سایه تحولات سیاسی بر اجلاس اپک 

به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، کارشناسان روابط بین‌الملل می‌گویند اجلاس آتی سازمان همکاری های اقتصادی آسیا-اقیانوسیه (اپک) می‌تواند رویکرد آمریکا درخصوص یکپارچه‌سازی اقتصادی و تجارت را در این منطقه دستخوش تغییر کند.
نگاهی به بیانیه دولت جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در این خصوص نشان می دهد که اپک قرار است بستر اصلی آمریکا برای پیشبرد سیاست های اقتصادی خود در منطقه آسیا-اقیانوسیه باشد و تجارت و سرمایه‌گذاری آزاد و عادلانه را تقویت کند و رشد اقتصادی پایدار و فراگیری در پی داشته باشد.
نگاهی به سیاست‌های اقتصادی اتخاذ شده از سوی آمریکا در آسیا نشان می دهد رویکردهای منطقه‌ای واشنگتن تاکنون بسیاری از اعضای اپک و حتی متحدان نزدیک این کشور مانند ژاپن را به شدت ناامید کرده است.
این دولت تاکنون نتوانسته است بر اساس دستور کار شکوفایی اقتصادی هند-آرامبه به بسیاری از کشورهای عضو اپک سودی برساند.

دیدار بایدن و شی
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، قرار است روز چهارشنبه ۲۴ آبان با شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین، برای اولین بار در یکسال گذشته دیدار خواهد کرد.
به استناد گزارش‌های خبری دیدار رهبران آمریکا و چین در میانه تنش‌های فزاینده میان دو ابرقدرت جهان و در حاشیه نشست سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه با حضور هیئت‌هایی از هر دو کشور در سان‌فرانسیسکو انجام می شود.

این دیدار در حالی برگزار خواهد شد که به عقیده تحلیلگران اکنون که روابط چین و آمریکا بر سر یک دوراهی حساس قرار گرفته و جهان با هرج و مرج آشفته شده است، جهانیان منتظرند که ببیند سفر شی جین‌ پینگ به آمریکا و دیدار با بایدن با وجود اختلافات زیاد دو کشور چه نوع نیروی محرکه ای به روابط پکن- واشنگتن، وضعیت آشفته جهان و همچنین توسعه و شکوفایی منطقه آسیا و اقیانوس آرام خواهد بخشید؟
به گفته مقامات ارشد دولت بایدن، انتظار می‌رود در این دیدار مسائل جهان از مساله فلسطین گرفته تا جنگ اوکراین، تحولات اخیر در کره شمالی و روسیه، تایوان، حوزه اقیانوسیه، حقوق بشر، ماده مخدر فنتانیل، هوش مصنوعی، و همچنین روابط تجاری و اقتصادی مورد بحث و گفت‌وگو قرار گیرد.
به نوشته پایگاه خبری صدای آمریکا، انتظار می‌رود یکی از نتایج عمده دیدار پیش روی رهبران آمریکا و چین، وعده مذاکرات بیشتر درباره مسائل کلیدی از جمله تغییرات اقلیمی، بهداشت جهانی، ثبات اقتصادی، مبارزه با مواد مخدر، و ازسرگیری کانال‌های ارتباطی نظامی میان دو کشور باشد.
این در حالیست که به باور کارشناسان سفر آتی شی جین‌پینگ به سانفرانسیسکو، امید به بهبودی روابط چین-آمریکا پس از تنش های سیاسی بین دو کشور را که سبب شد سران دور کشور از نوامبر (آبان/ آذر) ۲۰۲۲ تاکنون هیچ تماسی با یکدیگر نداشته‌ باشند، افزایش می‌دهد.
شینهوا می نویسد: چین و آمریکا دو اقتصاد برتر جهان هستند به طوری که مجموع حجم اقتصادی آن ها بیش از یک سوم کل جهان و کل جمعیت آنها تقریبا یک چهارم جمعیت جهان و حجم تجارت دوجانبه آنها تقریبا یک پنجم از کل جهان را تشکیل می دهد. به علاوه، منافع دو طرف نیز در هم تنیده است. از این رو، این که آیا آن ها می توانند راه درستی برای همزیستی پیدا کنند یا خیر، مساله ایست که برای صلح و توسعه کل جهان و آینده و سرنوشت بشر دارای اهمیت بسیار است.

