توضیحات دامپزشکی خراسان رضوی در خصوص تلف شدن ببر باغ وحش مشهد

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، روابط عمومی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی در این مطلب که در سایت آن اداره کل منتشر شده، آورده است: در حیطه باغ وحش‌ها یک متصدی و یک متولی وجود دارد و طبیعتا، متصدی، مالکان باغ وحش‌ها هستند و همانگونه که در قوانین و وظایف محیط زیست ذکر شده، سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی تعیین شده است و برای این منظور نیز دفتر اختصاصی نظارت بر امور حیات وحش در این سازمان ایجاد شده است.

در ادامه این مطلب آمده است: اما در این بین، مسوولیت کنترل امور بهداشتی باغ وحش‌ها با دامپزشکی است که این مهم با استقرار مسوول فنی _ بهداشتی به استناد ماده ۱۲ آئین نامه اجرایی نظارت بهداشتی دامپزشکی و ماده ۳۴ قانون برنامه ششم توسعه، انجام می‌شود.

بنابر این مطلب، مسوول فنی_ بهداشتی مستقر در باغ وحش، نظارت بر عملیات بهداشتی شامل ضدعفونی، سمپاشی، نظارت بر انجام برنامه‌های واکسیناسیون و امور قرنطینه ای را انجام می‌دهد و در مواقع لزوم نسبت به ثبت گزارشات و اطلاع رسانی های لازم به دامپزشکی و محیط زیست اقدام می نماید که در این مورد بلافاصله بعد از وقوع حادثه، مسوول فنی بهداشتی مراتب را به دامپزشکی و محیط زیست اعلام کرده و تیمی از دامپزشکی در همان روز به محل باغ وحش مراجعه و نسبت به انجام بررسی های لازم جهت تعیین علت تلف شدن حیوان اقدام کردند اما به رغم اطلاع رسانی به محیط زیست هیچ نماینده‌ای از سوی محیط زیست به باغ وحش مراجعه نکرده است. (سند اطلاع رسانی مسئول فنی بهداشتی دامپزشکی موجود است)

در ادامه این مطلب آمده است: بر خلاف این اطلاع رسانی به موقع به محیط زیست، اعلام رسانه ای این واقعه پس از ۳۰ روز از سوی اداره کل محیط زیست استان به عنوان متولی اطلاع رسانی رخدادهای حیات وحش با ادبیاتی غیرمعمول که ناشی از عدم اطلاع کافی گزارش دهندگان از وظایف خود و وظایف دیگر دستگاه‌ها در حوزه باغ وحش است، انجام شد.

در بخش دیگری از این مطلب در خصوص وظایف دامپزشکی در این شرایط نیز آمده است: همانگونه که در قوانین این سازمان آمده است، کنترل و نظارت بهداشتی دام، طیور و آبزیان از جمله باغ وحش ها در حیطه وظایف این سازمان قرار دارد؛ نگاهی به تاریخچه باغ وحش و نیز بیماری های شایع در منطقه و کشور نشان می‌دهد که دامپزشکی در حوزه کنترل و نظارت بهداشتی بر بیماری‌ها به وظایف خود عمل کرده است.

این مطلب می افزاید: چنانکه در همه گیری های مختلف از جمله همه گیری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و سایر همه گیری بیماری های دام و طیور در استان، خوشبختانه جمعیت دام و طیور و آبزیان باغ وحش با تشدید اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای توسط دامپزشکی مصون مانده و بدون ابتلای به مواردی از بیماریهای فوق، این بحران ها گذرانده شده است.

در این نوشتار، در خصوص حادثه تلف شدن ببر مذکور توضیح آمده است: در این رخداد باید بین حادثه و بیماری تفکیک قائل شد که در مورد این ببر، این موضوع کاملاً مصداق دارد، چرا که هیچ سابقه بیماری یا علائم دال بر بیماری در این گونه مشاهده نشده و حتی در تعداد زیادی از ببرهای موجود در باغ وحش هیچگونه علایم بیماری مشاهده نشده است.

طبق اعلام روابط عمومی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی بعد از بررسی های انجام شده، خفگی ناشی از انسداد مجاری تنفسی توسط جسم خارجی محرز شده است که در این خصوص لازم به ذکر است، گربه سانان با توجه به عادت لیسیدن خود و افزایش احتمال ورود مو به دستگاه گوارش در دوره های زمانی، به صورت طبیعی نسبت به برگرداندن غذا جهت خارج کردن این مواد خارجی اقدام می کنند که به احتمال زیاد در این عارضه طبیعی، ممکن است این انسداد رخ داده باشد.

در ادامه این مطلب آمده است: رفلاکس معده یا GERD در گربه‌سانان یک امر دفاعی بوده و طبیعی است؛ طبق مشاهدات کالبدگشایی، غذایی که حیوان خورده بود بقایای آن در معده بود و هنگام برگرداندن غذا قطعه ای از آن وارد مجاری تنفسی حیوان شده و منجر به خفگی و نهایتا تلف شدن حیوان شده است.

نامه رسمی مبنی بر تلف شدن ببر نداشتیم

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: هیچ گونه نامه رسمی از سوی اداره کل دامپزشکی و باغ وحش مشهد تا زمان اطلاع رسانی روز گذشته ما از ماجرای تلف شدن این ببر به اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی ارسال نشده است.

محمد عرفانی با بیان اینکه اداره کل دامپزشکی وظیفه حفاظت، درمان و نگهداری از حیوانات باغ وحش را بر عهده دارد، گفت: دامپزشک نماینده این اداره کل در باغ وحش مستقر است و در همین راستا علت تلف شدن این ببر بالغ را خفگی بر اثر گیر کردن گوشت در گلو بیان کرد.

