صفحات مجازی را یک به یک ورق می‌زدم، در لابه‌لای اخبار مثبت و منفی که یکی نه یکی از جلو چشمم عبور می‌کرد؛ یک خبر توجه مرا به خود جلب کرد. روایت رتبه‌ها و موفقیت یک جوان بود، جوانی که امروز نه تنها افتخار پدر و مادر و محله خود که افتخار یک مملکت است. آن هم نه از خطه پایتخت و مدارس غیر انتفاعی تهران که از سمت دورترین‌ها، از غربی‌ترین نقطه اصفهان، یک روستا از توابع سمیرم.
این موضوع مرا به این فکر انداخت که چرا بیشتر از زندگی آن ندانم و راوی قصه زندگی اش نباشم. چرا از او نپرسم که چگونه توانستی از محرومترین نقطه و بدون امکانات به این همه کسب موفقیت راه پیدا کنی؟ دوست داشتم از او بپرسم چرا مثل مابقی همکلاسی‌های خود به خارج کشور مهاجرت نکردی؟ چه چیز تو را در این آب و خاک نگهداشت؟
می‌خواستم با صدایی رسا به همه آنها که به فکر مهاجرت هستند بگویم؛ «همین جا بمان و پای وطنت ایستادگی کن»! ببین می‌شود ماند و ساخت. « تُو حق آب و گل داری باید بمانی و آبادش کنی». درست مثل غیور مردانی که روزی به خاطر امنیت و آسایش خاک این کشور چه خطرها کردند و به یادگار گذاشتند.
در همین کلنجار فکری بودم که از طریق پیگیری‌ها شماره تماسی از این نخبه عشایری پیدا کردم. جلوی شماره تماس آن نوشته بود «فرد رابط» تماس گرفتم و ماجرا را گفتم، اما صدا، صدای همان جوان نخبه بود همان که به دنبالش می‌گشتم. وقتی گفتم با فلانی می‌خواهم مصاحبه بگیرم با خنده‌ای گفت؛ «خودم هستم» و این سرآغازی شد برای آشنایی بیشتر با جوان نخبه‌ای از ایل قشقایی سمیرم.
همان دخترکی که ۲۵ سال پیش وقتی هفت ساله بود و نخستین قدم‌های الفبای سواد آموزی را در کُنج چهار دیواری تنها کلاس درس روستای «علی‌آباد آقداش» بر می‌داشت، هیچ وقت با خود فکر نمی‌کرد که از آن سرسبزی‌های کوه‌های پادنای سمیرم گامی بر دارد که راهی بلندترین قله‌های موفقیت در پایتخت و خارج کشور شود و روزی یک مخترع نام‌آوری شود که نه تنها نام خود که نام روستای علی آباد آقداش را برای همیشه تاریخ شهره خاص و عام کند.
آنچه در پیش رو می‌خوانید، ماحصل گفت و گوی ایرنا با این نخبه سمیرمی است.
«خدیجه همتی» فارغ التحصیل مقطع دکتری با تخصص انرژی‌های تجدیدپذیر با معدل کل ۱۹.۳۷ از دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف است.
ایرنا: از زندگی عشایری خود بگویید؛ اینکه کجا به دنیا آمدید و دوران کودکی خود را کجا گذراندید و آیا مدرسه‌ای داشتید؟
خدیجه همتی: در اولین ماه پاییزی سال ۱۳۷۱ در روستای «علی آباد آقداش» از توابع شهرستان سمیرم به دنیا آمده‌ام. من دختری از ایل بزرگ قشقایی از طایفه دره شوری و تیره خداوردیلو و از یک خانواده روستایی هستم که پیوسته پنجه در پنجه فقر داشته‌ام. کارزاری که نمی‌توانستم در آن از پدر پیرم یاری بجویم و ترجیح می‌دادم همواره مادرم را صدا کنم.
مادری که برای نجات من از آتش‌ها گذشته و خون دل‌ها خورده است. مادری که در ذهن من مرزی برای مهربانی و حدی برای ایثار نگذاشته است. به لطف مادرم من بارها پنجه فقر را شکست داده‌ام و امروز استوار ایستاده‌ام که تا به مادرهای وطنم عاشقانه و خالصانه خدمت کنم. پدر من در قید حیات نیستند و از داشتن ایشان محروم هستم اما آفتاب مهر پدرم هرگز در قلبم غروب نخواهد کرد.
من در یک خانواده روستایی و یک روستا که تنها یک مدرسه ابتدایی با یک کلاس واحد پنج پایه‌ای داشت، رشد کردم.