پکن بر این باور است که منافع مشترک دو کشور بر اختلافات و تضادهای آن ها برتری دارد و موفقیت هر دو طرف فرصتی برای طرف مقابل است و چین همچنین اعتقاد دارد که راه درست همزیستی کشورهای بزرگ جهان، باید از راه گفت‌وگو و همکاری بگذرد.
روابط پکن و واشنگتن امسال با پیچ و خم هایی از جمله حادثه کشتی هوایی بدون سرنشین، دیدار مخفیانه تسای اینگ ون رئیس جمهوری تایوان در آمریکا همراه بوده است
مقامات کاخ سفید بارها پکن را به عنوان رقیب برتر یاد کرده و رقابت با چین را چالشی ژئوپلیتیکی توصیف کرده اند و همچنین واشنگتن سعی بر مهار اقتصادی پکن دارد.
مقامات آمریکایی با اجرای طرح راهبردی «حیاط کوچک، حصار بلند»، راه اندازی طرح های محدود کننده اقتصادی هند و اقیانوسیه و افزایش تعرفه محدودیت در حوزه های فناوری های نوین از جمله «نیمه‌هادی‌ها» با شرکت های چینی، اصول اقتصاد بازار و رقابت منصفانه را نقض کرده و در بازار آمریکا، چین و جهان اختلال ایجاد کرده اند.
پکن و واشنگتن نیز دارای سیستم های اجتماعی متفاوتی هستند، اما این مساله نباید مانع همکاری دو طرف بر اساس منافع مشترک شود.
این دیدگاه سبب شد در طول چند ماه اخیر شاهد رفت و آمدهای مقامات عالی رتبه دو کشور باشیم.

سایه مساله فلسطین بر اپک
یکی دیگر از مسائلی که در حاشیه برگزاری این اجلاس مطرح شد حضور حامیان فلسطین در تجمع منتقدان ضد سرمایه‌داری در آستانه نشست اپک در سانفرانسیسکو است.
به گزارش فرانس ۲۴، حامیان فلسطین از تجمع معترضان ضد سرمایه داری در این شهر آمریکا استفاده کرده و پایان نسل‌کشی در نوار غزه را خواستار شدند.
این شبکه خبری افزود: حامیان فلسطین هدف خود از شرکت در این تجمع را اعلام همبستگی با فلسطینی‌هایی اعلام کردند که ۷۵ سال تحت اشغال، نسل‌کشی و پاک‌سازی قومی بوده‌اند. همچنین شرکت کنندگان حامی فلسطین در این تجمع اعتراضی، ایالات متحده را مسئول تامین مالی این نسل کشی می دانند.
به باور برخی از منتقدان، نشست اپک به بهانه تلاش برای ایجاد یک اقتصاد سبز برنامه ریزی شده اما آنچه در واقع اتفاق می افتد بهره برداری از منابع گرانبهای ضروری به منظور کسب سود برای مدیران عامل شرکت ها در ایالات متحده است.

با توجه به اختلال عملکرد کنونی کنگره، معامله تجاری آمریکا با شرکای آسیایی خود بسیار بعید است. در مقایسه با یکپارچگی سازی بسیار معاملات تجاری منطقه ای توسط چین، کره جنوبی و ژاپن و با کمک اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه آن)، پیمان اقتصادی هند و اقیانوسیه (IPEF) سود اقتصادی چندانی به کشورهای آسیایی نمی‌رساند. بنابر این با وجود تمام بازتاب‌های مثبتی که از سوی اپک شنیده شود، تغییر موضع دولت بایدن در زمینه تجارت آزاد و رویکرد اقتصادی کلی آن در منطقه غیرمحتمل است.
از دیگر سو؛ دیدگاه متفاوت کشورهای عضو اپک درباره جنگ اسرائیل و حماس نیز ممکن است در این اجلاس اختلال ایجاد کند.
تمایز بسیار زیادی میان دیدگاه اعضای این سازمان درباره درگیری آسیای میانه وجود دارد. برای مثال، یک مجمع منطقه ای شامل آمریکا، استرالیا و کانادا است و همچنین اپک شامل تعدادی از کشورهایی است که درگیری آسیای میانه اولویت آنها نیست. این کشورها نمی خواهند که این درگیری سد راه مذاکرات اپک شود اما این امر غیرقابل اجتناب است.
تاکنون سایر اعضای اپک مانند اندونزی و مالزی بیانیه های سرسختانه ای درباره اقدامات رژیم صهیونیستی منتشر کرده اند و این اقدام احتمالا سیاست دولت بایدن درباره این جنگ را تحت فشار قرار می دهد.
هرچند احتمالا از مشکلات اصلی اپک در زمینه سیاست های اقتصادی منطقه یا نگرانی از وخیم تر شدن روابط آمریکا و چین بحث برانگیزتر نخواهد بود. اگر روابط آمریکا و چین وخیم تر شود، کشورهای آسیای جنوب شرقی ممکن است در نهایت مجبور شوند که تنها از یکی آنان جانبداری کنند و این مساله زمینه برای ایجاد شکاف در میان کشورهای منطقه را فراهم خواهد آورد.