الگوی برنامه درسی و یادگیری غیررسمی در دانشگاه بیرجند طراحی شد

به گزارش روز شنبه ایرنا از روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی این دانشگاه از رساله خود با عنوان "طراحی الگوی برنامه درسی برای استفاده از یادگیری غیررسمی مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی در جهت توسعه حرفه‌ای دانشجو معلمان" دفاع کرد.

این دانشجوی دکتری رساله خود را با راهنمایی دکتر محسن آیتی و مشاوره دکتر محمدعلی رستمی‌نژاد و دکتر فرهاد سراجی تدوین کرد.

به منظور طراحی این الگوی برنامه درسی براساس روش زمینه بنیاد و بر مبنای نمونه‌گیری معیاری، با ۱۵ نفر از دانشجو معلمان رشته آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان خراسان جنوبی که در سال ۱۳۹۸ - ۱۳۹۷ مشغول به تحصیل بودند، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام و الگوی موجود مربوط به یادگیری غیررسمی مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی دانشجو معلمان در جهت توسعه حرفه‌ای آنان استخراج شد.

بنا به این گزارش در ادامه برای بهره‌گیری از مبانی نظری با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی تمامی نظریه‌های مربوط به یادگیری غیررسمی مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی در بازه زمانی ۲۰۱۸- ۱۹۹۵، گردآوری و ترجمه شد و از ۵۸ نظریه استخراجی، ۳۲ نظریه که حمایت‌کننده یادگیری در شبکه‌های اجتماعی بودند، مورد تحلیل قرار گرفت.

در پایان با روش پژوهش نظریه‌ای و بر پایه یافته‌های قبلی، براساس نمونه‌گیری هدفمند و با ابزار بررسی مستندات، ماهیت و ویژگی‌های عناصر ۹ گانه برنامه درسی کلاین استخراج و در نهایت الگوی ارائه‌شده با روش روایی توسط متخصصان اعتباربخشی شد.

یافته‌های این پژوهش نشان داد که تحقق ابعاد توسعه حرفه‌ای دانشجو معلمان منوط به احساس نیاز حرفه‌ای به استفاده از شبکه‌های اجتماعی است همچنین تحلیل محتوای کیفی نظریه‌ها، چهار طبقه اصلی شامل ابعاد شبکه‌های اجتماعی، تعاملات شبکه‌ای، انواع یادگیری و عناصر برنامه درسی را نشان داد.

به‌طور کلی یافته‌ها نشان داد که اهداف برای استفاده از یادگیری غیررسمی در شبکه‌های اجتماعی پیش‌بینی‌نشده، انعطاف‌پذیر و پیوسته هستند که خاصیت گلوله برفی دارند و نیازمند ارزش‌سنجی هستند.

محتوا در شبکه‌های اجتماعی لازم است هماهنگ با مخاطب، زمینه‌ساز تفکر انتقادی، کنش‌گرا و غربال‌گر باشند. ضروری است فعالیت‌های یادگیری غیررسمی زمینه‌ساز خودکفایی و تعلق، برآورده‌ساز خواسته‌ها، برانگیزاننده و بسترساز آموزش فردی و گروهی باشند.

مواد و منابع؛ متنوع، سهل‌الوصول، سیال و تعاملی است. گروه‌بندی فراگیران نیز غیرخطی، اختیاری و مبتنی بر تشریک‌ مساعی و پاسخگویی برخط است همچنین برای یادگیری غیررسمی در شبکه‌های اجتماعی؛ زمان کافی برای تامل در پاسخ، امکان برقراری ارتباط با گره‌های ارتباطی در هر زمان، امکان هدر رفت زمان مفید با محتوای جذاب و دستیابی به حجم انبوهی از اطلاعات در زمان کم وجود دارد.

علاوه بر این، دسترسی به اطلاعات و منابع آموزشی در هر مکان وجود دارد و مکان یادگیری، خالق فرصت‌ها و مبتنی بر زیست‌بوم و ارتباطات تعاملی است. راهبردهای تدریس؛ مسئله محور، تعاملی، مبتنی بر شناورسازی فراگیر و با هدایت منعطف مدرس همراه است. شیوه‌های ارزشیابی برای یادگیری غیررسمی نیز کیفیت‌گرا، فرآیندمدار، خودارزیابانه، پیوسته و مبتنی بر بازخورد آنی است.

بنا به این گزارش، قسمتی از پژوهش به صورت مقاله JCR با عنوان الگوی توسعه حرفه‌ای معلمان در شبکه‌های اجتماعی مجازی: رویکرد داده بنیاد (Teacher professional development pattern in virtual social networks: A grounded theory approach) در مجله Teaching and Teacher Education با اعتبار Q۱ و ضریب تاثیر ۵.۱۱۲ به چاپ رسیده است.