به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، هر فیلم برای زائر همان یک لحظه است تا هم خودش و هم خدمت‌گزاران اباعبدالله را در این مسیرِ پر از دلدادگی، به یک باره و در کنار هم به تماشا بنشیند.
یک فریم از ذوقِ چشم‌هایش
نما از دختر بچه‌ای که می‌دوید تا سطل آبی را از چاه پشت خانه پر کند کات خورد به ذوقِ وافر چشم‌هایش. میان مردمک‌هایش شوقی بود که سطل آب ( که یحتمل برای دختر بچه ای پنج، شش ساله سنگین است) را روی سر گذاشته و به سمت جاده می‌دوید. شاید اگر کسی از پشت دوربین از او می‌پرسید: چنین ذوقی را از کجا آورده‌ای؟ چیزی نمی‌گفت و با همان چشمان تیله‌ای مشکی و روسری گره‌خورده زیرگلویش زل می‌زد به لنز دوربین و می‌خندید. اما کسی چیزی نپرسید تا فقط تصویر، گویای همه شوق او باشد. گویای تمام بچگی‌اش که ذره‌ای خستگی را حس نکرده بود وقتی خالی شدن لیوان‌های آبی که مادرش به سوی زائران گرفته بود را دید و به یکباره دوید به سمت چاه پشت خانه.
نما از دختر بچه‌ای که می‌دوید تا سطل آبی را از چاه پشت خانه پر کند کات خورد به ذوقِ وافر چشم‌هایش. میان مردمک‌هایش شوقی بود که سطل آب ( که یحتمل برای دختر بچه ای پنج، شش ساله سنگین است) را روی سر گذاشته و به سمت جاده می‌دوید
این روایتِ اولین سکانس مستندی است به نام «شما چه کسی هستید؟»، روایتی به نام ضیافت آب که وحید چاووش آن را کارگردانی کرده. یکی از چند فیلمی که برای نمایش در سینماهای سیار واقع در موکب ها انتخابش کرده بودند. این مستند چند دقیقه از چندین هزار دقیقه دلدادگی آن‌هایی را به تصویر می‌کشد که بی‌چشم داشت و چنان با علاقه به زائرین ابا عبدالله خدمت‌رسانی می‌کنند و این نهایت کیف و ذوق‌شان در تمام این دنیاست. مردی در قسمتی از مستند می‌گفت: ما آرزو داریم زائری فقط کفشش را پیش ما بگذارد. در اعماق این جمله عشقی است که هر زائری در این مسیر با تمام وجود حس‌اش خواهد کرد. به خصوص وقتی تصویر این جمله پیش رویش قرار بگیرد و آن را عمیق‌تر احساس کند.
همه ما وقتی در طریق‌ایم و صدای روضه و لهجه ها و گویش‌های مختلف، لابه‌لای عطر اسپند و بوی دود پیچیده، هر چیزی را گذری می‌بینیم. گویی همه‌چیز تنها از پیش چشممان می‌گذرد و می‌رود تا موکب بعدی. عشق و خدمتی که میزبانان عراقی به جان زوار می‌نشانند شاید آنقدر به قلبمان نماند تا وقتی به عنوان یک بیننده در یک فیلم نگاهشان می‌کنیم. چرا که فیلم، یک تصویر را جدا می‌کند؛ مانند آینه که یک لحظه از تمامی لحظات را. تا به حال با ذوق به آینه خیره ماندنِ آدم ها را دیده‌اید؟ هر زائر نیز لحظه‌ای از لحظه ای عبورش خیره می‌شود به یک نما یا تصویر از یک فیلم. گویی به آینه ای خیره شده. فیلم‌ها در این طریق همچو آینه اند. آینه‌ای که از میان هزاران هزار دلداده یکی را برای به تصویر کشیدن برمی‌گزیند. همچو آینه ای که از میان هزاران هزار لحظه از ما، یکی را نشان‌مان می‌دهد.
هر فیلم برای زائر همان یک لحظه است تا هم خودش و هم خدمت‌گزاران اباعبدالله را در این مسیرِ پر از دلدادگی به یک باره و در کنار هم به تماشا بنشیند. انگار لحظه ای میان آن همه شلوغی ساکن می‌شود و آن را از بیرون تماشا می‌کند، جنب‌وجوشش را می‌بیند و عشقی که در لحظه‌لحظه اش می‌جوشد را فریم‌به‌فریم حس می‌کند. اتفاقی که امسال با برپایی موکب‌هایی برای نمایش فیلم با موضوع اربعین، در مسیر راهپیمایی زائرین به زیبایی رقم خورد.
تماشای «کربلا» در مسیر کربلا
در کنار موکب هایی که از بعضی‌شان بوی غذا به مشام می‌رسید و از بعضی‌شان صدای همهمه زائرینی در حال استراحت، بعضی موکب‌ها نیز پرده بزرگی علم کرده بودند برای پخش فیلم. تکه موکتی نیز پهن کرده بودند و نوری ثابت، فضا را روشن کرده بود. یکی از موکب‌های همیشه فعال که چراغش غالبا روشن بود، موکب «شین» بود. موکبی از استان ایلام که در سانس‌های متنوع برای زائرین فیلم نمایش می‌داد. فیلم‌هایی که هم رنگ و بوی طریق داشت و هم بی‌قراری جاماندگان را روایت می‌کرد. آن طور که نقل شده چهار فیلم سینمایی بلند که نام‌هایشان نیز آشناست، برای زائرین به نمایش گذاشته شده‌است. فیلم‌های «دست‌های خالی» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی، «هیهات» اثر روح الله حجازی و هادی مقدم دوست، انیمیشن «ناسور» به کارگردانی عبدالله دالوند و «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» ساخته داریوش یاری.
