود.

در گرده افشانی یا مچ ایوار اسپات ها از درخت خرمای نر که با نام محلی «گش» مشهور است جدا و بعد از آن، گل‌های داخل اسپات نر رشته رشته و با انتقال آن بر روی درخت خرمای ماده کار گرده افشانی به صورت سنتی و دستی انجام می‌شود که تعداد گش (gosh) یا گل مورد نیاز برای هر خوشه بستگی به نوع درخت خرما دارد.

"مچ اِیوار" نخیلات از اسفند هر سال آغاز می‌شود و در ایام تعطیلات نوروز و اواخر فروردین پایان می‌یابد.

مچ بُر یا برداشت خرما

برداشت خرما یا مَچ بُر با برداشت خرمای نِگال، کُتمی و شکری از خرداد در روستاهای نیکوجهان و توابع بخش مرکزی نیکشهر و قصرقند آغاز و با برداشت رقم هلینگی در مهر و آبان ماه در سایر نقاط سیستان وبلوچستان به پایان می‌رسد.

وجود بیش از ۱۲۰ رقم خرما در بلوچستان

بیش‌از ۵۷ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی سیستان و بلوچستان به کشت ارقام مختلف نخیلات اختصاص دارد که مهمترین آنها مضافتی، ربی، هلینگی، نگال، کوتمی، شکری، کروچ، آبو، دسکی، کنشکی و وش کنک، اشهیگ، پیارم، مجول، کنشکی و چرپان است.

این استان رتبه دوم تولید خرمای کشور را به خود اختصاص داده است. خرمای تولیدی سیستان و بلوچستان به استانهای همجوار و کشورهای همسایه پاکستان و افغانستان ارسال می‌شود.

سیستان وبلوچستان با تولید ۱۲۰ رقم خرما از مهمترین تولیدکنندگان، صادرکنندگان و زودرس ترین خرما در میان استان‌های کشور محسوب می‌شود که در این میان ارقام ربی، مضافتی، زاهدی، دسکی، رنگنو، هلیله، کلگی، شکری و سنگ شکن از مهمترین و با کیفیت ترین محصولات است.

برداشت زودرس ترین خرما در شهرستان‌های نیکشهر و قصرقند

مدیرجهاد کشاورزی نیکشهر گفت: پس از مچ بند، برداشت خرما آغاز می شود و تا مهر ادامه دارد، دیررس ترین خرما در شهرستان سراوان و زودرس ترین خرما در شهرستان نیکشهر و قصرقند بویژه روستای شارک از توابع بخش تلنگ تولید می‌شود.

عبدالستار سهرابزهی با بیان اینکه پارسال ۱۶ هزار تن خرما از سطح سه هزار و ۷۵۰ هکتار از نخلستان‌های این شهرستان برداشت شد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه درخت خرما نیاز به نیروی کارگری بالایی هم در زمان گرده افشانی و هم برداشت دارد بنابراین در هر هکتار از نخلستان زمینه اشتغال ۲ نفر فراهم می‌شود.

وی سطح زیرکشت نخلستان‌های نیکشهر را سه هزار و ۹۵۰ هکتار ذکر کرد و افزود: سه هزار و ۷۵۰ هکتار از این سطح بارور و بقیه غیربارور است.

مدیرجهاد کشاورزی نیکشهر گفت: این شهرستان بیش‌از هشت هزار هکتار زمین زراعی و باغی دارد.

تولید سالانه ۲۳۰ هزار تن خرما در سیستان و بلوچستان

سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: برداشت خرما در این استان با برداشت ارقام زودرس از نخلستان‌های شهرستان نیکشهر آغاز شده است.

اردشیر شهرکی اظهارداشت: برداشت خرما در سیستان و بلوچستان با ارقام زودرس شامل کتومی، نگال و آشوبه شروع و با ارقام دیررس مایکلی و هلیله در آبان به پایان می‌رسد.
وی بیان کرد: از ۶۷ هزار هکتار نخلستان در سیستان و بلوچستان بیش‌از ۵۴ هزار هکتار بارور بوده و سالانه بیش‌از ۲۸۷ هزار تن انواع خرما در این استان تولید و روانه بازار مصرف می‌شود.
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: خرمای تولید شده این استان علاوه‌بر استان‌های دیگر به کشورهای حوزه خلیج فارس، اروپایی و روسیه صادر می‌شود.
وی گفت: بیشترین نخلستان‌های سیستان و بلوچستان در شهرستان‌های سراوان، ایرانشهر، نیکشهر و سیب و سوران واقع شده است.
شهرکی بیان کرد: کشت خرما در سیستان و بلوچستان زمینه اشتغال بیش‌از ۴۰ هزار نفر را فراهم کرده است.

وی تصریح کرد: پارسال ۲۳۰ هزار تن خرما از نخلستان‌های استان سیستان و بلوچستان برداشت و روانه بازار مصرف شد.

بیشتر بخوانید:

آغاز طرح توسعه ۲۳۰۰ هکتاری نخلستان‌های سیستان و بلوچستان با ارقام تجاری

دسترنج خرماکاران سیستان و بلوچستان در جیب سودجویان

تعیین تکلیف ۱۸۶ طرح توسعه نخیلات منطقه مرزی روتک خاش

فعالیت ۱۰۲ واحد بسته بندی خرما در سیستان و بلوچستان

رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: هم‌اینک ۱۰۲ واحدصنایع وابسته به خرما با ظرفیت ۱۵۲ هزار تن در استان راه‌اندازی شده و ۱۰ واحد جدید نیز در دست احداث است.

سیدمحمدرضا سیدحسینی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: توسعه نخلستان‌ها با ارقام تجاری راهی مطمئن برای توسعه تجارت خرما در سیستان و بلوچستان است.

وی ادامه داد: ۶۷ هزار هکتار نخلستان با تولید بیش‌از ۲۸۷ هزار تن خرما در سیستان و بلوچستان وجود دارد که بیش‌از ۶۰ درصد باغات استان را تشکیل می‌دهند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: تولید خرما در این استان زمینه اشتغال ۵۰ هزار نفر را فراهم کرده است.

وی ادامه داد: از ابتدای دولت سیزدهم به منظور دستیابی به بازارهای جهانی توسعه نخلستان‌ها با ارقام تجاری مجول،پیارم و با سرمایه‌گذاری هلدینگ آریا و بهره‌برداران در استان آغاز شده است.

حسینی اظهارداشت همزمان با توسعه نخلستان‌ها، توسعه صنایع بسته بندی، نگهداری و فرآوری خرما نیز در سیستان و بلوچستان برنامه ریزی شده است.

وی سیستان و بلوچستان را خاستگاه تولید میوه‌های گرمسیری دانست و گفت: طرح توسعه باغات میوه‌های گرمسیری بویژه موز ،خربزه درختی، گواوا و انبه در جنوب استان با مشارکت کشاورزان و کشت و صنعت مکران در حال اجراست.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان حمایت مسوولان در راستای اجرای طرح خودکفایی کشور به موز که در استان سیستان وبلوچستان در حال اجراست را خواستار شد.