شرایط زندگی ما دشوار بود، اما این شرایط، به ما این فرصت را می‌داد که هر روز درس تمام پایه‌ها را مرور نمائیم. گاهی معلم دانش‌آموزان پایه‌های پایین‌تر می‌شدیم. با هم رشد می‌کردیم و انگیزه می‌گرفتیم و همیشه تصویری واضح از درس‌های سال آینده داشتیم.
معلم ما یک نفر نبود، یک مدرسه بود، یک تیم بود و من در بازی‌های دوران کودکی‌ام بیشتر نقش معلم را بازی می‌کردم، زیرا «معلم برایم یک قهرمان» بود.
ایرنا: چه زمانی شما مستقل شدید و به کجا رفته و ادامه تحصیل دادید؟
خدیجه همتی: با ورود به دوران راهنمایی، من خانواده را ترک کردم و مستقل شدن را آموختم. زندگی خوابگاهی من از دوران راهنمایی آغاز شد. یعنی از ۱۰ سالگی بنده زندگی خوابگاهی در شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری داشتم و باید از عهده کارهایم بر می‌آمدم. خانواده من در همان روستای علی‌آباد آغداش ساکن هستند اما من تحصیلاتم را با لطف خدایی که همیشه یاور و همراهم بوده است؛ ادامه دادم. به گونه‌ای که همواره در طول تمام سال‌های تحصیل از دبستان گرفته تاکنون به عنوان نفر اول مدرسه، درس، دانشگاه و دانش‌آموز و دانشجوی برتر و نخبه بوده‌ام.
اکنون بسیار شادمانم که با همان کودک درونم که اشتیاق خدمت به وطن داشت، به بازی‌های دوران کودکیم عینیت دادم و مشتاقانه تلاش کردم تا خادم وطنم شوم و از این که می توانم در دیگران شوق آموختن ایجاد کنم و برای آینده فرزندان وطنم و آبادانی کشورم یک قهرمان باشم، خرسندم.
ایرنا: چه عاملی موجب شد که در آن شرایط سخت زندگی ادامه تحصیل بدهید، اما ناامید نشوید؟
خدیجه همتی: یک جمله معروفی هست که می‌گوید «روشنی ها بر جهان از کلبه‌ها تابیده‌اند» و من همیشه این جمله را با خود تکرار می‌کردم و می‌گفتم؛ «خدایا می‌دانم که می بینی» این جملات در سرتاسر زندگی سخت ولی شیرینم به من آرامش و انگیزه و امید می‌داد. بنظرم اراده هر شخص و همچنین ایمان او به خالق زیبایی‌ها می‌تواند هر ناممکنی را ممکن کند. قطعا راهی وجود خواهد داشت، وقتی پای اراده در میان باشد.
نیروی اراده من غالب بر هر گونه شک، ترس و ناامیدی بود. بنظر بنده باید نسبت به احساس‌های یاس و ناامیدی که در هر مسیری ممکن است به سراغمان بیاید، بی توجه بود. وقتی خداوند آرزویی در دلمان انداخته قطعا توانایی رسیدن به آن را در وجود ما دیده است. ما باید خداوند را با عقلمان قبول کنیم و با تمام قلبمان باور داشته باشیم.
ایرنا: دوران کنکور و ورود به دانشگاه در چه سالی بود و چه رشته‌ای و کجا مشغول به درس شدید؟
خدیجه همتی: سال ۱۳۸۹ در کنکور سراسری رشته ریاضی و فیزیک شرکت کردم. با وجود اینکه می‌توانستم در رشته‌های مهندسی در دانشگاه‌های تهران مشغول به تحصیل شوم. «رشته فیزیک در دانشگاه تربیت معلم» را برگزیدم. چون همانطور که اشاره کردم معلم برایم یک قهرمان بود و من در بازی‌های دوران کودکی‌ام بیشتر نقش معلم را بازی می‌کردم و من می‌خواستم به بازی‌های کودکانه خودم عینیت ببخشم.
اما با ورود به دانشگاه علاقه‌ام به دانستن به ویژه فیزیک دوچندان شد. من در تمام سال‌های تحصیل کارشناسی شاگرد اول کل دانشکده علوم پایه شدم. بخاطر دارم یکی از اساتید جلسه‌ای گذاشت با حضور دانشجویان دانشکده و در باب موفقیت من در تحصیل و دانشگاه گفتند.
ایشان می‌گفت: " شهید چمران از استاد آمریکایی نمره ۲۱ گرفت اما من می‌خواهم به خانم همتی نمره ۲۴ بدهم. چون سیستم اجازه نمره بیشتر از ۲۰ را نمی‌دهد شما را جمع کرده‌ام تا نمره واقعی ایشان را اعلام کنم". یا وقتی "دانشجویی برای جبران نمره کم در امتحانات به اساتید مراجعه می‌کرد اساتید می‌گفتند خانم همتی بیشتر از ۲۰ نمره گرفته از ایشان اجازه بگیرید". این نکات را از این جهت بازگو کردم که بگویم من هرگز سیگنال های مثبت که همه روزه برایم ارسال می‌شد را فراموش نخواهم کرد.
