افسر سابق اطلاعاتی آمریکا: بمب‌های خوشه‌ای هیچ چیز را برای اوکراین تغییر نمی‌دهد

به گزارش شنبه شب ایرنا به نقل از اسپوتنیک، دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده است که مجوز کمک جدید تسلیحاتی این کشور به اوکراین را صادر خواهد کرد.

این مجوز در مجموع حدود ۸۰۰ میلیون دلار تجهیزات نظامی شامل خودروهای زرهی بردلی و استرایکر، موشک‌های دفاع هوایی، تجهیزات ضد مین و صدها هزار گلوله ۱۵۵ میلی متری توپخانه «ام ۸۶۴» (موسوم به مهمات خوشه‌ای) است.

بمب‌ها یا مهمات خوشه‌ای می‌توانند از هواپیما، سکوهای پرتاب موشکی یا توپخانه پرتاب شوند که در بیش از ۱۲۰ کشور جهان (در چارچوب کنوانسیون مهمات خوشه‌ای) ممنوع شده‌اند.

بمب‌های خوشه‌ای به هنگام انفجار شمار زیادی بمب‌های کوچکتر را در محیط وسیعی پخش می‌کنند. این بمب‌های کوچک‌تر در صورت انفجار جان شهروندان بیشتری را تهدید می‌کنند و درصورت منفجر نشدن هم به صورت مین عمل کرده و می‌توانند خطرات جانی و معلولیت برای غیر نظامیان در آینده و حتی پس از پایان جنگ نیز به همراه داشته باشند.

ایالات متحده تا پیش از آخرین کمک تسلیحاتی خود به اوکراین (کمک ۸۰۰ میلیون دلاری اخیر)، از ارائه مهمات خوشه‌ای به اوکراین به یک دلیل ساده امتناع کرده و آن دلیل این است که بسیاری از کشورهای جهان (از جمله بسیاری از متحدان آمریکا در ناتو) با امضای کنوانسیون مربوط به مهمات خوشه‌ای (CCM)، معاهده‌ای بین‌المللی که استفاده، انتقال، تولید و ذخیره سازی مهمات خوشه‌ای را ممنوع می‌کند، مخالف ارسال این نوع مهمات به اوکراین هستند.

آمریکا نیز اگرچه از امضای این کنوانسیون خودداری کرده است اما به دلیل خطراتی که مهمات خوشه‌ای برای غیرنظامیان (حتی در دوران پس از جنگ) به همراه دارد، ارتش این کشور استفاده از «ام ۸۶۴» را در سال ۲۰۱۶ متوقف کرد و آن را با نسل جدید «مهمات متعارف بهبود یافته دو مرحله‌ای» (DPICM) جایگزین کرد.

اکنون با توجه به اینکه طول عمر یک گلوله توپ ۱۵۵ میلی‌متری ۲۰ سال است و تولید گلوله‌های «ام ۸۶۴» که در سال ۱۹۸۷ آغاز شد، در سال ۱۹۹۶ پایان یافت؛ اکثریت قریب به اتفاق گلوله‌های توپخانه‌ای «ام ۸۶۴» که در اختیار اوکراین قرار می‌گیرد، به پایان عمر مفید و مدت اعتبار خود رسیده یا از آن فراتر رفته است به این معنی که احتمال بیشتری وجود دارد که بسیاری از این مهمات خوشه‌ای مطابق آنچه که برای آن طراحی شده‌اند، عمل نکنند.

به عبارت دیگر دولت ایالات متحده می‌داند که بیشتر گلوله‌های «ام ۸۶۴» ارسال شده به اوکراین از تاریخ استفاده عملیاتی خود فراتر رفته است و به این ترتیب فاقد قابلیت اطمینانی است که در زمان جنگ انتظار می‌رود.

از سوی دیگر بر اساس تحقیقات انجام شده توسط ارتش آمریکا، مهمات «ام ۸۶۴» ۵ تا ۱۵ برابر بیشتر از گلوله‌های معمولی ۱۵۵ میلی‌متری کُشنده هستند اما باید این نکته را در نظر گرفت که این تحقیقات با تکیه بر تجربه عملیات «طوفان صحرا» در سال ۱۹۹۱ انجام شده است، جایی که ارتش آمریکا حدود ۲۵ هزار گلوله «ام ۸۶۴» را علیه ارتش عراق شلیک کرد.

اما نکته مهمی که نباید از آن غافل شد این است که میدان جنگی که امروز اوکراین در برابر روسیه با آن روبه‌رو است، با منطقه عملیاتی «طوفان صحرا» در عراق تفاوت بسیار دارد و لزوما نتایج تحقیقات انجام شده در استفاده از گلوله‌های «ام ۸۶۴» در دشت‌ها و صحراهای هموار و گسترده عراق با نتایج استفاده از این گلوله‌ها در مناطقی که ارتش روسیه استحکامات دفاعی خود را در آن مناطق بنا کرده است (مناطق ناهموار دارای پستی و بلندی و پوشش هوایی طبیعی و مصنوعی)، متفاوت خواهد بود.

