جایی که انسان همیشه بهتر از هوش مصنوعی است!

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی می گوید که ۲۷ درصد از مشاغل به مهارت‌هایی متکی هستند که با استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توان آنها را خودکار کرد. در حالی که ابزارهای رباتیک ده‌ها سال است که بر مشاغل یقه آبی (کارگر یقه‌آبی در بسیاری از کشورها کارگری است که به انجام کارهای یدی مشغول است) تأثیر گذاشته‌اند، سیستم‌های هوش مصنوعی جدید آماده هستند تا کاری مشابه مشاغل یقه سفید (کارگر یقه‌سفید معمولاً در محیط اداری مشغول به کار است و بیشتر پشت یک کامپیوتر یا میز نشسته است) انجام دهند و همه از وکلا و اقتصاددان گرفته تا نویسندگان و کارکنان اداری تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

طبق مطالعات انجام شده، حوزه‌ای وجود دارد که در آن انسان‌ها احتمالاً بسیار بیشتر از ربات‌ها حداقل در حال حاضر، برتری خواهند داشت و آن حوزه «ادیان» است. گروه‌های مذهبی به انسان هایی نیاز دارند که برای توسعه ادیان تلاش کنند. دین از دیرباز با تلاش‌های مداوم بسیاری از افراد از کشیشان و واعظان گرفته تا سایر افراد جوامع حفظ و تبلیغ شده است و می‌شود.

هوش مصنوعی در دین

برای مثال، ربات انسان‌نمای Mindar در معبد بودایی Kodai-Ji در کیوتو، چهره ای سیلیکونی مانند انسان، لب‌های متحرک و چشم‌های پلک‌زن دارد و از آن برای ایراد موعظه‌های ۲۵ دقیقه‌ای Heart Sutra درباره فلسفه بودایی همراه با نمایش نور و صدا استفاده می‌شود. توسعه آن تقریباً یک میلیون دلار هزینه داشته و در سال ۲۰۱۹ توسط یک تیم رباتیک ژاپنی که با معبد شریک بود، تولید شد.

البته تحقیقات نشان داد که این ربات ممکن است باعث شود کمک‌های مالی به معبد کاهش پیدا کند. محققان ۳۹۸ شرکت کننده را که پس از شنیدن دعایی که توسط این ربات (Mindar) یا یک کشیش انسانی انجام شده بود، در حال خروج از معبد بررسی کردند. عده زیادی از این افراد میندار را کمتر معتبر دانسته و کمک‌های کمتری نسبت به کسانی که دعا را از یک کشیش انسانی شنیده بودند، به معبد دادند.

نظرسنجی انجام شده در یک معبد تائوئیستی در سنگاپور تقریباً همین نتایج را به دست آورد. از ۲۳۹ شرکت‌کننده، نیمی از آن‌ها خطبه‌ای را شنیدند که توسط یک ربات انسان‌نما ایراد شد و نیمی دیگر به سخنان یک کشیش انسانی گوش دادند. یک بار دیگر، برای این ربات اعتبار کمتری درنظرگرفته‌شد و باعث کمک‌های مالی کمتری بود. همچنین، شرکت کنندگانی که موعظه‌های ربات را شنیدند، گفتند که کمتر احتمال دارد پیام آن را به اشتراک بگذارند یا آگهی‌هایی را برای حمایت از معبد توزیع کنند.

آزمایش سوم در غرب انجام شد. ۲۷۴ شرکت کننده مسیحی از ایالات متحده متن یک خطبه را به صورت آنلاین خواندند. به نیمی از آنها گفته شد که متن مورد نظر توسط یک واعظ انسانی نوشته شده است در حالی که به نیمی دیگر گفته شد که یک برنامه هوش مصنوعی بسیار پیشرفته آن را تولید کرده است. گروه دوم گزارش دادند که از نظر آنها، خطبه اعتبار کمی دارد زیرا احساس می‌کردند یک برنامه هوش مصنوعی ظرفیت کمتری، نسبت به یک انسان، برای فکر کردن درباره این مسائل دارد.

این تحقیقات به ما نشان می‌دهد که مردم نسبت به هویت مذهبی و محل عبادت خود زمانی که دعاها و خطبه‌ها توسط هوش مصنوعی تولید می‌شوند، تعهد کمتری دارند و این نشان می‌دهد که واعظانی که از ChatGPT برای نوشتن خطبه‌ها استفاده می‌کنند، ممکن است پیروان مذهبی خود را از خود دور کنند (مگر اینکه بتوانند منبع الهام خود را مخفی نگه دارند).

آیا این مساله برای همه ادیان صادق است؟

در مصاحبه ای در سال ۲۰۲۰ با دویچه وله، تنشو گوتو (Tensho Goto)، مباشر معبد کودایجی در مورد اینکه چگونه فلسفه بودیسم به طور منحصر به فرد برای داشتن یک واعظ رباتیک مناسب است، صحبت کرد. «در مسیحیت، خدا انسان را آفرید. پس اگر انسان انسان را بیافریند، مانند خلق کردن فرانکشتاین خواهد بود (یعنی اتفاقی ناخوشایند رقم می‌خورد و قابل پذیرش نخواهد بود). پس خلق انسان برای انسان، غیرقابل قبول است و طرز تفکر ما از خدا متفاوت است. در مسیحیت اعتقاد بر این است که خدا وجود دارد. در حالی که در بودیسم، ما نمی‌دانیم که آیا خدا وجود دارد یا نه. او افزود که بودیسم یک دین «تجربی» است و بودایی ها فقط به آنچه می‌توانند ببینند و تجربه کنند، اعتقاد دارند.

اما همانطور که قبلا اشاره کردیم، پیش‌بینی‌های گوتو در مورد سازگاری بودیسم با ربات‌ها یا هوش مصنوعی ممکن است کمی زودرس باشد و هنوز نیاز به زمان داشته باشد.

این موضوع چه معنایی دارد؟

یکی از اهداف معرفی میندار به معبد کودایجی این بود که جوانان را دوباره به دامن دین بازگرداند. نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، نشان داد که افراد جوان‌تر نسبت به افراد مسن در ۴۱ کشور، کمتر با هر گروه مذهبی همزادپنداری می کنند و نسل جوان در این کشورها تا حدودی از باورهای دینی فاصله گرفته‌اند.

همچنین این مطالعه نشان داد که قرارگرفتن در معرض کشیش‌های رباتی مانند Mindar ممکن است تعهد مذهبی را در بین افرادی که خود را مذهبی می‌دانند، کاهش دهد و به فاصله افراد با دین دامن بزند. این بدان معناست که مکان‌های عبادت ممکن است در آینده با یک معضل مواجه شوند؛ اینکه آیا آنها باید از ربات‌ها یا واعظان هوش مصنوعی که جوانان را جذب می‌کنند استفاده کنند، در حالی که این کار می‌تواند تعهد به دین را در میان افراد مذهبی کاهش دهد.

نظریه‌های دینی پیشنهاد می‌کنند که نخبگان مذهبی می‌توانند در گروه‌های مذهبی برای داشتن سطوح بالایی از تعهد پیروان ادیان، نقش داشته باشند در حالی که ربات‌ها و هوش مصنوعی ممکن است به اندازه کافی خوب نباشند.