«آذر» یکی از متولدین دهه ۶۰ است که تاکنون ازدواج نکرده و معتقد است برای تشکیل زندگی مشترک باید استقلال مالی داشته باشد. آدمی را پیدا کند که با او دغدغه‌های مشترک داشته باشد و در حقیقت او را بفهمد.
این عکاس ۳۵ ساله می‌گوید، به تشریفات اعتقادی ندارم. معتقدم برای انتخاب شریک زندگی‌ام باید ابتدا به وضعیت اقتصادی و خانوادگی خودم نگاه کنم. مگر من از چه امکاناتی در خانه پدری‌ام برخوردار هستم که حالا همه خواسته‌هایم را در زندگی از او بخواهم. من به تساوی حقوق زن و مرد اعتقاد دارم و معتقدم باید خودم هم سازنده بخش‌هایی از زندگی باشم.
«حمید.و» دانش‌آموخته مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی و حسابدار یکی از شرکت‌های خصوصی پایتخت و مجرد است. از او در باره انتظارات جوانان امروزی از ازدواج می‌پرسم و اینکه خود چرا پس از گذشت ۳۲ سال هنوز ازدواج نکرده است.
«فکر می‌کنم یکی از مهم‌ترین مولفه‌های نسل جوان برای تشکیل زندگی مشترک در شرایط کنونی تمکن مالی است؛ در شرایط اقتصادی امروز، یک جوان ۳۰ ساله شاید بعد از ۵۰ سال کار کردن هم نتواند یک خانه ۴۰متری در تهران بخرد.
تصور می‌کنم تفکرات سنتی نیز همچنان در جامعه ایران پررنگ است. دخترها باوجود تحصیلات دانشگاهی و تفکرات مدرن وقتی به مرحله تشکیل زندگی می‌رسند، از پسرها می‌خواهند تمام امکانات زندگی را فراهم کنند اما در شرایط فعلی جامعه، یک پسر برای تهیه مسکن چند سال باید کار کند.»
هر کس تلاش می‌کند نشان دهد خوشبخت‌تر است
«فکر می‌کنم خانواده‌ها هم در این رابطه مقصرند. برخی از پدر و مادرها شرایط امروز را درنظر نمی‌گیرند. حاضر به وصلت با شرایط ساده نیستند. اجاره‌نشینی و برگزاری مراسم‌های ساده برای ازدواج و... را برای تشکیل زندگی مشترک کافی نمی‌بینند. چشم و هم‌چشمی و نمایش تجملات در شبکه‌های اجتماعی هم فلسفه تشکیل خانواده و زندگی مشترک را زیر سوال برده است. هر کس تلاش می‌کند نشان دهد خوشبخت‌تر است.»
روان‌درمانگر و عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در این باره به خبرنگار اجتماعی ایرنا گفت: عوامل متعددی در کاهش ازدواج‌های ساده طی سال‌های اخیر تاثیرگذار بوده است. یکی از مهم‌ترین دلایل «کمال‌گرایی نسل جوان» است.
شبنم مقتدری توضیح داد: این خصیصه در دو قالب مثبت و منفی طبقه‌بندی و سبب تعیین معیارهای عالی (به‌ویژه در کمال‌گرایی منفی) می‌شود. در حقیقت کمال‌گرایی منفی به شخص اجازه «اشتباه کردن» نمی‌دهد و انسان را برای تعیین اهداف تازه نظیر ازدواج و آغاز زندگی مشترک تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
وی افزود: در کمال‌گرایی منفی انسان از شکست می‌هراسد. به طور مکرر تصور می‌کند انتخاب درستی نخواهد داشت و با ناکامی مواجه می‌شود. این ویژگی همچنین به دلیل وجود معیارهای سختگیرانه تصمیم‌گیری را دشوار می‌کند. انجام طرح‌ها و برنامه‌ها را با تجربه احساسات منفی همراه ساخته و در برخی از موارد اعتقادات فاجعه‌باری را به دنبال خواهد داشت.
این روان‌درمانگر یادآور شد: کمال‌گرایان منفی عمدتا بایدها و نبایدهای بسیاری در ذهن خود مشخص می‌کنند و این امر می‌تواند کاهش عزت نفس را نیز سبب شود. این دسته از افراد به دنبال تاییدات بیرونی بوده و یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین اهداف و مقاصد و معیارهای سطح بالا نیز بر همین اساس است.
