در این نامه آمده بود، «خانههای فلسطینی ویران میشوند؛ آب، برق و حتی دسترسی آزادانه به بیمارستان، مدرسه و زمینهای کشاورزی از آنها مضایقه میشود. در حالی که جامعه جهانی هیچ کاری انجام نمیدهد.» این نخستینبار نبود که خاویر باردم از فلسطینیها حمایت میکرد. او پیش از این نیز اقدامات رژیم صهیونیستی را مصداق «بربریسم» دانسته بود و اعلام کرده بود حاضر نیست مالیاتی که او به دولت اسپانیا میدهد صرف این بربریسم شود.
این بازیگر سرشناس همچنین اعلام کرده بود دوستان یهودی زیادی دارد که بسیاری از آنها با او همنظرند. او در پاسخ به آنهایی که اسرائیل را در حال دفاع از خود میدانند گفته بود: «شما نمیتوانید بگویید این دفاع از خود است، وقتی کودکان را به قتل میرساندید.»
فشار لابی صهیونیست بر سینماگران
اما بعد از چند روز، نامهای از باردم منتشر شد که در آن، امضایش زیرنامه یادشده را فقط به معنای درخواستی برای صلح دانسته است. پنلوپه کروز همسر مشهور خاویر باردم نیز چندی پس از امضای نامه، مجبور شد نامه دیگری بنویسد و «سوء تفاهمها» را بر طرف کند.
در سالهای اخیر فشار لابیهای صهیونیستی بر چهرههای سرشناس سببشده آنها کمتر به سراغ موضعگیری علیه رژیم صیهونیستی بروند؛ تا جایی که بعد از گذشت چند روز از التهابهای نوار غزه در مهرماه امسال، هنوز هیچ چهره برجستهای، واکنشی در حمایت از فلسطینیان منتشر نکرده استاین نخستینبار نبود که یک سلبریتی از فلسطین حمایت میکند و بعد از مدتی مجبور میشود مواضع ضد اسرائیلیش را تلطیف کند. در همان سال «ریحانا» خواننده سرشناس نیز در صفحه اجتماعیش توئیتی منتشر کرد که بعد از ۸ دقیقه حذف شد. متن این توئیت «#FreePalestine» بود. چندی بعد فردی نزدیک به این خواننده مشهور گفت، او روی لینکی کلیک کرده و نمیدانسته که آن لینک در واقع اقدام برای توئیت عبارت یاشده بوده است.
اتفاقی مشابه هم در مورد «کیم کارداشیان» افتاده بود. او اگرچه در صفحه اجتماعیش، هم برای اسرائیلیها و هم برای فلسطینیها دعا کرده بود، پس از مدتی مجبور به حذف پستش و عذرخواهی بابت کاری که کرده بود، شد.
در سالهای اخیر فشار لابیهای صهیونیستی بر چهرههای سرشناس سببشده آنها کمتر به سراغ موضعگیری علیه رژیم صیهونیستی بروند؛ تا جایی که بعد از گذشت چند روز از التهابهای نوار غزه در اکتبر(مهرماه) امسال، هنوز هیچ چهره برجستهای، واکنشی در حمایت از فلسطینیان منتشر نکرده؛ اما در تاریخ رجال سینمای جهان همواره چهرههایی بودند که از مواضع ضد صهیونیستی خود کوتاه نیامده و مغلوب فضای پرفشار نژادپرستانه نشدند.
چهرههایی که مغلوب فضای نژادپرستانه صیهونیستها نشدند
«اما واتسون» ستاره هری پاتر، با یک بازپست اینستاگرامی که در ژانویه(دیماه) ۲۰۲۲ به اشتراک گذاشته شد، به حملات رژیم اشغالگر قدس واکنش نشان داد. این پست، کلاژی را نشان میداد که روی آن عبارت «همبستگی یک فعل است.» نقش بسته بود و در پس زمینه، معترضانی بودند که پرچمهای فلسطین را حمل میکردند.
این پست با محکومیت برخی مقامهای اسرائیلی مواجه شد که واتسون را به یهودیستیزی متهم کردند. بلافاصله این اقدام واتسون به اکوسیستم هنری آمریکا شیوع پیدا کرد و توسط تعدادی از ستارگان از جمله «سوزان ساراندون، مارک روفالو، گائل گارسیا برنال و ویگو مورتنسن» دفاع شد.
«ژان لوک گدار» کارگردان موج نو فرانسوی از دیگر چهرههای مهم ضد صهیونیسم در اروپا و جهان و همچنین به جریان مارکسیسم در فرانسه محسوب میشود که از نخستین فیلمش نگاه منتقدانهای نسبت به آمریکا و امپریالیسم و مساله عدالت بروز میدهد.
