مشارکت جوامع محلی و بارش‌ها پهنه آبی تالاب کانی‌برازان مهاباد را افزایش داد

محسن معارف‌پناه روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در تابستان امسال در چندین نوبت آبگیری پناهگاه حیات وحش و تالاب بین‌المللی «کانی‌برازان» مهاباد از طریق رهاسازی آب دریاچه سد مهاباد انجام شده و در فصل پاییز وضعیت تالاب از نظر آبی مطلوب بود و در حدود ۴۵۰ هکتار پهنه آبی داشت.

وی اضافه کرد: اما پس از بارش های چند روز اخیر با احیای چشمه ها و زهکش‌های پیرامون تالاب، پهنه آبی و همچنین عمق آب افزایش چشمگیری پیدا کرد و اکنون پهنه آبی به بیش از ۶۵۰ هکتار رسیده و این تالاب را برای پذیرایی از پرندگان آبزی و کنارآبزی آماده کرده است.

وی به نقش جوامع محلی پیرامون این تالاب در احیای آن اشاره کرد و گفت: در روزهای پربارش اخیر، تعدادی از جوانان روستاهای «قه‌ره‌داغ» و «خوخوره» مهاباد به طور مرتب مسیرهای ورودی آب به کانی‌برازان را مورد پایش قرار می دادند و هر جا مسیر آب مسدود شده بود، آن را رهاسازی می کردند.

وی اضافه کرد: در دیگر ایام سال نیز با توجه به نهادینه شدن فرهنگ حفاظت از محیط زیست در این منطقه، هیچ کدام از کشاورزان منطقه از آب زهکش ها برای آبیاری استفاده نمی کنند و چاه های غیرمجاز در این منطقه به حداقل رسیده است.

عضو شرکت تعاونی خدمات گردشگری تالاب کانی‌برازان مهاباد اظهار کرد: در حالی که در سالهای قبل تعدادی از مردم این منطقه در فصل زمستان به صورت غیرمجاز پرندگان را شکار می کردند، اکنون علاوه بر کاهش چشمگیر شکار در این منطقه، اهالی آن در صورت مشاهده شکارچیان متخلف آن را به محیطبانان اطلاع می دهند.

معارف‌پناه با بیان اینکه مردم این منطقه بر این باور هستند قبل از محیط زیست، اهالی روستاها و جوامع محلی ذینفعان تالاب هستند، ادامه داد: احیای آب‌های زیرزمینی، توسعه گردشگری(اکوتوریسم)، رونق صنایع دستی منطقه بخشی از مزایای احیای تالاب است که مردم این منطقه به خوبی بر این مساله آگاه هستند.

وی افزود: برگزاری کلاس‌ها و دوره های ترویجی محافظت از محیط زیست برای اقشار مختلف روستاهای پیرامون تالاب کانی‌برازان بویژه دانش‌آموزان و اهمیت و نقش مستقیم آن بر زندگی مردم این منطقه باعث شده فرهنگ حفاظت از تالاب به خوبی نهادینه شود.

وی ادامه داد: هم اکنون و طبق سرشماری زمستانی، بیش از ۶۰ هزار بال انواع پرنده آبزی و کنارابزی در این تالاب مشغول استراحت و تغذیه هستند و هر روز بر تعداد گونه‌های این تالاب افزوده می شود.

عضو شرکت تعاونی خدمات گردشگری تالاب کانی‌برازان مهاباد افزود: در روزهای اخیر گونه هایی مانند کشیم ساده و کشیم گردن سیاه، اردک تاج‌دار، خروس کولی سینه سیاه و گیلانشاه وارد این تالاب شده اند.

معارف‌پناه ابراز امیدواری کرد در اسفند ماه پرندگان مهاجر که کوچ خود را از مناطق جنوبی به مناطق شمالی آغاز می کنند، پناهگاه حیات وحش و تالاب بین‌المللی «کانی‌برازان» مهاباد را به عنوان استراحتگاه انتخاب کنند.

به گزارش ایرنا، «محسن معارف‌پناه» ساکن روستای «قره‌داغ» و عضو شرکت تعاونی خدمات گردشگری تالاب کانی برازان مهاباد است که در سال ۱۳۹۲ از طرف ستاد روز جهانی تالاب‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان قهرمان تالابی کشور انتخاب شد.

این قهرمان تالابی، فعالیت خود را به عنوان محیط‌بان و یکی از حافظان پناهگاه حیات وحش و تالاب بین المللی کانی‌برازان از سال ۱۳۸۶ آغاز کرده و از آن زمان تاکنون در طول هفته و در تمام فصول سال به مراقبت و نگهداری از این تالاب مشغول است.

پناهگاه حیات وحش و تالاب بین المللی کانی‌برازان مهاباد با وسعتی افزون بر ۹۱۰ هکتار یکی از مهمترین تالاب‌های اقماری جنوب دریاچه ارومیه و با ارزش ترین زیستگاه‌های انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی در شمال غرب کشور به شمار می‌رود.

این تالاب که به دلیل موقعیت ویژه و شرایط زیستی منحصر بفرد خود در سال ۱۳۸۵ به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شد، به نخستین پناهگاه حیات وحش آذربایجان غربی تبدیل و به این ترتیب به عنوان یکی از مناطق چهارگانه کشور با جایگاه قانونی معرفی شده است.

بر اساس آخرین بررسی‌ها تعداد ۷۵ گونه پرنده آبزی و کنار آبزی متعلق به ۱۱ خانواده در این تالاب شناسایی شده است که در صورت اضافه کردن گونه‌های خشکی زی، این تعداد به بیش از ۱۸۰ گونه خواهد رسید و همین امر اهمیت تالاب را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

در منطقه کانی برازان تاکنون ۴۵ گونه گیاهی از ۳۵ جنس و ۱۷ خانواده شناسایی شده است که این گیاهان ۲۱ جامعه گیاهی را تشکیل می‌دهد و بیشتر گونه‌های شناسایی شده از خانواده اسفناج Chenopodiaceae و گندمیان Graminae بوده و گونه‌های شناسایی شده در داخل تالاب نیز شامل نی، بوریا، جگن و گز است.

در مهاباد علاوه بر تالاب بین المللی کانی برازان، تالاب‌های دائمی «حسن خان» و «قوپی باباعلی» و تالاب‌های فصلی دیگری از جمله گروس، داشخانه و قره قشلاق نیز وجود دارد.

طبق اعلام اداره هواشناسی مهابادبا شروع فعالیت سامانه بارشی در منطقه و طی (۷۲ ساعت گذشته) بارش ها در سردشت ۱۱۵ میلی‌متر، پیرانشهر ۱۰۹ میلی‌متر، اشنویه ۱۰۶ میلی‌متر، بوکان ۷۷ میلی‌متر و مهاباد ۶۰ میلی‌متر ثبت شده است.

مهاباد در جنوب آذربایجان‍‌غربی واقع شده است.