سمن‌ها را جدی بگیریم

به گزارش ایرنا، در تعریف سمن یا همان سازمان مردم نهاد (NGO) آمده، گروه‌های غیرانتفاعی که به صورت مستقل از دولت، به فعالیت‌های داوطلبانه می‌پردازند.

سمن‌ها در واقع سازمان‌های اجتماعی هستند که با اهدافی متفاوت برای رفع مشکلات و معضلات فارغ از نهادهای دولتی به وجودآمده و نقش ایفا می‌کنند و شاید اگر به پیشینه این سازمان ها نگاهی بیندازیم به تجربیات موفق داخلی و خارجی از جمله صلیب سرخ جهانی یا جمعیت هلال احمر در این زمینه بتوان اشاره کرد.

این سازمان‌ها چند ویژگی‌ خاص دارند که مهمترین آن، این است که عضویت در سمن ها داوطلبانه بوده و تعیین اهداف و فعالیت‌ها، بر اساس، مشارکت، مشورت و همفکری اعضا است.

از سوی دیگر روابط اعضا در سمن‌ها برخلاف سایر سازمان‌های دولتی به صورت افقی است، یعنی این روابط مبتنی بر برابری حقوق است و در واقع این گروه‌ها نوعی واسطه میان دولت و مردم محسوب می‌شود.

اما ویژگی دیگر سمن‌ها این است که فعالیت برای کسب سود و منفعت نیست و در واقع بیشتر اعضا بخاطر احساس مسئولیت اجتماعی و دغدغه‌های ذهنی که در موضوعات خاص از جمله محیط زیست، موضوعات آموزشی، مذهبی، انسان دوستانه و غیره ابتدا پویشی را تشکیل می‌دهند بعد با یارگیری و ارتباط گیری با نهادهای دولتی و شهرداری‌ها و نوشتن اساسنامه و کسب مجوز از وزارت کشور به فعالیت می‌پردازند.

البته سابقه سمن‌ها در ایران را شاید بتوان به هیات‌ها و کارهای عام المنفعه به ویژه در بحران‌های انسانی بتوان نسبت داد اما امروز این سمن‌ها در زمینه‌های مختلفی از ورزش گرفته تا محیط زیست گسترده شده است.

این روزها سمن‌ها به عنوان بازویی برای دولت‌ها و مدیران اجرایی به ویژه مدیریت شهری محسوب می‌شود و شهرداری‌ها باید از این ظرفیت برای کمک به حل معضلات مدیریت شهری به ویژه در حوزه مشکلات و آسیب‌های اجتماعی استفاده کرد.

جای خالی سمن‌ها در ساماندهی ترافیک و شهرسازی

رییس ستاد سمن های شهر تهران و عضو شورای شهر درخصوص استفاده از توان و ظرفیت بالای سمن ها در کمک به مدیریت شهری می گوید: جای خالی تشکل های مردم نهاد در ترافیک و شهرسازی به شدت احساس می شود.

سیداحمد علوی اذعان می کند: جایگاه تخصصی سمن ها در نظام مدیریت شهری باید به رسمیت شناخته شود.

رییس ستاد سمن های شهر تهران با اشاره هفته جهانی سازمان های مردم نهاد (هشت تا ۱۴ اسفند ماه)، ادامه می دهد: هشت اسفندماه به نام روز جهانی تشکل های مردم نهاد نام گذاری شده است و با نگاهی به آمارها می توانیم اهمیت و گستردگی موضوع را بهتر درک کنیم.

علوی با بیان اینکه شمار سازمان های غیردولتی بین المللی از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۹۸ میلادی ۲۰ برابر شده است، اظهارداشت: هم اکنون سازمان ملل بیش از سه هزار و ۱۸۷ سازمان غیردولتی مشاوره ای دارد که نشان دهنده رشد ۳۰ درصدی از ۲۰۰۳ است.

او می افزاید: تعداد افرادی که در سراسر جهان به سازمان های غیر دولتی پول می دهند از ۱.۲ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۱ به ۱.۴ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۴ افزایش یافته است و انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰ این تعداد به ۲.۵ میلیارد نفر برسد.

علوی با بیان اینکه تاکنون ۲۲۰ هزار پروانه از سوی دستگاه های صادر کننده مجوز سازمان مردم نهاد در کشور صادر شده است، می گوید: از این تعداد ۱۱۰ هزار مجوز توسط سازمان تبلیغات اسلامی یعنی همان هیات ها هستند، ۵۲ هزار مجوز توسط سازمان بسیج سازندگی و ۱۰ هزار و ۵۰۰ مجوز نیز توسط وزارت کشور صادر شده است.

عضو شورای شهر تهران ادامه می دهد: در تهران ۷۵۰ تشکل به صورت مستقیم مجوز فعالیت خود را از استانداری دریافت کرده اند که در حوزه های مختلف از جمله آسیب های اجتماعی، خیریه‌ها، زنان، خانواده، سلامت، محیط‌زیست و غیره فعالیت دارند.

به گفته علوی، حدود ۴۰ هزار تشکل و سازمان مردم نهاد در استان تهران توسط دیگر دستگاه ها از جمله اداره کل ورزش و جوانان، میراث فرهنگی و ... ثبت شده اند.

وی می افزاید: همچنین در عرصه مدیریت شهری بررسی ها گویای آن است که سمن ها در ابعاد اجتماعی و زیست محیطی نقش فعال و پررنگی دارند اما در ابعاد اقتصادی و نهادی شهر نقش کمتری دارند.

رییس ستاد سمن های شهر تهران معتقد است که با توجه به ظرفیت های موجود در شهرداری ها این نهاد از امکان و فرصت بیشتری برای جذب مشارکت سازمان های مردم نهاد برخوردار است بنابراین پیشنهاد می شود با توجه به کارکردهای مختلف سمن ها این تشکل های مردمی به سمن های تخصصی بر مبنای مسائل مختلف شهری طبقه بندی شده و جایگاه تخصصی آنان در نظام مدیریت شهری به رسمیت شناخته شود.

او تاکید می کند: جایگاه خالی این تشکل ها در مدیریت اساسی مدیریت شهری به ویژه حمل و نقل، ترافیک، شهرسازی و غیره احساس می شود.

علوی با اشاره به بر پایی نمایشگاه از دستاوردهای سمن ها در محل ستاد این تشکل اظهار می کند: این نمایشگاه تا ۱۵ اسفند از ساعت ۱۱ تا ۱۹ برای بازدید عموم مردم برقرار است که در راستای دستاورد های سمن ها با شعار «باهم شهری بهتر زیباتر» در حال برگزاری است.