تنفر و انتقاد او از آمریکا تا جایی پیش میرود که وقتی به مراسم اسکار برای دریافت جایزه دعوت میشود با بیاعتنایی تمام به خبرنگاری میگوید: «من ویزای آمریکا ندارم و نمیخواهم داشته باشم. ضمنا نمیخواهم برای مدت طولانی سوار هواپیما شوم.» این پاسخ گدار، هنوز جدی به حساب نیامده بود تا آنکه روز بعد در خبرها خواندند: گدار به آکادمی نیامد!
موضع گدار نسبت به مساله فلسطین نیز از همین نگاه آزادیخواهانه و ضد امپریالیسم نشات میگرفت. در فیلم «گدار عشق من» ساخته «میشل آزاناویسوس» وقتی دو جوان از گدار میپرسند آیا قصد ندارد فیلمی سرگرمکننده بسازد، با جدیت میگوید: تا انسانها در ویتنام، فلسطین و یمن با دل خوش نخندند فیلم بامزه نمیسازم.
او در سال ۱۹۷۰ به فلسطین سفر کرد و در چنین فضایی بود که با همکاری سازمان آزادیبخش فلسطین تصمیم گرفت فیلمی مستند درباره واقعیت مبارزه مردم آن کشور بسازد. «ماسائو آداچی» منتقد ژاپنی درباره گدار و فیلم مستند «اینجا و جای دیگر» مینویسد: «چند نکته وجود دارد که من و گدار را به هم پیوند میدهد. آشکارترینش به تعهد مشترک ما به مبارزه برای آزادسازی فلسطین مربوط است. او حمایت خود را از مبارزه مسلحانه سازمان آزادیبخش اظهار میکند؛ با علم به اینکه رهایی فلسطین به روش مسالمتآمیز ممکن نبود و اینکه فلسطینیها انتخاب دیگری جز درگیر جنگ خلقی طولانیشدن با اسرائیل و با ارتشی که برابری بین زنان و مردان آن لازم تلقی میشد، نداشتند. اینها موضوعهای اصلی و همان اندازه برای گدار مهم بودند که برای سازمان آزادیبخش فلسطین.»
«کن لوچ»کارگردان شهیر انگلیسی از دیگر نامهاییاست که همواره علیه جنایات رژیم اشغالگر قدس واکنش نشان داده. او در فیلمهای خود اغلب تصویر انسانی را نشان میدهد که در بحرانهای اجتماعی و سیاسی راهحلی انسانی و عدالتگونه اتخاذ میکند و مرعوب قدرتها نمیشود. او در چارچوب فکری خود نیز همواره بر عدالتپیشگی و اخلاقمحوری نظر دارد و بر این اساس، علیه مواضع اسرائیل صحبت میکند.
لوچ در سال ۲۰۰۹ و بعد از نمایش فیلم پرمخاطبش، یعنی در جستوجوی اریک، در چند بزنگاه فرهنگی از مواضع ضد اسرائیلی خود سخن گفت. بعد از نمایش فیلمش در سرزمینهای اشغالی، به این اکرانها واکنش نشان داد و درآمد حاصل از اکرانها را به موسسه ضد صهیونیستی بیدیاس (BDS) بخشید. در جشنواره فیلم ملبورن وقتی متوجه شد یکی از حامیان اصلی جشنواره رژیم صهیونیستی است، فیلم در جستوجوی اریک را از فهرست فیلمهای شرکتکننده خارج کرد.
در سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۰۰ موسیقیدان با امضای نامهای خواستار بایکوت اسرائیل و حمایت از مردم فلسطین شدنددر فستیوال فیلم سارایوو در سال ۲۰۱۴ از جامعه هنری خواست، اسرائیل را بایکوت فرهنگی کنند. لوچ با بیان احساساتش از کشتار مردم غزه به عنوان خشم و ناامیدی عظیم گفت: کشور من، در نهایت شرمندگی، رفتارهای قلدرانه آمریکا را دنبال میکند اما ما هم بیقدرت نیستم؛ ما هم میتوانیم با هم وارد عمل شویم.
در این بخش از سخنرانیاش بود که لوچ پیشنهاد کرد باید کاملا همه فعالیتهای فرهنگی را که ردی از اسرائیل در آن وجود دارد، تحریم کرد. وی افزود: این شامل فیلم، موسیقی، مطالعات دانشگاهی و همه چیز میشود. اسرائیل باید به یک رژیم کاملا منفور و پسزده بدل شود. حتی بگویم اسرائیل نباید در مسابقات موسیقی یوروویژن حضور داشته باشد.
این درخواست لوچ در میان رسانهها بازتاب گستردهای داشت. تحریمهای اقتصادی و علمی که پیش از این در فلسطین و میان جوانان انگلیس در جریان بود به سمت تحریمهای فرهنگی هم کشیده شد. تا جایی که در سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۰۰ موسیقیدان با امضای نامهای خواستار بایکوت اسرائیل و حمایت از مردم فلسطین شدند.
نظر شما