گرچه معلولم ولی اندیشه‌ام معلول نیست

به گزارش ایرنا، امسال برای نخستین بار شاهد حضور گروه‌های نمایشی افراد دارای معلولیت در بخش رقابتی فراگیر جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان در اردکان بودیم و این فرصت ایجاد شد تا چشم انداز جدیدی برای حضور جدی این هنرمندان فراهم شود.

جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوانان از اول اسفندماه تا ۶ اسفندماه در سه بخش خیابانی، فراگیر و نمایش نامه نویسی برگزار شد و روز یکشنبه هفته جاری با معرفی برگزیدگان به کار خود پایان داد.

یکی از بخش های اصلی این جشنوراه ، بخش فراگیر بود که از بخش های اصلی جشنواره محسوب میشد و ویژه هنرمندان معلول است؛ فرصتی برای نمایش هنر این افراد که خرسندی آنها را به دنبال داشت.

فراگیرسازی به معنای فراهم کردن تجهیزات و تمهیدات لازم برای حضور معلولان است و تاثیر نمایش ها بر نگرش افراد جامعه سبب عوض شدن معنای معلولیت در ذهن آنها می شود؛ در واقع زمانی که مخاطب با توانمندی معلولان در حوزه هنر نمایش روبرو می شود جهان بینی و تصورش نسبت به این افراد تغییر می یابد.

همه می دانیم حضور روی صحنه، خیلی در ارتقای اعتماد به نفس و خودباوری همه افراد مؤثر است و هنرمندان دارای معلولیت هم از این قاعده مستثنی نیستند، چون این افراد منفک شده از جامعه نیستند و خیلی خوب است که این فرصت برابر به آن‌ها داده شد.

ما هرگز نمی‌گوییم که فرد معلول ناتوان است، بلکه دارای محدودیت‌هایی است که این محدودیت‌ها می‌توانند به توانمندی او منجر شوند و در واقع این رویداد نمایشی، سیری از ناتوانی به توانمندی بود.

در جشنواره یاد شده هشت نمایش افراد دارای معلولیت به بخش فراگیر راه یافته بود که در هنگام اجرا بسیاری باور نمی کردند که افراد دارای معلولیت این گونه نمایش اجرا می کنند.

به همین بهانه با تعدادی از کارگردان جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان در اردکان گفت و گوی انجام دادیم و نظر آنها در مورد حضور هنرمندان معلول در این جشنواره را جویا شدیم.

تئاتر افراد دارای معلولیت با این جشنواره به رسمیت شناخته شد

بهنام میرزایی، کارگردان نمایش "دیار رویا" از همدان در حاشیه اختتامیه بیست و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان در اردکان گفت: ایجاد بخش فراگیر در بخش اصلی جشنواره های ملی و بین المللی ، بخصوص جشنواره های با قدمت و پشتوانه تئاتری کشور همانند جشنواره های فجر و کودک و نوجوان را باید به فال نیک گرفت.

وی افزود:بسیار از مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ،مرکز هنرهای نمایشی، دبیرخانه های جشنواره های فجر و کودک و نوجوان سپاسگزاریم که بعد از سال های بسیاری که از جشنواره تئاتر معلولین میگذرد بالاخره این نوع تئاتر را به رسمیت شناخته اند و حق حداقل ۱۰ درصد از افراد جامعه که افراد معلول هستند را به رسمیت شناختند؛ این بخش ایجاد شده تا زحمات معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی به بار بنشیند و شکوفا شود.

وی اضافه کرد: هر چند هنوز این ایده آل ما برای تئاتر معلولان نیست اما امیدواریم هنردرمانی و بخصوص تئاتر درمانی (سایکودرام) چنان رشد نماید که همه سالن های تئاتر در استان های کشور اجراهای فراگیر را داشته باشند.

این کارگردان ادامه داد: این گروه ها جدا از حضور در جشنواره ها،با اجراهای عمومی قوی وقدرتمند عملا به همه ثابت نمایند که معلولیت محدودیت نیست .

میرزایی در خصوص چرایی ورودش به حوزه تئاتر معلولان اظهار داشت:بنده از سال ۱۳۷۳ بصورت حرفه ای تئاتر کار می کنم و از سال ۸۹ با تولد دخترم ثنا خانم که سندرم داون دارد، تغییر مسیر داده ام و به بهانه دخترم وارد کار تئاتر و فعالیت با افراد معلول شده ام و میتوانم با صداقت اعلام نمایم که وقتی با این عزیزان کار می کنم و اجراهای آن ها را در صحنه می بینم اوج شادی برایم رقم می خورد.

