فیلم‌های غیرتجاری و معنا گرا باید حمایت شوند/ سینمای امروز ما تنوع ندارد

به گزارش ایرنا،۲۱ شهریور ماه روز ملی سینما نام گذاری شده است، اگرچه سینما امروز رونق همیشگی خود را ندارد اما باید قبول کرد با رشد و پیشرفت جوامع و ظهور و بروز فناوری های جدید این حوزه نیز دستخوش تغییرات زیادی شده است، اگرچه امروز مانند دهه های قبل مردم برای دیدن فیلم ها در سینما صف نمی بندند اما هنوز هم فیلم های سینمایی طرفداران خاص خود را دارد و این هنر به اشکال مختلف دنبال پویایی است.

سینما که به هنر هفتم نیز شهرت دارد زمانی به شکل انحصاری و خاص نسبت به سایر هنرها سهم عمده از سرگرمی و تفریح مردم را به خود اختصاص می داد، اما به مرور با آمدن سرگرمی ها و فناوری های جدید از جمله اینترنت این حالت انحصاری را از دست داد، هرچند ابزارهای جدید فناوری نیز موجب شدند تا علاقه مندان به فیلم و سینما بتوانند آثار مورد علاقه خود را با سهولت و قمیت کمتری دنبال و تماشا کنند، اما در مجموعه این موارد روی گیشه و حضور در سالن سینما اثر منفی گذاشت.

بعد دیگر در حوزه سینما، آثار و تولیدات کارگردانان است، در دهه های اخیر سهم عمده ای از پرده سینماها به فیلم های تجاری اختصاص داشته و تهیه کنندگان و عوامل فیلم ها فروش بلیط و تامین هزینه ها و کسب درآمد را دلیل این موضوع عنوان کرده اند، مطلبی که علاقه مندان حرفه ای سینما و دنبال کنندگان آثار خاص نسبت به این همواره انتقاد داشته اند.

خبرنگار ایرنا به مناسبت روز ملی سینما با "محمد جواد کبودر آهنگی" بازیگر و کارگردان همدانی به گفت و گو نشست که ماحصل آنرا در ادامه می خوانید.

ایرنا: وضعیت امروز سینمای ایران را در مقایسه با دهه های قبل چطور ارزیابی می کنید؟

زمانی که سینما تازه وارد ایران شده بود، یک چیز جدید بود که همه دوست داشتند با آن آشنا شوند و تجربه اش کنند، گویی یک رویا و جادو بود اما امروزه سینما شکل راز گونه اش از بین رفته و آن تاثیری که ما به قصه خیره می‌شدیم و مبهوت نگاه می کردیم با وجود رسانه های مختلف و فضای مجازی و شبکه های ماهواره دیگر وجود ندارد.

در آن زمان صف های طولانی برای رفتن به سینما وجود داشت زیرا رسانه جذاب دیگری وجود نداشت و استقبال بی حد بود اما امروزه شرایط تغییر کرده است و این مساله کم و بیش خاص همه جای دنیاست.

ایرنا:فیلم های تجاری و گیشه پسند تا چه حد باعث کاهش تولیدات ماندگار و اثرگذار شده است؟

فیلم های تجاری و گیشه پسند می‌تواند یک فیلم خوب به حساب بیاید و این دلیل نمی شود که بگوییم هر فیلمی که فروش خوبی کرد کیفیت پایینی دارد یا از محتوای مناسبی برخوردار نباشد، فیلمی اگر صرفا تلاش نکرده باشد که مخاطب خاص را به سمت خود بکشاند اما یک اثر خوب را خلق کند می‌تواند فیلم خوبی باشد و تجاری خواهد بود و فروش خوبی هم خواهد داشت.

اقتصاد هنر موضوع مهمی است که نباید بی تفاوت از آن عبور کنیم، البته در همین سال ها نیز کارهای با کیفیتی در حوزه سینمای مفهومی و معناگرا ساخته شده است که نباید از آنها غافل شد.

معتقدم فیلم‌های غیرتجاری و معنا گرا باید بیشتر از طریق دولت حمایت شوند تا انگیزه برای فیلمسازان باسابقه و حرفه ای تر برای خلق آثاری که احتمالا تماشاگر کمی دارند فراهم شود.

ایرنا:چرا امروزه سالن های سینما خلوت است و افراد ترجیح می دهند نسخه دانلود شده فیلم ها را در گوشی های موبایل یا تلویزیون در خانه تماشا کنند؟

وقتی که به راحتی می‌شود در خانه نشست و فیلمی را دانلود کرد و دید، چرا باید برای رفتن به سینما و فیلم دیدن در فضای محدود تری وقت گذاشت؟ این یکی از علت های این مساله است.

