به گزارش ایرنا، پانزدهمین اجلاس سه روزه بریکس در ۲۴ اوت (دوم شهریور) با پیوستن ۶ کشور جدید به ۵ عضو اصلی آن یعنی چین، هند، روسیه، برزیل و آفریقای جنوبی پایان یافت که برخی از رقبای این ائتلاف جدید تازه شکل گرفته از میان کشورهای شرق و جنوب سابق جهان، موضوع عدم پیوستن اندونزی به آن را بهانه کرده و گمانه زنی هایی را پیرامون تقویت بریکس و حمله به آن مطرح کردند.
این اجلاس در حالی برگزار شد که علاوه بر دلارزدایی، افزایش اعضای بریکس نیز یکی از دستور کارهای مهم آن بود تا این ائتلاف بتواند هم بر گسترش خود تمرکز کند و هم به نوعی سلطه اقتصادی و سیاسی غرب بر ژئوپلیتیک جهانی را تلطیف کرده باشد.
قبل از تشکیل اجلاس یک مقام آفریقای جنوبی گفته بود که بیش از ۴۰ کشور از جمله اندونزی علاقه خود را برای پیوستن به بریکس ابراز کرده بودند و ظاهرا بریکس به حدود ۲۲ درخواست رسمی از آنها پاسخ مثبت داده بود و در نهایت اعضای اصلی این ائتلاف تنها با عضویت شش کشور از جمله ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اتیوپی، آرژانتین و مصر موافقت کرده بودند.
یعنی اندونزی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای جنوب شرق آسیا و پرجمعیت ترین کشور اسلامی جهان که در سال‌های اخیر در حوزه توسعه اقتصادی و پایداری اجتماعی نیز موفقیت‌های قابل توجهی کسب کرده است، به دلایلی به آن نپیوسته است.
از اینرو علاوه بر بسیاری از رسانه های کشورهای بلوک مقابل (غرب)، حتی بسیاری از محققان دنیای شرق از جمله کارشناسان اندیشکده "انباوند" مستقر در پکن نیز معتقدند که در موقعیت ژئوپلیتیکی پیچیده جاری در جهان، پیوستن یا عدم پیوستن اندونزی به بریکس می توانست یک واقعه مهم و بسیار تأثیرگذار باشد.
این در حالی بود که "جوکو ویدودو" رئیس جمهوری اندونزی نیز از میهمانان اصلی اجلاس پانزدهم بریکس در اندونزی بود و حتی بعد از اجلاس در این خصوص گفته بود: "به همه اطمینان می دهم که اندونزی برنامه ای برای پیوستن به بریکس در بحبوحه گسترش این بلوک ندارد. چون در صورت تمایل به عضویت در این بلوک ابتدا باید کتبا ابراز علاقه خود را برای این منظور به بریکس ارائه می کردیم که هنوز این نامه ارائه نشده است. می خواهیم ابتدا عضویت دربریکس را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و نمی خواهیم در این خصوص عجله داشته باشیم."
اما با وجود این موضع گیری آشکار رئیس جمهوری اندونزی، گمانه‌زنی‌های مختلف و بعضا متناقض در سطح جهان در حین برگزاری اجلاس و بعد از آن در مورد چرایی نپویستن اندونزی به بریکس مطرح شد. در این میان برخی گفتند که اندونزی درخواست عضویت داد، اما دولت های هند و برزیل به عنوان اعضای اصلی بریکس با آن مخالفت کردند، چون نگران بودند مبادا این کشور جنوب شرق آسیا تهدیدی برای وضعیت جغرافیایی آنها باشد.
برخی هم علت این عدم عضویت اندونزی در این اتئلاف اقتصادی و سیاسی ضد غربی را به اعمال فشار آمریکا بر دولت این کشور ربط دادند و به خیال خود چنین القا می کردند که چون دولت اندونزی رابطه حسنه و عمیقی با آمریکا دارد تمایلی به پیوستن طرح مهم دلارزدایی در بریکس ندارد.
اظهارنظرها در این خصوص متنوع و بعضا متضاد و در واقع جملگی از حد گمانه زنی هم فراتر نرفت، اما برای درک بهتر این موضوع، می‌توان به گزارش رسانه‌ها و بیانیه‌های رسمی دولت اندونزی در این خصوص مراجعه کرد، از جمله در ۴ سپتامبر (۱۳ شهریور)، روزنامه جاکارتا پست در تحلیلی از اندیشکده "تنگارا استراتژیکس" این کشور نوشت: "اندونزی به عنوان شانزدهمین اقتصاد بزرگ جهان انگیزه زیادی برای پیوستن به بریکس از جمله برای ایجاد یک نظام اقتصادی جهانی عادلانه‌تر و کاهش وابستگی زیاد به دلار آمریکا، دارد.
براساس این تحلیل، دولت اندونزی از دو ماه قبل این موضوع را مهم ارزیابی کرده و احتمال پیوستن به بریکس را بررسی کرده بود و در نهایت براساس نظر کارشناساسانه دو وزیر امور خارجه و اقتصاد و امور مالی کشور (رتنو مارسودی و سری مولیانی) به این نتیجه رسیده بود عدم پیوستن به بریکس در این مقطع زمانی بیشتر با منافع ملی و استرانژیکی ژئوپلیتیکی کشور هماهنگ است.
این در حالی بود که رئیس جمهوری اندونزی نیز در سخنرانی خود در این اجلاس ضمن تاکید بر روابط بسیار عالی اقتصادی دولتش با پنج عضو اصلی آن، نظم اقتصادی کنونی جهانی را بسیار ناعادلانه خوانده بود و گفت بود که بریکس می‌تواند در خط مقدم مبارزه برای توسعه عادلانه و اصلاح حاکمیت جهانی برای عادلانه تر کردن آن باشد.
دولت اندونزی به عنوان عضوی از بریکس پلاس، حتی حمایت آشکار خود را برای پیوستن به بانک توسعه بریکس و ارز مشترک آن در این مقطع زمانی اعلام کرد، تا جایی که از سال قبل بانک مرکزی این کشور بر سیاست دور شدن از دلار آمریکا در مبادلات تجاری و مالی خود به ویژه در قالب بریکس تاکید کرده بود.
شبکه روسی "راشا تودی" در اردیبهشت ماه امسال به نقل از "پری وارجییو" رئیس بانک مرکزی اندونزی اعلام کرده بودکه این کشور در سیاست دور شدن از دلار آمریکا در مبادلات تجاری و مالی خود از گروه بریکس پیروی می‌کند از اینرو جاکارتا تراکنش‌هایی را به ارز محلی برای تسویه حساب‌های مربوط به تجارت برون مرزی خود معرفی کرده است.
رسانه های غربی پیشتر در باره عدم پیوستن دولت الجزایر به بریکس نیز گمانه زنی های مختلفی انجام داده بودند، این همه قضاوت مختلف و بعضا متناقض پیرامون بریکس و اعضای آن به ویژه از سوی رقبای بریکس ثابت می کند قدرت های نوظهور جهان به قضاوت غربی های در خصوص خود اعتنایی نکرده و همچنان براساس منافع ملی خود برای پیوستن به ائتلاف های چندجانبه تصمیم می گیرند.
نظر شما