وی گفت :بسیار از این موقعیت کاری خوشحالم و از اینکه با این عزیزان که با همه صداقتشان بر صحنه می آیند حال خودم و حال دلم خوب است و این حال خوب را با هیچ چیز عوض نخواهم کرد.

این کارگردان با تجربه ادامه می دهد: امسال هم با نمایش دیار رویا از همدان در جشنواره کودک و نوجوان شرکت کردیم که قصه آن از دل همفکری با خود عزیزان معلول به دست آمده و از اجرا به متن رسیده ایم.

میرزایی خاطرنشان می سازد:امیدوارم ما هم در سفر تئاتر کشور بتوانیم نقاط قوت افراد دارای معلولیت را ببینیم ولی در دیار مهر و مهربانی با آنها همراه و همگام باشیم و بجای مانع تراشی به هموار کردن مسیر و تسهیل کردن جاده بپردازیم و در یک کلام افراد معلول کشور را ببینیم که مطمئنا باعث حال خوش آنها و صد البته حال خوب خودمان خواهد بود .

شرایط برای تئاتر افراد دارای معلولیت مهیا شده است

مهناز بیک، کارگردان نمایش دختری که بخت در خانه اش را زد از مهریز هم با اشاره برگزاری جشنواره تئاتر اردکان گفت: حضور چنین جشنواره هایی در شهرستان ها و استان ها قطعا باعث رشد و شکوفایی استعدادهای نهفته ایی می شود که در موقعیت هایی می توانستند شکوفا بشوند ولی شرایط برایشان مهیا نبوده و این اتفاق باعث می شود که تئاتر شهرستان ها انگیزه دوچندانی پیدا بکنند که بتوانند در ژانرهای مختلف از جمله تئاتر کودک و نوجوان که الان نیاز بچه های ما است فعالیت بکنند.

وی

وی افزود: کار کردن با افراد دارای معلولیت و ارتباطات خیلی لطیف و خوبی که در حوزه کودک نوجوان وجود داشت من را بیش از پیش ترغیب کرد که به تئاتر کودک و نوجوان علاقه پیدا کنم و وارد شدن به این حوزه را بسیار خوش یمن می بینم و قطعا سعی می کنم در آینده تجربه های بیشتر و بهتری را داشته باشم.

این کارگردان جوان با بیان اینکه شهرستان مهریز در حوزه تئاتر معلولین حرف برای گفتن دارد و تقریبا در اکثر جشنواره های منطقه ای و کشوری معلولین حضور دارد اظهار داشت: بنده سعی کردم که برای حضور بچه های فراگیر با نوع معلولیت های خاصی که دارند،محدودیتی به وجود نیاورم تا آن ها هم در جشنواره کودک ونوجوان تجربه خوبی داشته باشند.

وی گفت: خدا را شکر بچه ها با این اتفاق حال دلشان خیلی خوب بود و ما لحظه به لحظه تمرینات، شاهد حال خوب تک تک بچه ها بودیم و جو پرانرژی و شادی رو داشتیم که بابت حال خوب کل گروه همیشه شاکر خداوندم هستم.

بیک تاکید می کند: در این دوره بخش فراگیر به صورت رقابتی به این جشنواره اضافه شد،این اتفاق بسیار باعث خوشحالی بچه های حوزه تئاتر معلولین شد و زمانی که قرار شد در این جشنواره معتبر شرکت کنند من به عنوان کارگردان، این خوشحالی را در چهره و صدای تک تکشان دیدم.

وی اضافه کرد: این جایگاه و سکو پرش بسیار بزرگی برای بچه ها بود که در کنار بچه های که معلولیت ندارند دیده بشوند و این موقعیت خیلی خوبی است وان شاالله که مجدد این اتفاق تکرار بشود تا ما بتوانیم حال دل این عزیزان دوست داشتنی و پاک خداوند رو خوب نگه داریم و انعکاس این حال خوب را صد چندان در وجود خودمان حس کنیم.

جشنواره با بخش فراگیر،نگاه ترحم آمیز و خاص به افراد معلول را حذف کرد

جعفر جعفرزاده، کارگردان نمایش "چندلی" از میبد نیز گفت: به نظر من بهترین راه برای اینکه افراد دارای معلولیت خودشان را از جامعه جدا نبینند،بخش فراگیر جشنواره،در کنار دیگر بخش های جشنواره بین المللی تئاترکودک و نوجوان بود، چون این احساس درونشان رشد می کند که پس ما با دیگران فرقی نمی کنیم و حتی جامعه هم دیوار جدایی را برداشته و آن ها را با شرایط خاص نگاه نکرده است.