معاون حفاظت محیط زیست خراسان رضوی با اشاره به اینکه مراقبتی در زمینه نحوه غذا دهی به حیوانات باغ وحش صورت نگرفته و محیط زیست استان، این مسئله را به صورت جدی پیگیری می‌کند، بیان کرد: مسوولیت سلامت حیوانات باغ وحش با سازمان دامپزشکی است و طبق ماده ۲ قانون سازمان دامپزشکی کشور، کلمه دام به حیوانات اهلی، طیور، ماهی، زنبور عسل، کرم، ابریشم، حیوانات آزمایشگاهی و "حیوانات باغ وحش" اطلاق ‌می‌شود و مقصود از کنترل بهداشتی، بازرسی و اقداماتی است که از لحاظ پیشگیری و مبارزه با امراض دامی و بیماری های مشترک بین انسان و دام لازم وضروری است.

عرفانی گفت: مراکز نگهداری حیوانات ملزم هستند که مسوول فنی بهداشتی داشته باشند و در خصوص مسائل بهداشتی و بیماری حیوانات پاسخگو باشند، در صورتی که باغ وحش مشهد قصوری در خصوص تلف شدن این گونه کرده باشد، با عنایت به چالش های اخیر و کم کاری ها دامپزشک این باغ وحش، بررسی کارشناسی و پیگیری های قانونی در دستور کار این اداره کل است.

صدور پروانه بهداشتی پس از ۶۳ سال برای باغ وحش مشهد

عرفانی اظهار کرد: در پاییز امسال و با پیگیری‌های فراوان این اداره کل، برای نخستین بار پس از گذشت ۶۳ سال از تاسیس و فعالیت برای باغ وحش مشهد پروانه بهداشتی توسط اداره کل دامپزشکی استان صادر شد که این امر به تنهایی نشان از مسوولیت دامپزشکی در زمینه سلامت حیوانات و البته نظارت بر عملکرد مجموعه باغ وحش مشهد داشته باشد.

وی تاکید کرد: به هیچ عنوان از تخلفات و پنهان کاری های مجموعه باغ وحش مشهد در نگهداری از گونه های مختلف جانوری گذر نمی‌کنیم.

باغ ‌وحش مشهد سال ۱۳۳۹ در محدوده خواجه ‌ربیع تاسیس و با ایجاد شرکت باغ ‌وحش وکیل ‌آباد در سال ۱۳۵۶ در ورودی پارک جنگلی وکیل ‌آباد مستقر شد.

این مکان به عنوان بزرگترین باغ ‌وحش ایران دارای بیشترین گونه‌های جانوری است که از آن جمله می‌توان به شیر، ببر، خرس، خوک، گراز، گربه وحشی، انواع پرندگان، چهار نوع گوزن، شامپانزه و جانداران دیگر اشاره کرد.

باغ وحش مشهد اخیرا نیز بر اثر لاغری شدید یک قلاده شیر نر به نام «ریشا» در رسانه‌ها مطرح شده بود که علت آن نیز بیماری این شیر از سوی دامپزشک مستقر در این مجموعه اعلام شد.

مهر ماه امسال بود که مجموعه فیلمها و تصاویری از حال و روز ناخوش «گربه‌سانان» باغ وحش مشهد در فضای مجازی پخش شد و باز هم پاسخ باغ وحش مشهد و دامپزشک نماینده اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی به این تصاویر مساعد بودن حال این گربه‌سانان بود.

جابجایی غیر اصولی چهار قلاده ببر باغ وحش مشهد و تخلف از قوانین و اصول استاندارد جابجایی حیوانات از دیگر اخبار منفی منتشر شده در خصوص عملکرد این مجموعه در مشهد طی یکسال اخیر بوده است.

از مرداد ماه سال ۱۳۹۷ بود که کشف هشت تخته پوست و چهار جمجمه ببر در باغ وحش مشهد که متعلق به ببرهایی بود که هفت قلاده آن سالهای گذشته و یک قلاده نیز فروردین همان سال تلف شده بودند خبرساز شد و توجه دوستداران و متولیان محیط زیست را به این مجموعه جلب کرد.

تلف شدن هفت توله ببر تازه متولد شده در مجموعه باغ وحش مشهد که علت مرگ آنها در ابتدا عفونت تنفسی اعلام و سپس این علت با تشکیک کارشناسان مواجه شد حساسیت‌ها در روند نگهداری از گونه‌های ارزشمند حیوانی را در این مجموعه با نگرانی شدید و حساسیت مضاعف متولیان محیط زیست در سال ۹۸ نیز از دیگر اخبار قابل ذکر است.

تشکیل کمیته حقیقت‌یاب برای پیگیری علت مرگ هفت توله ببر موجب نمایان شدن دیگر ابعاد نواقص و مشکلات این مجموعه و ورود جدی متولیان محیط زیست به این پرونده شد که مواردی چون نداشتن مجوز فعالیت، قرار گرفتن در داخل شهر، عدم رعایت فضا و استاندارد محیطی برای گونه‌ها، ضرورت تعدیل گونه‌های جانوری و عدم وجود امکان بهره‌مندی از خدمات اداره کل دامپزشکی به دلیل نداشتن مجوز تنها بخشی از این مشکلات بود.

تعطیلی و پلمب باغ وحش مشهد بخشی از اخبار متعدد مربوط به این مجموعه طی امسال بود که البته با اندکی اغماض و ارائه مهلت‌های متعدد برای اعمال دستورالعمل‌ها و رعایت استانداردها به این مجموعه در جهت حفظ و ماندگاری آن برای فعالیت در چارچوب قانون و استانداردها تلاش شد.