مخاطب در دنیای امروزی با زمان محدود دلیلی برای رفتن به سینما نمی‌بیند، البته دیدن فیلم در سینما معنای دیگری دارد و شخص با تمرکز بیشتر فیلم را دنبال می‌کند، وقتی هزینه می‌دهد بابت فیلم بادقت بیشتری آنرا نگاه می‌کند و وقتی در جمعی همه متمرکز به یک فیلم می‌شوند آن فیلم تاثیر بیشتری دارد.

یک دلیل دیگر اقبال کم نسبت به حضور سینما را می توان برگرفته از مسایل اقتصادی دانست، امروزه هزینه تماشای فیلم در سینما برای خانواده زیاد است به همین خاطر خانواده ها بیشتر تمایل دارند که در شبکه های خانگی فیلم تماشا کنند.

ایرنا:چهره و شانس و وضع مالی بازیگران چقدر در اینکه بازیگر سوپراستار یا بازیگر نقش اول بشود تعیین کننده است؟

متاسفانه در زمینه بازیگر شدن و سوپراستار شدن وضعیت اسفبار است خیلی از کسانی که واقعا برای بازیگر و ستاره شدن شایستگی دارند این فرصت ها را بدست نمی‌آورند و هرگز به آنها پیشنهاد بازی داده نمی‌شود و دیده نمی‌شوند.

خیلی کم پیش می‌آید که کسی بتواند بدون شاخص های یاد شده خود را نشان دهد و کارگردان صاحب نامی او را دعوت کند و دیده شود.

در بسیاری از موارد هنرجوهایی که شایستگی ندارند از طریق پول و پارتی وارد سینما می‌شوند و به زور خود را جا می‌کنند و الان بسیار بازیگران ضعیف را می‌بینیم که نقش‌های کلیدی را اشغال می‌کنند و جای بازیگران بزرگ و کلیدی را می‌گیرند.

ایرنا:آیا امروز فرصت دیده شدن کار بازیگران شهرستانی و چهره شدن آنها وجود دارد یا افراد برای پیشرفت باید به پایتخت مهاجرت کنند؟

شهرستانی ها وضعیت بدتری دارند و برای بازیگر شدن باید ریسک کنند، حتی دانشجویانی که در این رشته تحصیل می‌کنند این فرصت را پیدا نمی‌کنند که در یک فیلم حرفه ای دیده شوند و نقش محوری به آنها داده شود تا بتوانند خود را نشان دهند و باید هزینه کنند.

ایرنا: خیلی از منتقدان سینما به محتوای فیلم نامه ها در سالیان اخیر نقد دارند و آنها را ضعیف می دانند، چه قدر اعتقاد دارید به این موضوع که بیشتر فیلم نامه ها امروزه ضعیف هستند؟

این صحبت تا حدی درست است، یکی از مشکلات اساسی سینما که خیلی مخاطب ندارد این است که سینمای ما هم اکنون تنوع لازم را ندارد.

در گذشته با وجود محدودیت ساخت فیلم، تنوع بیشتری وجود داشت و گونه های مختلف آثار ملودرام تراژدیک آثار معنا گرا وجود داشت و مخاطب از بین آنها فیلم مورد نظر خود را انتخاب می‌کرد اما الان تنوع وجود ندارد و گویا خیلی از آثار شبیه به هم است و تنوعی که مخاطب انتظار دارد وجود ندارد.

ایرنا: به نظر می رسد خیلی از کارگردانان در سالیان اخیر روی نقاط منفی و تاریک جامعه متمرکز یا به اصطلاح زوم کرده اند و کمتر به دستاوردها و پیشرفت های ایران توجه داشته اند، این سیاه نمایی مخاطب بیشتری جذب می کند؟، علت چیست؟

من این حرف رو قبول ندارم، اینکه خیلی از کارگردانان وجوه منفی جامعه نگاه می‌کنند و پیشرفت‌ها را نشان نمی‌دهند باید یادآور شد چون که هنر دراماتیک و درام زمانی شکل می‌گیرد که یک وجه منفی که اصطلاحا به آن انتگونیست می‌گوییم در میان باشد، یعنی باید حرکت منفی در برابر مثبت قرار بگیرد و اگر موارد منفی و یا مشکلی وجود نداشته باشد اصلا هنر دیده نمی‌شود.

بنابر این وجوه منفی است که به یک اثر دراماتیک شکل و معنا و جذابیت می‌دهد و اینکه بگوییم چرا به وجوه منفی توجه می‌شود حرف درستی نیست و وجوه مثبت در تقابل منفی است که خود را نشان می‌دهد و شکل می‌گیرد زیرا سازنده یک اثر با ارائه و طرح مسائل منفی و بازدارندگی که ممکن است یک شخصیت یا جامعه را درگیر خود کرده باشد به موارد مثبت می‌رسد.