به گزارش ایرنا، رسم و رسوم گلستانی‌ها در مناسبت‌های مختلف از جمله ماه رمضان همچون تنوع قومی و اقلیمی، متنوع و رنگارنگ است؛ مردم گلستان در جای‌جای این خطه شمالی به تاسی از نیاکان خود در ماه پر خیر و برکت رمضان به ضیافت الله می‌روند و نسل به نسل و سینه به سینه این رسوم را حفظ کرده و به آن پایبند هستند.
گرچه برخی از این رسومات با پیشرفت‌های تکنولوژی منسوخ و یا دستخوش تغییر شده اما هنوز هم شاهد حفظ برخی سنت‌ها و آداب و رسوم به‌عنوان یک گنجینه گرانبها و میراث فرهنگی در دیار نگارستان ایران هستیم.
پیوند رسم و رسومات دیرینه با معنویت ماه رمضان، حلاوت و شیرینی خاصی به این ماه بخشیده است.
شاید بخشی از آداب و رسوم، با توجه به تنوع قومیتی موجود در گلستان در دیگر نقاط میهن اسلامی هم مشاهده شود با این وجود گلستانی‌ها سعی کردند از این آیین‌های سنتی به عنوان میراث فرهنگی محافظت کنند.
یک پژوهشگر و تاریخ‌نگار گلستانی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: مردم مناطق بالادست کردکوی از جمله روستاهای کُنداب، رادکان، حاجی‌آباد، چمن‌ساور از چند روز مانده به ماه مبارک رمضان مبادرت به غبارروبی از مساجد و اماکن مذهبی می‌کنند.
قربانعلی جعفری با اشاره به اینکه مردم روستاهای کوهستانی کردکوی پیش از ماه رمضان علاوه‌بر آنکه برای صیقل روح و جسم خود آماده می‌شوند به نظافت خانه نیز می‌پردازند، افزود: در قدیم مردم دیوار خانه‌های خود را گِل‌اندود می‌کردند تا برای ماه مهمانی خدا تمیز و مرتب باشد.
وی با بیان اینکه تهیه آرد برنج از دیگر اقدامات مردم قبل از ماه رمضان است، گفت: مردم این مناطق یک هفته قبل از ماه رمضان، در وسیله‌ای به نام «سِکوسنگ» و با استفاده از یک چوب مخصوص برنج را با دست آسیاب کرده و برای تهیه فرنی و حلوا گردویی استفاده می‌کنند.
به گفته جعفری؛ مردم روستاهای کوهستانی کردکوی با آمدن روحانی به روستاها، یک یا ۲ روز مانده به ماه رمضان روزه می‌گیرند و در اصطلاح به «پیشواز» این ماه پرفیض می‌رفتند.
پژوهشگر و تاریخ‌نگار گلستانی به رونق نماز جماعت و برگزاری جلسات قرآن‌خوانی یا (مقابله) در مساجد، حسینیه‌ها و زینبیه‌ها اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از آداب و رسوم خوب ماه رمضان برپایی مراسم افطار و دعوت از اقوام و خویشان برای صرف افطار به منظور صله‌رحم و کمک به ایتام و فقرا از همان شب‌های اول ماه رمضان است.
روزه‌سری
وی فرنی، آبگوشت، کوکو، کتلت، کماج و نان محلی و پنیر، سبزی، خرما، آش و سوپ را از غذاهای رایج سفره‌های افطار در مناطق کوهستانی برشمرد و افزود: «روزه‌سَری» از دیگر آداب و رسوم مردم مناطق کوهستانی است، در این رسم پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و یا عموها به روزه‌اولی‌ها هدیه ارزشمند می‌دهند تا به یادگار بماند. این هدایا اغلب شامل طلا، ظروف مسی و یا هدایای نقدی است.
سحرخوانی
جعفری در خصوص رسم دیرینه سحرخوانی گفت: از آنجا که در گذشته ساعت‌های زنگی، تلفن همراه و رادیو و تلویزیون به شکل فعلی در دسترس نبود فردی یا افرادی از اهالی محل که سحرخوان نام داشتند نیمه‌شب با در دست داشتن طبل، شیپور و همراه با فانوس در کوچه‌های روستا عبور کرده و مردم را برای سحرخوانی و بیدار شدن جهت فرایض مذهبی بیدار می‌کردند.
وی به مراسم لیالی قدر اشاره کرد و توضیح داد: اطعام‌دهی در شب‌های قدر رونق دوچندان می‌گیرد و اهالی مناطق کوهستانی کردکوی در شب‌های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه رمضان پس از صرف افطار برای عزاداری و شب‌زنده‌داری به مساجد می‌روند.
پژوهشگر و تاریخ‌نگار گلستانی با بیان اینکه مصیبت‌خوانی و سینه‌زنی از دیگر آداب مراسم شب ۲۱ ماه رمضان مصادف با شب شهادت حضرت امیرالمرمنین(ع) است، همچنین مردم این مناطق در روز بیست و یکم ماه رمضان کار کردن را حرام دانسته و کارهایی که ضرورت ندارد را انجام نمی‌دهند.
جعفری ادامه داد: یکی از رسومی که در بین مردم کردکوی از جمله مناطق کوهستانی رایج است طبخ کله‌پاچه در شب بیست و هفتم ماه رمضان در وعده افطار است، به عقیده مردم کردکوی در این شب ابن‌ملجم توسط امام حسن(ع) با یک ضربه شمشیر کشته می‌شود لذا مردم در وعده افطار کله‌پاچه طبخ می‌کنند و در برخی از روستاها نیز اهالی در این شب به دست و پای خود حنا بسته و روسری قرمز بر سر می‌گذارند.
«الوداع» سنت دیرینه مناطق کوهستانی در ماه رمضان
وی گفت: مردم این مناطق سه روز آخر مه رمضان را «وداع» می‌نامند و این سه روز در بین آنها به «ضعف»، «غش» و «قبول» معروف است، معمولا از آنجایی که مردم این مناطق بیشتر از ۳۰ روز روزه می‌گیرند در روزهای پایانی از چنین کلماتی استفاده می‌کنند.
پژوهشگر و تاریخ‌نگار گلستانی با بیان اینکه عید فطر در بین مردم مناطق کوهستانی کردکوی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، یادآور شد: برخی از خانواده‌ها در آخرین شب ماه رمضان مبلغ فطریه را در بین اعضای خانه دست به دست گردانده و در بیرون خانه می‌گذارند تا به مستمندان بپردازند.
جشن عید فطر با چاشنی «آغوز حلوا»
جعفری با بیان اینکه مردم صبح روز عید فطر با حضور در مساجد در نماز عید فطر شرکت می‌کنند، خاطرنشان کرد: پخت حلوا گردویی«آغوز حلوا» یکی از رسوم مردم این مناطق در عید فطر است که بخشی از حلوا را برای نمازگزاران عید فطر بُرده و بخشی دیگر را بر سر مزار اموات و درگذشتگان خود توزیع می‌کنند.
وی در پایان بر این نکته تاکید کرد که برخی از آداب و رسوم و غذاهای ویژه ماه رمضان صرفا مربوط به یک قوم یا منطقه خاصی نیست و در نقاط مختلف کشور حتی جهان اسلام دیده می‌شود.
شهرستان کردکوی در ۲۹ کیلومتری غرب استان گلستان قرار دارد.
نظر شما