بنابراین واقعیت شرایط واقعی میدان نبرد در جنگ اوکراین منجر به کاهش قابل توجهی از تاثیر کشنده مهمات خوشه‌ای خواهد شد به طوری که در بهترین حالت دارای مزیت سه برابری نسبت به مهمات معمولی دارد و حتی در مقایسه با مهمات با قابلیت انفجار قوی حتی عملکرد پائین‌تری از خود به نمایش خواهد گذاشت.

به طور خلاصه، «ام ۸۶۴» یک «تغییر دهنده بازی» نیست و نیروهای اوکراینی با استفاده از این مهمات خوشه‌ای (ام ۸۶۴) به مزیت تاکتیکی محدودی دست خواهند یافت و حتی در بسیاری از موارد، احتمال کاهش کارایی آنها را نسبت به مهمات معمولی با قابلیت انفجار قوی مشاهده خواهند کرد.

در حقیقت تصمیم ایالات متحده برای ارائه مهمات خوشه‌ای «ام ۸۶۴» به اوکراین فقط یک دلیل دارد و آن هم این واقعیت است که گلوله‌های (معمولی) توپخانه ۱۵۵ میلی‌متری اوکراین به اتمام رسیده است و ایالات متحده هم چیزی برای دادن به اوکراین به جز مهمات «ام ۸۶۴» در زرادخانه خود ندارد.

فرار مفتضحانه آمریکا از افغانستان منجر به کاهش بودجه اختصاص یافته به بحث توپخانه و مهمات مربوط به آن از سوی وزارت دفاع این کشور در سال ۲۰۲۱ شد و کسری تولید ایجاد کرد که اکنون در بودجه دفاعی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ مورد توجه قرار گرفته است.

از سوی دیگر ضدحمله بلندپروازانه اوکراین بر اساس عوامل برنامه‌ریزی مبتنی بر در دسترس بودن گلوله‌های توپخانه ۱۵۵ میلی متری پیش بینی شده است.

آنگونه که روند ضد حمله اوکراین در این چند هفته نشان داده است، اوکراین پیش از تحقق هر یک از اهداف تعیین‌شده برای این ضد حمله، با اتمام گلوله‌های توپخانه ۱۵۵ میلی‌متری خود مواجه خواهد شد.

بنابراین دولت بایدن که زرادخانه خودش نیز از این نوع مهمات تخلیه شده است، از سر ناچاری تصمیم گرفته است که گلوله‌های خوشه‌ای «ام ۸۶۴» را به عنوان یک اقدام اضطراری در اختیار اوکراین بگذارد تا کی‌یف بتواند همچنان آتش توپخانه ۱۵۵ میلی‌متری خود را در جریان ضد حمله‌اش حفظ کند.

این موضوع تا زمانی که تولید گلوله‌های توپخانه ۱۵۵ میلی‌متری آمریکا و اروپا برای رفع نیازهای عملیاتی اوکراین افزایش یابد، ادامه خواهد داشت، اتفاقی که پیش‌بینی نمی‌شود که تا اواسط سال ۲۰۲۴ رخ دهد.

اما ارائه گلوله‌های توپخانه، چه گلوله‌های معمولی و چه گلوله‌های خوشه‌ای، نمی‌تواند این واقعیت را تغییر دهد که ارتش اوکراین فاقد قابلیت‌های لازم برای شکست موفقیت‌آمیز استحکامات دفاعی است که ارتش روسیه در حال حاضر در آنها مستقر شده است.

مهمات «ام ۸۶۴» نمی‌تواند برتری ۱۰ برابری روسیه در آتش توپخانه و برتری بی چون و چرا در هوا را خنثی کند، جایی که جنگنده‌ها و بالگردهای ارتش روسیه تقریبا بدون هیچ مزاحمتی در حال انجام عملیات هستند و حملات نیروهای اوکراین را با آتش دقیق درهم می‌شکنند.

تصمیم دولت بایدن برای تامین مهمات «ام ۸۶۴» به اوکراین صرفاً ادامه بی‌رحمانه سیاستی است که برای طولانی کردن جنگی طراحی شده است که اوکراین نمی‌تواند در آن پیروز شود و باعث می‌شود این کشور هر روز صدها سرباز را از دست بدهد.

مهمات خوشه‌ای هیچ تغییری در مسیر کنونی درگیری روسیه و اوکراین ایجاد نخواهد کرد، مسیری که با شرایط کنونی حاکم بر میدان نبرد، به پیروزی قاطع روسیه اشاره دارد؛ نتیجه‌ای که دولت بایدن از پذیرش آن بیزار است.