وی ادامه داد: چون با این حرکت، استعداد بچه ها را در کنار جامعه می بینند و بین سالم و فرد معلول فرق نمی گذارند.

جعفرزاده در خصوص کار با افراد دارای معلولیت نیز گفت: در اجراهای نمایش چندلی، مردم آمدند و باور نمی کردند این دوستان دارای معلولیت یا کم بینایی شدید هستند و بخواهم عین جمله مردم را بگویم گفتند نگاهمان به افراد معلول عوض شد.

این کارگردان اضافه کرد: خود این دوستان آنقدر جامعه آن ها را نپذیرفته که در شروع تمرینات نمایش، حاضر نبودند دیالوگ داشته باشند و می گفتند به ما دیالوگ ندهید یا نمی خواستند حضور داشته باشند، در حالی که پراستعداد و پر از فکر و ایده بودند.

وی اظهار کرد :من همیشه سر تمرینات این موضوع را یادآوری می کردم که شما از نظر من با بازیگران سالمی که هستند هیچ فرقی ندارید،حتی شما بهترید و من این را به شما ثابت می کنم، و خدا را شکر در جشنواره منطقه ای تئاتر، برای تک تک شان با رتبه و جوائزی که کسب کردند ثابت شد که استعداد دارند و هنرشان دیده شده است.

کارگردان نمایش چندلی با بیان اینکه مردم بهتر است دست از زود قضاوت کردن بردارند اضافه می کند: پرده ترحم ورزی به افراد دارای معلولیت را کنار بزنید، این افراد مثل دیگران می فهمند، حس می کنند، ناراحت و خوشحال می شوند.

وی خاطرنشان کرد :پس چرا بخاطر معلولیتشان بر این اصرار دارید که ضعیفند یا باید با ترحم به آن ها کمک کرد. با این دوستان باشید و زندگی کنید تا بفهمید چقدر بهتر از ما هستند.

افراد معلول با حضور در جشنواره ها دوباره به آغوش جامعه برمی گردند

کارگردان نمایش "زدواج مبارک" از خراسان شمالی هم گفت: افراد معلول با حضور در جشنواره ها دوباره به آغوش جامعه برمی گردند حضور معلولان در جشنواره باعث می‌شود این قشر که به ناحق به حاشیه رانده شده اند دوباره به محیط جامعه برگشته ‌ونقش فعال و سازنده خود را ایفا کنند .

سلیمه ذبیحی افزود:برگزاری چنین جشنواره هایی تاثیر سازنده و ارتقاء دهنده ای در روحیه افرادی دارد که هر کدام دچار معلولیت های مختلفی هستند اینکه این افراد در کنار کسانی قرار بگیرند که دچار معلولیت نیستند نقطه قوت و تفاوت این جشنواره با دیگر جشنواره هاست.

وی اظهار کرد: هدف از کارکردن تئاتر عروسکی با معلولان کم توان ذهنی این است که آن ها با قدرت ها و قابلیت های خود آشنا شوند علاوه بر آن تئاتر به عنوان وسیله ای برای ابراز درون،رشد تعادل جسمی ،توانایی ایجاد ارتباط با دیگران،کمک به تکامل فکری و روانی آنان موثر است.

ذبیحی در خصوص نمایش ازدواج مبارک و حضورش در بخش فراگیر جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان نیز گفت: رویداد نمایشی ازدواج مبارک براساس زندگی مردم در دنیای امروز شکل گرفته است، این نمایش ازدواج مبارک را روایت می‌کند که درآن مبارک عاشق طیاره شده و مرشد برای مبارک به خواستگاری می‌رود ‌و موجبات وصلت او با طیاره رو فراهم می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: در این نمایش از الگوهای رایج و مرسوم نمایش های خیمه شبازی برای خنداندن وسرگرم کردن تماشاچی استفاده شده که در آن بار اصلی خنداندن بردوش مبارک قرار داردوبخش عمده از شوخی ها در جدال کلامی او با مرشد تجلی می یابد.

یکهزار و ۲۰۰ اثر از سراسر کشور به جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان رسیده بود؛ همچنین ۹۸ اثر نیز در بخش بین الملل از ۴۴ کشور برای حضور در این جشنواره متقاضی بودند و در نهایت هشت اثر در بخش نوجوان، ۹ اثر بخش کودک، ۹ اثر در بخش خیابانی، چهار اثر در نقالی، پنج اثر در بخش خیمه شب بازی، هفت اثر بخش خردسال و ۱۷ اثر در بخش نمایشنامه نویسی و جمعا ۶۶ اثر در این جشنواره رقابت کردند.

اردکان در ۶۰ کیلومتری شهر یزد قرار دارد.