مقتدری اضافه کرد: معیارهای اقتصادی سطح بالا در انتخاب شریک زندگی و ازدواج نیز ناشی از این ویژگی است. در حقیقت کمال‌گرایان منفی شرایط ایده‌آل را برای خود درنظر می‌گیرند و برای دستیابی به موقیعت موردنظر فشارهای روانی بسیاری را متحمل می‌شوند.
وی افزود: کمال‌گرایان منفی نمی‌توانند به سهولت تصمیم بگیرند. در رابطه با عملکرد خود و شریک زندگی نیز این تفکرات را پیاده می‌کنند و این امر در افزایش سطح توقعات تاثیرگذار است.
ضرورت مراجعه کمال‌گرایان منفی به روان‌درمانگر
مقتدری با اشاره به ضرورت تغییر و معالجه این شکل از کمال‌گرایی ادامه داد: این شکل از تفکرات علاوه بر ازدواج می‌تواند در عملکرد تحصیلی، شغلی و... نیز تاثیرگذار باشد. زندگی را دچار اختلال و انسان را با استرس‌های شدید مواجه کند. این اشخاص عموما باید به روان‌درمانگر مراجعه کنند.
عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با اشاره به تجملات و چشم وهم‌چشمی اضافه کرد: یکی دیگر از علل اساسی افزایش تجملات در ازدواج‌های امروزی، عدم استفاده صحیح از فضای مجازی است.
مقتدری توضیح داد: نسل جوان به طور مکرر با فضای مجازی در ارتباط است و در این فضا از اطلاعات و آموزش‌های غلط هم بهره می‌گیرد. برخی اطلاعات توسط افراد غیرروانشناس و فاقد مجوز ارائه می‌شود و در حقیقت کارشناسانه نیست. شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خانواده را درنظر نمی‌گیرد و اهداف و آرمان‌های نامعقول و رویایی را برای نسل جوان به تصویر می‌کشد.
وی افزود: نسل جوان نیز از طریق یادگیری مشاهده‌ای طالب دستیابی به یک زندگی ایده‌آل و رویایی شده و این امر سطح توقعات را به صورت غیرمنطقی افزایش و تشکیل زندگی را برای جوانان دشوار می‌کند.
وی توضیح داد: برخی از غیرمتخصصین در مشاوره‌های پیش از ازدواج هم راهکارهای یکسان ارائه می‌کنند در حالیکه شرایط زندگی و نیز استعدادها و توانمندی‌های فردی متفاوت است و راهکارهای پیشنهادی باید مطابق با این تفاوت‌ها ارائه شود.
مقتدری گفت: جوانان نیز باید ارزش‌های شخصی خود را شناخته و متناسب با این شناخت دست به انتخاب آرمان‌ها و اهداف بزنند. کارشناسان و مشاوران هم ضمن آگاهی از شرایط موجود، توانمندی‌های فردی و وضعیت اقتصادی و خانوادگی هر فرد، ارشاد و راهنمایی داشته باشد.
این کارشناس تاکید کرد: جوانان مشاوره‌های پیش از ازدواج را نیز جدی بگیرند. نظرات کارشناسانه روانشناسان می‌تواند انسان را به سمت خودشناسی سوق داده و با آموزش برخی از تکنیک‌ها کمال‌گرایی منفی را مدیریت می‌کنند.
وی افزود: این آموزش‌ها به فرد می‌آموزد که به خود اجازه «اشتباه کردن» بدهد. باورهای سختگیرانه و نامعقول را به باورهای معقول و منطقی تبدیل کند. در لحظه زندگی کرده و از داشته‌های خود لذت ببرد.
لزوم فرهنگسازی در زمینه ازدواج‌های ساده به‌شکل مخاطب‌پسند/نیازهای نسل جوان شناسایی شود
مقتدری یادآور شد: در این زمینه آموزش و فرهنگسازی به صورت مخاطب‌پسند توسط رسانه‌ها و صدا و سیما نیز بسیار حائز اهمیت است. نیازهای نسل جوان باید بررسی شود و متناسب با این نیازها، آموزش و فرهنگسازی صورت پذیرد. همه اصناف نیز باید بتوانند امید و انگیزه را در جامعه به ویژه میان نسل جوان افزایش دهند؛ بدون شک این راهکارها در کنار حمایت از جوانان می‌تواند در این زمینه مثمرثمر واقع شود.
نظر شما