به گزارش ایرنا، افزایش اجاره بهای غرفه های صنایع دستی مستقر در بناهای تاریخی به طور متوسط ۲ برابر رشد داشته، در برخی نقاط تا سه برابر نیز افزایش یافته و این درحالی است که مسئولان میراث فرهنگی می گویند این رشد، حتی از وضعیت بازار پایین تر و منطقی است.
مخالفان این وضعیت اما نظر مهمتری دارند و می گویند تولید صنایع دستی تنها یک وجه که آن هم سود چند نفر از فعالان صنایع دستی باشد؛ این تولیدات بخشی از هویت و تاریخ این سرزمین هستند که اگر به سبب کم رونقی خاموش شود، بخشی از هویت ما لطمه می خورد و نباید اجازه داد حالا که توان معیشتی مردم در این وضعیت اقتصادی تحلیل رفته و رغبت چندانی برای خرید محصولات صنایع دستی وجود ندارد، فعالان صنایع دستی از حمایت های دولتی نیز برخوردار نشوند.
ارزش و اعتبار صنایع دستی استان کرمان با وجود تولیدات فاخر و متنوع بر کسی پوشیده نیست و صنایع دستی مختلفی همچون فرش، گلیم، پته، حصیر، مصنوعات فلزی و غیره عرصه ملی و جهانی را در نوردیده است.
وجود شهر سیرجان به عنوان شهر جهانی گلیم و گلیم شیرکی پیچ به عنوان محصول این منطقه در کنار پنج شهر ملی صنایع دستی از جمله دستاوردهای پرافتخار حوزه صنایع دستی دیار کریمان در سال های اخیر محسوب می شود تا زحمات فعالان و هنرمندان صنایع دستی در طول قرن ها و دهه های گذشته به ثمر بنشیند.
طی سال های گذشته با همت مسئولان و استقبال هنرمندان صنایع دستی در کنار نمایشگاه های فصلی و موقت، نمایشگاه های دائمی صنایع دستی نیز در برخی اماکن تاریخی کرمان مانند کاروانسرای گنجعلیخان، ارگ بم، ارگ راین و غیره برپا شده تا ضمن نمایش و عرضه این هنر سنتی و با ارزش، علاقه مندان و خریداران، دسترسی راحت و بدون واسطه ای به انواع صنایع دستی این استان داشته باشند.
هنرمندان صنایع دستی با حضور در این اماکن میراثی و تاریخی ضمن اینکه به احیای بناهای تاریخی کمک کرده اند، فرصت مناسبی نیز برای مشتریان صنایع دستی ایجاد کرده اند تا بتوانند از نزدیک کار هنرمندان را مشاهده کنند و ببینند یک محصول صنایع دستی گاه با چه دقت و مشقتی تولید و به بازار عرضه می شود.
هنرمندان صنایع دستی با حضور در این اماکن میراثی و تاریخی ضمن اینکه به احیای بناهای تاریخی کمک کرده اند، فرصت مناسبی نیز برای مشتریان صنایع دستی ایجاد کرده اند تا بتوانند از نزدیک کار هنرمندان را مشاهده کنند و ببینند یک محصول صنایع دستی گاه با چه دقت و مشقتی تولید و به بازار عرضه می شود.
نکته قابل ذکر این است که طی سه سال گذشته با وجود شیوع ویروس کرونا، تعطیلی کسب و کارها و همچنین افزایش چند برابری قیمت مواد اولیه، هنرمندان حاضر در نمایشگاه های صنایع دستی به هیچ عنوان پا پس نکشیده اند و چراغ این صنعت ماندگار و اصیل را روشن نگه داشته اند.
اما در سال جاری بهره برداران اماکن تاریخی با افزایش چند برابری اجاره بهای غرفه ها، فعالان و هنرمندان صنایع دستی را در شوک فرو برده اند، این در حالی است که مسئولان همواره بر طبل حمایت از صنایع دستی می کوبند و آمارهای امیدوار کننده ارائه می کنند.
