آغاز دوباره زندگی در بهشت هزار تکه ایران

به گزارش ایرنا، وقتی اسم کرمانشاه و گردشگری در این استان می‌آید همه ما به یاد طاق‌بستان یا بیستون می‌افتیم اما استان کرمانشاه به جز مکان‌های تاریخی جاذبه‌های طبیعی دیگری هم دارد که یکی از زیباترین‌ جاذبه‌های آن تالاب هشیلان است.

تالاب هشیلان یکی از هزاران شگفتی استان کرمانشاه به شمار می رود که در بخش مرکزی این استان و در مسیر جاده کرمانشاه به روانسر، در روستای الهیارخانی قرار دارد.

این تالاب در منطقه شکار ممنوع هشیلان با مساحت ۲ هزار و ۳۲ هکتار واقع شده و دارای ارزش های بسیار بالای اکولوژیکی و زیست محیطی است که به گفته کارشناسان با توجه به ویژگی های بی نظیر آن که شامل پوشش گیاهی سطح تالاب علفی آن است که به صورت گیاهان آبزی در داخل آب رشد کرده و ۱۱۰ جزیره کوچک و بزرگ را شکل داده است دارای ارزش خاصی است که نمی توان مشابهی برای آن در خاورمیانه یافت.

این تالاب با ویژگی زیبا و بارز، نه از رودخانه ای تغذیه می کند و نه در اقلیم سردسیر و پربارانی وجود دارد و تنها از چشمه آبی که در کنار آن قرار دارد (چشمه سبزعلی ) تغذیه می کند.

این زیست بوم زیبا و کم نظیر که حدود ۱۱۰ جزیره بزرگ و کوچک با مساحت تقریبی ۱۰۰ مترمربع تا یک هکتار را در خود جای داده در ۲۶ کیلومتری شمال غرب کرمانشاه در دهستان الهیار خانی و در دامنه کوه های خورین و ویس قرار دارد.

هشیلان به معنی لانه مارها است که در داخل و حاشیه تالاب نیز که علفزار علاوه بر راسته جوندگان از خانواده موش ها ، انواع اردک، لاک پشت، انواع پرندگان شکاری و قورباغه و پستاندارانی چون گرگ، روباه ، خرگوش ، شغال و گربه وحشی نیز زندگی می کنند.

این تالاب ۴۵۰ هکتاری که با داشتن ۱۱۰ جزیره و برکه کوچک و بزرگ به عنوان تالابی منحصر به فرد در غرب کشور به شمار می رود طی چند سال گذشته به دلایلی همچون کاهش نزولات آسمانی و همچنین عدم مدیریت مناسب منابع آبی به ویژه در بحث چاه های غیر مجاز کاملا خشک شده بود.

بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع آبی رودخانه‌ها برای امور کشاورزی و چاه‌های مجاز و غیرمجاز در استان موجب تنش‌های آبی شدید در بیشتر مناطق استان به ویژه تالاب هشیلان، رودخانه‌ها و سراب های تامین کننده آب این تالاب از جمله سراب نیلوفر شده است.

این تالاب هرچند که در سال گذشته حال و روز شاداب سال های گذشته را نداشت ولی با یک تدبیر به موقع از سوی کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه و انتقال آب به آن از خشکسالی رها یافته و جانی دوباره گرفت به طوری که هم اکنون کاملا پرآب شده است.

با انتقال آب به تالاب هشیلان در کنار بارندگی های مناسب سال زراعی جاری که موجب پرآب شدن تنها چشمه تامین کننده آب این تالاب نیز شده است امروز دوباره آوای خوش انواع پرندگان به گوش حاشیه نشینان این تالاب رسیده و جنب و جوش خاصی در آن به وجود آمده است که فضای دلنشین و زیبایی را بر این تالاب حکمفرما کرده است.

