صدیقه البرزی روز دوشنبه در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به اهمیت سلامت سالمندان در جامعه رو به سالمندی کشور، افزود: با توجه به اینکه پدیده سالمندی امری همگانی و گریز ناپذیر است، آماده ساختن جمعیت برای دوران سالخوردگی نیز باید مد نظر قرار گیرد، در غیر این صورت جامعه شاهد آسیب‌های خسارت بار خواهد بود که نه تنها سالمندان را بلکه تمامی افر اد جامعه را متضرر می کند.
وی ادامه داد: به این منظور در جوامع مختلف راهبردهای متفاوتی را برای مدیریت سالمندی و چالش‌های مرتبط با آن به کار میگیرند که یکی از آنها استراتژی " سالمندی فعال " است .
این دکترای جامعه شناسی توضیح داد: این استراتژی در بعد سلامت بر روی حفظ سبک زندگی سالم در همه مراحل زندگی و کاهش مولفه‌های خطرپذیری محیطی تأکید دارد و سلامت فیزیکی، روانی و رفاه اجتماعی را در نظر می‌گیرد و بعد دیگر آن مشارکت است.
وی بیان کرد: مشارکت به بهینه‌سازی فرصت‌های مربوط به فضای اجتماعی مانند اشتغال، سیاست، آموزش، هنر و مذهب اشاره می‌کند و شاید این بعد ، نقش کلیدی را در سلامت روان و پویایی سالمندان و داشتن زندگی معطوف به هدف برای آنها ایفا و حس مهم و فعال بودن را در آنها ایجاد کند.
البرزی اضافه کرد: بعد امنیت نیز به فعالیت‌هایی اشاره دارد که برای تضمین محافظت، شأن و توجه به نیازها و حقوق جسمی، اجتماعی و مالی سالمندانی که قادر نیستند از خودشان حمایت کنند، طراحی شده است .
وی توضیح داد: به بیانی دیگر، بنای اصلی نظریه سالمندی فعال بر این است که افراد سالمند توانمند باشند بر طبق توانایی‌ها و ترجیحات خود به کار کردن ادامه دهند و از ناتوانی و وابستگی که برای خودشان ، خانواده ها و جامعه بسیار پر هزینه است، پیشگیری شود یا به تاخیر افتد.
عضو هیات علمی و مدیر گروه پژوهشی علوم رفتاری جهاد دانشگاهی فارس گفت: واژ ه " فعال " به مشارکت مستمر در امور اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، معنوی و مدنی اشاره می کند، نه فقط توانایی فعالیت فیزیکی یا مشارکت در نیروی کار.
وی ادامه داد: سالمندی فعال در نظر دارد امید به زندگی سا لم و کیفیت زندگی در حین پیر شدن را برای همه مردم از جمله افراد آسیب پذیر، ناتوان و دارای نیاز به مراقبت گسترش دهد .
این دکتری جامعه شناس یادآور شد: سلامت شرط ضروری برای ایفای نقش‌های اجتماعی است و انسان ها در صورتی می‌توانند فعالیت کامل داشته باشند که هم خود را سالم احساس کنند و هم جامعه آنها را سالم بداند؛ بنابراین در این حالت سلامت در ردیف ارزش‌های اجتماعی قرار می‌گیرد و متغیرهای منحصراً زیستی برای ارائه تعریفی جامع از سلامت کفایت نمی‌کند.
البرزی با بیان اینکه در ابتدا تصور دانشمندان این بود که سلامت تنها بعد جسمی را در برمی گیرد، اظهار کرد: به تدریج مشخص شد که باید به بعد روانی و اجتماعی سلامت نیز توجه داشت چراکه اگر جامعه‌ای سالم نباشد، انسان‌های سالمی ندارد و بدون توجه به سلامت اجتماعی، توجه به صرف سلامت جسمی و روانی به تنهایی نمی‌تواند راهگشا باشد.
وی تاکید کرد: در این بین، سلامت سالمندی به دلیل آسیب پذیری بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است .
البرزی دامه داد: سلامت جسمی و روانی در دوران پیری نسبت به سایر دوره‌های زندگی با خطر بیشتری مواجه است، زیرا تغییراتی در شکل و عملکرد اندام‌های درونی و بیرونی بدن ایجاد می‌شود که سازگاری فرد با محیط را دشوار می‌کند.
عضو هیات علمی و مدیر گروه پژوهشی علوم رفتاری جهاد دانشگاهی فارس یادآور شد: در دوره سالمندی برخی تغییرات در سوخت و ساز بدن، کاهش فعالیت‌های عضلانی- عصبی و دگرگونی در وضع ظاهری اندام‌ها را به دنبال دارد و بیماریی‌های جسمی همانند سرطان، بیماری‌های قلبی و اختلال انسداد مزمن ریوی در جمعیت سالمندان نسبت به جمعیت جوان، شیوع بسیار بیشتری دارد.
وی افزود: علاوه بر این مشکلات شایع روانشناختی سالمندان شامل افسردگی، اضطراب و دمانس است .
البرزی با بیان اینکه با این همه سالمندی به هیچ وجه بیماری تلقی نمی‌شود، بلکه ضرورتی اجتناب ناپذیر در گذرگاه زندگی و مسیر طبیعی رشد است، اظهار کرد: می‌توان گفت از آنجا که پدیده سالمندی جامعه بر تمام جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله ساختارهای سنی، ارزش‌ها و معیارها و سازمان‌های اجتماعی، اثرات قابل ملاحظه‌ای دارد، مقابله با چالش‌های فرا رو با اتخاذ سیاست‌های مناسب ارتقای وضعیت جسمی، روانی و اجتماعی سالمندان از ضرورت بالایی برخوردار است.
وی با اشاره به برخی پژوهش‌های انجام شده در این زمینه، گفت: توجه بیش از پیش به موضوع و انجام پژوهش‌های علمی از هم اکنون لازمه تأمین سلامت و شناسایی نیازهای سالمندان است.
عضو هیات علمی و مدیر گروه پژوهشی علوم رفتاری جهاد دانشگاهی فارس اذعان کرد: شناخت جامع و دقیق وضعیت سلامت سالمندان، اتخاذ بینش علمی، برنامه های اثرگذار و بهبودبخش و سیاستگذاری کلان و بلندمدت در جهت حفظ و ارتقای سلامت سالمندان، بدون مطالعات و بررسی علمی وضعیت موجود جامعه امکانپذیر نیست.
البرزی گفت: بهتر است قبل از هرگونه برنامه‌ریزی از وضعیت موجود آگاه شد ه و با شناسایی مشکلات و نیازهای واقعی سالمندان، اقدامات دولتی و محلی متناسب با آن نیازها طراحی و اجرایی شود.
نظر شما