گلایه های غرفه داران صنایع دستی
زینب خواجویی یکی از پیشکسوتان بافت گلیم شیرکی پیچ سیرجان با اشاره به خالی شدن بازار از مشتری به دلیل وضعیت اقتصادی گفت: قیمت مواد اولیه چند برابر رشد داشته و همین مساله قیمت محصولات را هم افزایش زیادی داده که برای مردمی که معیشتشان در اولویت قرار دارد، خرید صنایع دستی فراموش شده است.
وی بیان کرد: اکنون یک گلیم سه متری حداقل هفت میلیون تومان قیمت می خورد و نسبت به گذشته تقریبا ۲ برابر شده است که از توان مردم عادی خرید چنین محصولاتی خارج شده است.
این پیشکسوت بافنده گلیم شیرکی پیچ سیرجان تصریح کرد: کرونا ضربه زیادی به گردشگری زده و عمده مشتریان ما گردشگران خارجی هستند که کمتر به کرمان می آیند و بعد از تعطیلات عید نوروز تا به حال فروش خیلی کمی داشتیم.
وی اظهار داشت: حدود چهار سال است که در کاروانسرای گنجعلیخان کرمان غرفه ای اجاره کردیم که سال گذشته ماهانه یک میلیون تومان اجاره می پرداختیم اما امسال صحبت از چهار میلیون تومان می شود که با وجود وضعیت بازار، پرداخت این مقدار اجاره غیرممکن است.
خواجویی تاکید کرد: مسئولان وضعیت فعالان صنایع دستی را بهتر می دانند، با وجود نبود خریدار در بازار و گرانی مواد اولیه و ابزار کار، بالا بردن چند برابری اجاره غرفه توانی برای هنرمندان صنایع دستی نمی گذارد، در عین حالی که حمایت های مالی هم آنقدر زیاد نیست.
مرضیه غفاری‌پور، مدرس و هنرمند صنایع دستی کرمان نیز با بیان اینکه حدود سه دهه است که در زمینه دوخت پته فعالیت دارد اظهار داشت: دوخت یک قطعه پته وقت زیادی می برد ضمن اینکه اگر بخواهیم کار فاخر و باارزش باشد باید با دقت بیشتری کار انجام شود که یک هنرمند در طول سال تعداد محدودی کار را می تواند تولید کند.
دوخت یک قطعه پته وقت زیادی می برد ضمن اینکه اگر بخواهیم کار فاخر و باارزش باشد باید با دقت بیشتری کار انجام شود که یک هنرمند در طول سال تعداد محدودی کار را می تواند تولید کند.
وی ادامه داد: قیمت نخ و شال که مهمترین ابزار پته‌دوزی است بالا رفته و هرچه سرمایه داریم برای خرید مواد اولیه مصرف می شود، در حالی که فروش کارها نیز خیلی کم شده است.
بانوی هنرمند صنایع دستی کرمان خاطرنشان کرد: یکی از غرفه های کاروانسرای گنجعلیخان شهر کرمان را با چند هنرمند صنایع دستی مشترک اجاره کردیم که حدود چهار میلیون تومان اجاره پرداخت می کردیم، اما در سال جدید باید ۲ تا سه برابر قراردادمان را تمدید کنیم که زیاد است.
وی با اشاره به اینکه غرفه های کاوانسرای گنجعلیخان به وسیله هنرمندان بازسازی و زیباسازی شده است افزود: این مجموعه با حضور هنرمندان موجب جلب گردشگران و مشتریان زیادی در طول سال های قبل شده است و مسئولان باید با فعالان صنایع دستی همراهی کنند.
رشد ۲ برابری اجاره غرفه های صنایع دستی کارشناسی شده است
ظاهرا برخی اماکن تاریخی تحت تملک میراث فرهنگی برای بهره برداری به بخش خصوصی واگذار شده اند و این بهره برداران برای جبران افزایش هزینه ها تصمیم به بالابردن اجاره غرفه ها و خدمات در این مکان ها گرفته اند و بنا به اظهارات معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان بهره برداران درصدد واقعی کردن قیمت ها در این اماکن هستند.
