دماوند، دومین ناوشکن از کلاس موج است که با همان امکانات ناوشکن جماران ساخته شده و در سال ۱۳۹۳ به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش الحاق یافت. دماوند، از نظر ویژگی‌های ظاهری و تسلیحاتی مشابه جماران بود با این حال ویژگی بزرگ دماوند این بود که نخستین ناوشکن جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر به حساب می‌آمد.
سومین ناوشکن از کلاس موج در نیروی دریایی ارتش، «سهند» نام دارد. جماران و دماوند، توسط صنایع دریایی وزارت دفاع ساخته شده‌اند؛ سهند در کارخانجات نیروی دریایی ارتش در ناوگان جنوب ساخته شد.
سهند، نخستین ناوشکن کلاس موج بود که روی آن سامانه دفاع نقطه‌ای کمند نصب شد که می‌توانست از خود و یگان‌های همراه با استفاده از این سامانه در برابر تهدیدات ارتفاع پست مانند موشک‌های کروز حفاظت کند.
از دیگر تفاوت‌های سهند با جماران و دماوند، طراحی بدنه بود؛ در این طراحی با یکپارچه‌گرفتن بدنه اصلی ناوشکن، پنهان‌کاری و رادارگریزی بیشتر ناوشکن را به همراه داشت. همچنین امکان پذیرش بالگردهای بزرگ‌تر هوادریا مانند SH۳ با استفاده از پد فرود بالگرد بزرگ‌تر در ناوشکن سهند دیگر تفاوت آن نسبت به جماران و دماوند محسوب می‌شود.
سهند مانند دماوند به موشک کروز ضدکشتی، توپ دریایی، اژدر، موشک پدافندی و سامانه راداری کشف اهداف هوایی مجهز است. «دنا»، چهارمین عضو از خانواده ناوشکن‌های کلاس موج دریانوردی دور دنیای آن در قالب ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش است که برای این ناوشکن شهرت جهانی به ارمغان آورد.
صورت‌بندی تسلیحاتی ناوشکن دنا هم مانند ناوشکن‌های جماران و دماوند است با این تفاوت که در حوزه سامانه‌های جنگ الکترونیک دنا به سامانه‌های به‌روزتر و پیشرفته‌تری مجهز است.
ناوشکن دماوند به عنوان دومین ناوشکن از کلاس موج در سال ۱۳۹۳ به عنوان نخستین ناوشکن جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش الحاق شد که در دی‌ماه سال ۱۳۹۶ طی سانحه‌ای که در بندر انزلی رخ داد، این ناوشکن از مدار عملیاتی خارج شد.
از همان زمان ساخت دوباره یک ناوشکن در دریای خزر در دستور کار نیروی دریایی ارتش و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح قرار گرفت. با این حال رشد فناوری و توانمندی‌های ساخت و تولید کشورمان در حوزه صنایع دریایی طی سال‌های گذشته، متخصصان نداجا و وزارت دفاع را بر آن داشت تا با طراحی جدید، نسخه‌ای پیشرفته‌تر از ناوشکن‌های کلاس موج را ارائه کنند و همین موضوع منجر به تولد ناوشکن دیلمان به عنوان پیشرفته‌ترین و مجهزترین ناوشکن تولیدشده توسط جمهوری اسلامی ایران تاکنون شد.
نخستین وجه تفاوت ناوشکن دیلمان نسبت به دیگر ناوشکن‌های کلاس موج، طراحی جدید دکل است؛ دکل این ناوشکن برخلاف دیگر ناوشکن‌های کلاس موج از طراحی چهار وجهی و یکپارچه‌ای برخوردار است.
رادار ناوشکن دیلمان، از نوع آرایه فازی و به‌روزترین و پیشرفته‌ترین رادار نصب شده روی ناوشکن‌های ایرانی است که قابلیت کشف و رهگیری اهداف سطحی و هوایی مانند هواپیما، پهپاد، بالگرد، شناورهای سطحی و هدایت موشک‌های سطح به سطح و موشک‌های پدافندی را دارد.
مزیت اصلی این رادار نسبت به رادار عصر ناوشکن جماران و دماوند و رادار AWS دیگر ناوشکن‌های کلاس موج، غیر چرخان بودن آن است که باعث می‌شود اجزایی از ساختار رادار حذف شوند که همین موضوع باعث تسهیل موضوع تعمیر و نگهداری رادار و کاهش هزینه‌های مربوطه می‌شود.
هر وجه این رادار از ۱۰۰۰ عنصر راداری آرایه فازی برخوردار است که مجموعا از چهار هزار عنصر راداری تشکیل شده و قابلیت ردیابی چندین هدف را به صورت همزمان دارد چراکه نرخ بروزرسانی داده‌های این رادار کسری از ثانیه است.