از دیگر عادت های من در زمان دانشجویی این بود که چون سحرخیز بودم عهدی بین خودم و خدا بسته بودم که اذان صبح را برای خوابگاه پخش نمایم. قبل از اذان صبح بیدار می‌شدم. به سمت نمازخانه راهی می‌شدم. درب حیاط ورودی خوابگاه را برای امام جماعت باز می‌کردم. بعد از اقامه نماز و دعای عهد من تا اذان ظهر در نماز خانه به درس خواندن با نهایت عشق و علاقه مشغول می‌شدم. این گوشه‌ای از زندگی بنده در طول کل دوران تحصیل بود و از لحظات آن واقعا لذت می‌بردم.
ایرنا: از افتخاراتی که تاکنون به به دست آورده اید بگویید.
خدیجه همتی: بنده رتبه نخست ورودی دکترا، رتبه نخست در میان ورودی‌های دانشکده علوم پایه مقطع کارشناسی ارشد، رتبه نخست در کل دانشکده علوم پایه در مقطع کارشناسی را کسب کرده‌ام.
همچنین برگزیده به عنوان محقق برجسته دکتری فیزیک توسط معاونت پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف، برگزیده به عنوان محقق جوان برجسته توسط دانشگاه skku کشور کره جنوبی، نامزد عنوان نماینده زنان ایران در تکنولوژی هیدروژن جهان و تقدیر شده به عنوان سخنران برتر در کنفرانس هیدروژن جهان به میزبانی کشور ترکیه هستم.
معرفی به عنوان بانوی تاثیرگذار از طرف معاونت امور زنان ریاست جمهوری، تقدیر شده به عنوان نویسنده مقاله برتر در مجله معتبر و وزین انجمن شیمی آمریکا و برگزیده جایزه جذب در دستگاه‌های اجرایی بنیاد ملی نخبگان از دیگر عناوینی است که در کارنامه خود دارم.
همچنین نگارش بیش از ۱۵ مقاله معتبر ISI، علمی و پژوهشی و کنفرانسی بین المللی و ملی را در کارنامه خود دارم.
ایرنا: از فرصت مطالعاتی خود بگویید و چطور شد که به کشور کره جنوبی رفتید و از اختراعتان بگویید و اینکه چه کمکی به کشور می کند؟
خدیجه همتی: برای پاسخ به این سوال ابتدا بهتر است در مورد اهمیت و ضرورت تکنولوژی سبز هیدروژن مختصرا توضیح دهم؛ یکی از اصلیترین چالش هایی که بشر در قرن ۲۱ با آن مواجه است، بحران انرژی است. حدود ۸۵ درصد مصرف کل انرژی جهان از طریق سوختهای فسیلی تامین می‌شود که علاوه بر اینکه محدود هستند و در سال‌های آینده جوابگوی نیاز بشر نخواهند بود؛ موجب انتشار میزان زیادی گازهای گلخانه‌ای از جمله کربن دی اکسید می‌شوند.
به دنبال گسیل گازهای گلخانه ای تغییرات اقلیمی از جمله تغییرات در میزان بارش‌های سالیانه و تغییرات در pH آب دریاها در حال وقوع است که سلامت بشر را تهدید می‌کند. در واقع، اثرات زیست محیطیِ زیانبار به شکل وسیعی در حال گسترش هستند و با ادامه شرایط فعلی سیاره زمین به سمت شرایط غیرقابل قبولی پیش خواهد رفت و می‌توان گفت جهان بیش از این تحمل آلودگی‌ها را ندارد و وقت آن رسیده است که بشر دنبال یک جایگزین مناسب و بالقوه برای سوخت های فسیلی باشد.
هیدروژن، یک سوخت قابل ذخیره سازی، پاک، پایدار و دوستدار محیط زیست است که می‌تواند از طریق الکترولیز آب تولید شود و توانایی در جهت مبارزه با تغییرات اقلیمی و رسیدن به میزان صفر انتشار گازهای گلخانه‌ای را فراهم کند، چرا که چرخه تولید، مصرف و بازسازی هیدروژن بدون انتشار کربن انجام می‌شود.
این در حالی است که براساس آمار و ارقام بسیاری جوامع از جمله ایران در معرض بحران و خطر کم آبی و یا حتی بی‌آبی قرار دارند. از طرفی آبهای شور و کم کیفیت موجود در اقیانوس ها و دریاها به عنوان یکی از منابع فراوان بر روی کره زمین می‌توانند در جهت اقدامات اقلیمی و انرژی پاک بطور اقتصادی درستی مورد استفاده قرار بگیرند. به گونه ای که الکترولیز آب دریا برای تولید هیدروژن پایدار و اصلاحات زیستی می‌تواند به یک فناوری جذاب و انعطاف پذیر تبدیل شود.