کاظم حسین زاده با اشاره به افزایش اجاره بهای غرفه نمایشگاه های دائمی صنایع دستی در سال جاری تصریح کرد: بازارچه های صنایع دستی استان کرمان در حال حاضر در کاروانسرای گنجعلیخان کرمان، ارگ بم، ارگ راین، موزه بانو حیاتی بازارچه های دائمی صنایع دستی مشغول به فعالیت هستند که توسط بخش خصوصی اداره می شود و اجاره بها در این اماکن را تعیین می کنند.
وی با بیان اینکه میراث فرهنگی هیچ دخالتی در تعیین اجاره غرفه ها ندارد افزود: برای برآورد و مشخص شدن اجاره غرفه های صنایع دستی از کارشناس رسمی استفاده شده که با وجود اعلام نظر اجاره بها برای سال جاری، بهره بردار برای فعالان صنایع دستی تخفیف اعمال کرده است.
وی با بیان اینکه میراث فرهنگی هیچ دخالتی در تعیین اجاره غرفه ها ندارد افزود: برای برآورد و مشخص شدن اجاره غرفه های صنایع دستی از کارشناس رسمی استفاده شده که با وجود اعلام نظر اجاره بها برای سال جاری، بهره بردار برای فعالان صنایع دستی تخفیف اعمال کرده است.
معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان تصریح کرد: اجاره بهای غرفه های صنایع دستی به طور مثال در کاروانسرای گنجعلیخان نسبت به سال گذشته تقریبا ۲ برابر شده است؛ هرچند نسبت به عرف بازار کمتر است.
خانه اوشیدری در فهرست مزایده
وی بیان کرد: مرمت خانه اوشیدری برای راه اندازی بازارچه دائمی صنایع دستی از طریق اعتبارات پرداختی شرکت ها بزرگ معدنی استان در سال گذشته آغاز شد که پیشرفت خوبی دارد و این بنا در فهرست مزایده برای سرمایه گذاری بخش خصوصی قرار گرفته است.
حسین زاده گفت: بازارچه دائمی صنایع دستی در شهربابک نیز توسط بخش خصوصی در حال راه اندازی است که با رفع مشکلات زیر ساختی در آینده نزدیک به بهره برداری می رسد.
به گزارش ایرنا با توجه به اینکه بخش های فرهنگی به واسطه مشکلات اقتصادی جامعه بیشترین آسیب را متحمل می شوند، فشار به حوزه صنایع دستی و فعالان مرتبط با آن اثرات و تبعات منفی در تولیدات این هنر اصیل دارد و نباید گذاشت آن دسته از هنرمندان که با مشقت روی پای خود ایستاده‌اند با ضرر و زیان و ناامیدانه کار خود را رها کنند.
تعداد ۷۰ هزار هنرمند و صنعتگر صنایع دستی در ۱۰۰ رشته این حوزه در استان کرمان به صورت انفرادی و کارگاهی مشغول به فعالیت هستند.
استان کرمان به دلیل غنای فرهنگی، سابقه تاریخی و اقلیم های متفاوت دارای صنایع دستی مشهور و پرآوازه ای همچون فرش، گلیم، پته، صنایع فلزی، سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی و غیره است.
شهرستان سیرجان شهر جهانی گلیم و گلیم شیرکی پیچ این خطه ثبت جهانی شده و پنج شهر کرمان، راور، قلعه گنج، شهربابک و راین نیز در ردیف شهرهای ملی صنایع دستی قرار دارند.
در کنار ظرفیت های صنایع دستی در دیار کریمان، کرمان با هشت اثر ثبت جهانی بیشترین آمار آثار ثبت جهانی کشور را در بین استان ها به خود اختصاص داده است. ارگ بم (بزرگترین سازه خشتی جهان)، روستای دست‌کَند میمند با چندهزار سال قدمت، باغ زیبای شازده یا شاهزاده ماهان با ویژگی های منحصر به فرد باغ و معماری عمارت آن، دشت کویر لوت که قدیمی‌ترین درفش جهان از این کویر در منطقه شهداد به دست آمده و سه قنات «گوهرریز» جوپار در شهرستان کرمان، «اکبرآباد» و «قاسم آباد» در شهرستان بم و نیز روستای دارستان سیرجان به عنوان خاستگاه بافت گلیم شیرکی سیرجان از آثار ثبت جهانی استان کرمان به شمار می روند.
نظر شما