از دیگر ویژگی‌های بارز این رادار، قابلیت‌های منحصر به فرد ضدجنگ الکترونیک(ECCM) از جمله ارسال تصادفی پالس فرستنده، جابه‌جایی و تعویض سریع فرکانس، تجزیه و تحلیل جمینگ(جنگ الکترونیک) برای سامانه فرستنده، کنترل حساسیت نسبت به زمان، تغییرات سریع فرکانس تکرار پالس و فشرده‌سازی پالس است.
تفاوت دیگر دیلمان نسبت به سایر ناوشکن‌های کلاس موج در قسمت پیشرانه است. این ناوشکن از چهار موتور با چهار خط مجزای شافت و پروانه برخوردار است که به دلیل توان تحرک و مانور بیشتر آن در شرایط جوی دریای خزر است.
با استفاده از این توان، دیلمان می‌تواند تا حداکثر سرعت ۲۶ نات دریانوردی کند. همچنین ناوشکن دیلمان مانند دیگر ناوشکن‌های کلاس موج به یک موتور پیشرفته مجهز است. دیگر برتری دیلمان نسبت به سایر ناوشکن‌های کلاس موج، ترکیب و صورت‌بندی تسلیحاتی آن است به طوری که می‌توان دیلمان را مسلح‌ترین ناوشکن تولیدشده توسط جمهوری اسلامی ایران تاکنون عنوان کرد.
این ترکیب سلاح در چهار حوزه زیرسطح، سطحی، هوایی و خودحفاظتی است که در حوزه زیرسطحی، دیلمان مجهز به پرتابگر سه تایی اژدر در قسمت پاشنه ناوشکن است که با استفاده از این اژدرها می‌تواند با اهداف مختلف سطحی و زیرسطحی مقابله کند.
رکورددار حمل موشک کروز در ناوشکن‌های ایرانی در حوزه رزم سطحی، نقطه اتکای اصلی ناوشکن دیلمان برخورداری از تعداد مناسبی موشک کروز ضد کشتی قادر و قدیر است که از حیث تعداد لانچرهای موشک تاکنون مسلح‌ترین ناوشکن کلاس موج به موشک‌های سطح به سطح محسوب می‌شود چراکه دیگر موج‌های ساخته‌شده مانند جماران، سهند و دنا هر کدام تعداد کمتری موشک کروز ضدکشتی را حمل می‌کنند.
انواع توپ‌های دریایی ساخت داخل از دیگر تسلیحات سطحی ناوشکن دیلمان محسوب می‌شوند که از این حیث با سایر ناوشکن‌های کلاس موج مشابهت دارند.
در حوزه توانمندی ناوشکن دیلمان در حوزه پدافند هوایی اما ماجرا کمی متفاوت است چراکه قرار است این ناوشکن نخستین ناوشکن کلاس موج باشد که به سامانه پدافند هوایی عمودپرتاب مجهز شود که جانمایی این سامانه در قسمت سینه ناوشکن دیلمان انجام گرفته و قرار است در آینده نزدیک نصب شود.
سامانه پدافند موشکی پیشرفته‌ای نیز برای دفاع هوایی از دیلمان در نظر گرفته شده که این سامانه نیز قرار است به‌زودی روی این ناوشکن نصب شود. این سامانه قابلیت درگیری با اهداف هوایی در برد و ارتفاع مناسب را دارد و می‌تواند پوشش دفاع هوایی خوبی را برای ناوشکن و یگان‌های تحت پوشش خود فراهم آورد.
سامانه دفاع نقطه‌ای در قسمت پاشنه دیلمان نصب شده که وظیفه محافظت از ناوشکن در برابر تهدیدات ارتفاع پست مانند موشک‌های کروز را بر عهده دارد. این سامانه یک سامانه سلاح با نواخت تیر بسیار بالا (گاتلینگ) است. در حوزه خودحفاظتی نیز دیلمان مجهز است و می‌تواند برای منحرف‌‍کردن موشک‌های شلیک‌شده از سوی دشمن شلیک کند و از این حیث نیز دیلمان با سایر موج‌های تولیدشده اشتراک دارد.
به طور کلی می‌توان دیلمان را تولد کلاسی جدید در ناوشکن‌های ایرانی نسبت به ناوشکن‌های کلاس موج دانست که در آن، عنصر پیشرفته بودن چه در طراحی و چه در زیرسامانه‌ها، کاملا مشهود و برجسته است. ناوشکن ایرانی دیلمان روز دوشنبه ششم آذرماه ۱۴۰۲ با حضور سرلشکر «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح طی مراسمی رسمی در بندر انزلی، به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش پیوست.
نظر شما