«حامد نوبخت یگانه» روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: ادبیات شیعی، ادبیات آیینی و ادبیات ولایی هر سه شبیه به هم هستند اما در معنی تفاوت‌های جزئی با هم دارند.
وی با بیان اینکه محرم روزهای اوج شعر آیینی و ادبیات شیعی است، بیان کرد: عزاداری‌های ماه محرم با مداحی و روضه‌خوانی گره خورده و این ادبیات است که مداحی را می‌آفریند و بر همین اساس ادبیات تاثیر مهمی در جوانب مختلف عزاداری‌های ماه محرم دارد.
«نوبخت یگانه» اضافه کرد: اگر ادبیات آیینی نباشد، یا باشد اما محکم و دارای معانی بزرگ و متعالی نباشد، عزارداری‌ها که به نوعی از ادبیات الحاق می‌گیرد نیز ضعیف خواهد بود.
وی ادمه داد: سعی ادبیات شیعی یا آیینی باید استوار بودن لفظ، معنی و ادبیات باشد تا عزاداری‌های اباعبدالله الحسین (ع) عالی است و عالی‌تر اجرا شود.
به گفته این کارشناس ادبیات اگر در کلیت ادبیات شیعی نیم‌نگاهی بیاندازیم و برخی کتاب‌ها را صرفا از همین دیدگاه مطالعه کنیم، به لفظ، معنی و ادبیات عالی آن بیش از پیش پی می‌بریم.
وی افزود: طبق تحقیقی عالمانه نزدیک به نیمی از ادبیات فارسی را ادبیات آیینی تشکیل می‌دهد و کتاب «نام شناخت توصیفی منظومه‌های دینی فارسی» از ۴۰۰ منظومه یاد می‌کند که نیمی از آنها به قبل از دوران صفویه مربوط است که مطالعه آن در خصوص اهمیت ادبیات آیینی توصیه می‌شود.
«نوبخت یگانه» همچنین با غزلی از حافظ این مصاحبه را خاتمه داد؛ شعری با مضمون «راه بزن که آهی بر ساز آن توان زد / شعری بخوان که با آن رطل گران توان زد».
به گزارش ایرنا صحبت در مورد ادبیات و اهمیت آن بحثی دامنه‌دار به شمار می‌رود ولی کوتاه و مفید باید گفت که اهمیت ادبیات در سطح جهانی نیز تا حدی است که به آثار فاخر آن در کنار فیزیک، شیمی، پزشکی، اقتصاد و غیره جایزه جهانی صلح نوبل تعلق می‌گیرد.
ادبیات در نسبت با اجتماع رابطه‌ای دو سویه دارد؛ یعنی از یک طرف از جامعه الهام می‌گیرد و از طرفی دیگر بر آن تأثیر می‌نهد؛ ادبیات شیعی از جامعه معصومین علیهم‌السلام الهام می‌گیرد و بر جامعه شیعه تأثیر می‌بخشد و از این‌رو است که می‌توان این نوع از ادبیات را ادبیات پاک پاک نامید.
گفتنی است ادبیات شیعی در زبان ترکی بیشتر ناظر به نظم است تا نثر و بیشتر به نوحه و مرثیه توجه دارد تا مدح و منقبت؛ منقبت در زبان ترکی آذری آمیخته با مرثیه است به این ترتیب که آغاز شعر منقبت و در ادمه داخل به مرثیه است؛ البته در بعضی از شاعران مدح و منقبت مستقل از مرثیه دیده می‌شود.
ادبیات نوحه در زبان ترکی آذری به سبک‌هایی چون مراغه، اردبیل و تبریز و با اغماض به دربندی تقسیم می‌شود؛ تفاوت در این سبک‌ها فرصتی مستقل می‌طلبد تا به تشریح آن بپردازیم اما به صورت مختصر اشاره می‌شود که ترازوی این تقسیم‌بندی به حماسی، عرفانی، سبک بینابین و روایی - حدیثی بر می‌گردد و ممکن است شاعری از تبریز باشد ولی به سبک مراغه نوحه بسراید یا برعکس.
نظر شما