حال در یک پژوهش پیشگامانه بنده با همکاری پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه SKKU کشور کره جنوبی به سرپرستی «پروفسور هیویانگ لی (دانشکده انرژی)»، بصورت نظری و تجربی موفق به طراحی و ساخت «سیستم‌های الکترولیز پایدار و زیست سازگار» با هزینه‌های پایین با عملکرد دوگانه جهت تجزیه کارآمد و بادوام آب دریا به سوختهای هیدروژن، اکسیژن، سرکوب واکنش‌های رقابتی و مزاحم موجود در آب دریا و همچنین راه‌اندازی یک سیستم یکپارچه خورشیدی تجزیه آب دریا شدیم.
در همین راستا به مدت ۸ ماه از دوره دکتری را در گروه «پروفسور هیویانگ لی» که از دانشمندان شناخته شده جهانی در زمینه تکنولوژی هیدروژن هستند، در دانشگاه (SKKU) کشور کره جنوبی که سومین دانشگاه برتر کشور کره جنوبی و دارای رنکینگ جهانی ۱۰۱ است حضور داشتم.
پروفسور لی از عمکرد اینجانب در مدت حضورم در گروهشان بسیار رضایت داشتند به گونه‌ای که مرا به عنوان پژوهشگر جوان برتر به دانشگاه معرفی نمود. همچنین به مدت یک ماه در دوره مدرسه تابستانی انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری سلول‌های خورشیدی در دانشگاه الکتروتکنیکال LETI در شهر سن‌پترزبورگ کشور روسیه حضور داشتم که موفق به کسب مقام نخست از ۱۰۰ شرکت کننده از سرتاسر جهان شدم.
ایرنا، آیا اختراع شما مورد حمایت مسوولان ه قرار گرفت؟
خدیجه همتی: اکنون نمونه طراحی شده در مرحله آزمایشگاهی است. با یاری همیشگی خداوند همیشه مهربان و همچنین حمایت‌های مسوولان این نمونه ابتدا به مرحله پایلوت و سپس صنعتی جهت تامین برق خانگی خواهد رسید و بزودی این دانش به ثروتی تبدیل خواهد شد که کمک بزرگی به بشریت خواهد کرد. در مورد خودم هم اکنون به تازگی در تهران استخدام شدم البته هنوز شروع به کار نکردم و به زودی شروع به کار خواهم کرد.
ایرنا: مشکلات نخبگان مخترع چیست و شما با چه مشکلاتی مواجه بودید؟
خدیجه همتی: خدا را هزاران مرتبه شاکرم که رهبر معظم انقلاب همواره حامی افراد نخبه بوده‌اند. اعتقاد و باور ایشان به جامعه نخبگان انگیزه، ایمان و امید را در بنده به عنوان عضو کوچکی از این جامعه دوچندان می‌کند.
دغدغه اشتغال متناسب با دانش و ادامه تحقیقات و پژوهش‌ها در قالب ارتباط با مراکز علمی پیشرفته دنیا از دغدغه‌های اصلی جامعه نخبگان است. همچنین رسیدگی به نیازهای جانبی نخبگان از جمله مسکن موجب می‌شود که تمرکز اصلی این جامعه در راستای ارتقای علمی کشور و همچنین حل مسائل بنیادین کشور باشد.
ایرنا: مهمترین آرزوی شما چیست و چه انتظاری از مسوولان دارید؟
خدیجه همتی: آرزویم این است به نوبه خودم موجب درخشیدن نام «کشور ایران» در سطح جهانی شوم. در وطن خود ماندن، تحول آفرینی و تاثیرگذاری می‌تواند بهترین گزینه برای یک جوان دغدغه‌مند نسبت به وطن باشد و وظیفه مسوولان نیز این است که شرایط را برای نخبگان فراهم کنند تا بتوانند رشد کنند و باعث ارتقاء علمی ایران جان شوند و ایرانی آباد را بسازند.
من تلاش کردم و به خواسته‌ام رسیدم و با قطعیت می‌گویم «چو ایران نباشد تن من مباد». واقعا محبت ملت شریف و عزیز ایران منحصر بفرد است و من به نوبه خودم قهرمانانه و عاشقانه ایستاده‌ام تا به ایران جان خدمت کنم.
به گزارش ایرنا، سمیرم در ۲۲۳ کیلومتر با اصفهان و روستای علی آباد در ۵۹ کیلومتری شهرستان سمیرم قرار دارد.
نظر شما