در کنار موکب هایی که از بعضی‌شان بوی غذا به مشام می‌رسید و از بعضی‌شان صدای همهمه زائرینی در حال استراحت، بعضی موکب‌ها نیز پرده بزرگی علم کرده بودند برای پخش فیلم. تکه موکتی نیز پهن کرده بودند و نوری ثابت، فضا را روشن کرده بود
«کربلا، جغرافیای یک تاریخ» در این بین به یاد ماندنی‌تر است. روایتی تصویری که بهره خوبی از تعزیه‌ها، رجزخوانی‌ها، تصاویر سینه‌زنی و همچنین نقاشی‌ها و نقالی‌ها برده است. روایتی که یک زائر اربعین را تشنه‌تر می‌کند و او را برای رسیدن به مقصد ثابت قدم‌تر. عزیزالله حاجی مشهدی در برنامه کانون فیلم سینماحقیقت که در سال ۹۸ برگزار شده، درباره این اثر می‌گوید: «در این فیلم به شکل بی سابقه‌ای با تلفیق نو و به ظاهر نامتعارفی از ترکیب نقاشی پویانمایی و لحظه حضور زنده آدم‌ها در صحنه روبه‌رو هستیم که به جلوه‌های جذاب بصری نیز آمیخته است.» داریوش یاری نیز درباره پایان‌بندی فیلم گفته: «چهار دقیقه پایانی فیلم باید از لحن و ادبیات متفاوتی برخوردار می‌شد. در این دقایق تماشاگر باید به خود برمی‌گشت و به نظر می‌رسد برای انجام این کار، شاید بهترین فکر استفاده از تصویرهای خبری اشتیاق مردم به زیارت مزار امام حسین(ع) بود». اثری که شهاب حسینی راوی آن بوده و از سفر امام حسین(ع) به کوفه تا به هلاکت رسیدن یزید را به تصویر می‌کشد.
در میان فیلم های سینمایی بلند سهم فیلم‌های کوتاه و مستند نیز کم نیست. نامیرا، نواهای ماندگار، انقلاب زینبی، شما چه کسی هستید، که روایتی است از پشت پرده جذاب موکب ها که دلشان برای خدمت رسانی به زوار پر می‌کشد، آتش عشق، هند دوستان و.... نیز بخشی از فیلم‌های به نمایش درآمده در سینماهای سیار بودند. «هند دوستان» که عباس موزون آن را نویسندگی و کارگردانی کرده اما طور دیگری اربعین را روایت می‌کند.
در این مستند موزون به دل هندوستان زده و از زبان مسلمانان این کشور قصه سفرشان به اربعین را به جان مخاطب می‌نشاند. در این مستند از زبان مردم هند می‌شنوید که طی طریق تا چه اندازه جذاب و عاشقانه است. مردمی که شاید امسال کربلا نباشند اما به قدری شیرین و دوست داشتنی از سفر سال‌های گذشته شان با زبان هندی سخن می‌گویند که دلتان می‌خواهد آن ها را از توی قاب بیرون بکشانید تا مطمن شوید که وجود دارند. مردمی را می‌بینید که همین مسیر و پیاده روی آرزوی قلبی‌شان شده و به قدر منتظرند که سازندگان مستند را با سرپرستان کاروان نام‌نویسی راهپیمایی اربعین اشتباه می‌گیرند. استفاده از موسیقی با زبان هندی که با همان زبان نزدیک به فارسی از تاجدار حرم می‌خواهد تا او را سر و سامان بدهد و او را پناه بی کسان می‌داند، به قدری هوشمندانه مخاطب را با خود همراه می‌کند که خیال کند هنوز ادامه دارد و تمام نشده. «هند دوستان» مردمی را به ما می‌شناساند که چندین سو آن طرف‌تر اجدادشان مسلمان‌اند و هر ساله در ایام محرم و عاشورا دلشان برای امام حسین(ع) مانند دل خودمان از جا کنده می‌شود و تا روزها و ماه ها بعد از اربعین نیز به سختی در جای پیشین خود آرام می‌گیرد.
این فیلم‌ها مانند آینه تنها توقف‌گاه کوتاهی از تمامی لحظاتی بودند که در راهپیمایی اربعین به زوار و جاماندگان و خادمان گذشته بود. فیلم‌هایی که علاوه بر موکب «شین» در چندین موکب دیگر مانند «مشکین دشت»، «سیستان بلوچستان»، «خراسان جنوبی» و... نیز به نمایش درآمدند تا سکانس‌به‌سکانس این دلدادگی با گویش‌ها، فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف آینه تمام نمای اربعین و قیام امام حسین(ع) برای زائرین باشد.
نظر شما