تزریق ۳.۵ میلیون متر مکعب آب به تالاب هشیلان

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه در مورد احیای این تالاب گفت: در بهمن ماه سال گذشته بود که در این مدیریت پیگیر انتقال آب از رودخانه رازآور به تالاب هشیلان بودیم ولی بخاطر ماهیت و اکوسیستم ویژه این تالاب، تصمیم گرفته شد تا قبل از این انتقال یک سری پارامترهای فیزیکی و شیمیایی، با انجام نمونه برداری از آب این رودخانه و هشیلان انجام شود.

ثریا قربانی افزود: پس از بررسی های لازم نتایج این نمونه برداری ها نشان داد با توجه به اینکه فصل کشاورزی در منطقه آغاز نشده است و هنوز کود و سمومی به اراضی کشاورزی حاشیه این رودخانه داده نشده است، کیفیت آب رودخانه و تالاب هشیلان بسیار نزدیک به هم است از این رو با موافقت سازمان حفاظت محیط زیست، آب این رودخانه تا پایان فروردین ماه به این تالاب انتقال پیدا کرد.

وی با بیان اینکه تاکنون بیش از ۳.۵ میلیون متر مکعب انتقال آب انجام گرفته است اضافه کرد: در همین راستا مقرر شده است پس از این مدت زمانی، دوباره از آب این رودخانه نمونه برداری انجام شود که اگر کیفیت آب آن تغییری نیافته بود مجددا عملیات انتقال آب تا زمانی که امکان انتقال وجود دارد، انجام شود.

تالاب هشیلان کاملا پرآب شده است

قربانی، با بیان اینکه بارندگی های مناسب سال زراعی جاری در احیای این تالاب بی تاثیر نبوده است یادآور شد: به دلیل خشکسالی های متوالی سال های گذشته و برداشت های بی رویه آب توسط چاه های متعدد غیرمجاز اطراف تالاب، آب سفره های زیرزمینی منطقه کاهش شدیدی پیدا کرده بود که این امر موجب شده بود بارندگی ها به تنهایی قادر نباشد این تالاب را احیا کند.

وی گفت: از این رو انتقال آب از رودخانه رازآور باعث شد که الان شاهد پرآبی کامل تالاب بوده و علاوه بر این منابع آبی منطقه نیز تا حد زیادی احیا شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه با بیان اینکه در حال حاضر تمام مساحت ۴۵۰ هکتاری تالاب کاملا احیا شده و دارای آب است افزود: در طی چهار، پنج سال اخیر این برای اولین بار است که در این فصل از سال تالاب هشیلان کاملا پرآب شده است.

قربانی، با بیان اینکه چنانچه برداشت های بی رویه آب در اطراف تالاب هشیلان وجود نداشته باشد می توان امیدوار بود این تالاب تا پایان فصل تابستان آب خود را حفظ کند اظهار کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه همچنان از طریق مراجع قضایی پیگیر جلوگیری از برداشت آب از چاه های مجاز و غیرمجاز این منطقه است.

تالاب هشیلان و ارزش های زیست محیطی

وی از تالاب هشیلان به عنوان یک تالاب ویژه و منحصربفرد که شکل گیری این تالاب به دوره یخبندان باز می گردد و تنها در مناطق سردسیر کشور قابل مشاهده است یاد کرد و افزود: این تالاب می تواند یک اکوسیستم مولد برای حفظ تنوع زیستی بالای منطقه باشد که نقش بینابینی بین خشکی و آب ایفا کند.

قربانی تاکید کرد: وجود این تالاب علاوه بر ارزش های متنوعی که دارد موجب تامین آب و پاکسازی هوا شده و از تشکیل کانون های گرد و غبار در منطقه جلوگیری می کند.

وی گفت: تأثیر و تأثر متقابل اجزای فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی یک تالاب مثل خاک، آب و گیاهان و جانوران، عملکرد های حیاتی متعددی برای تالاب ایجاد می کند که ذخیره سازی آب، تقویت آب های زیر زمینی، پالایش آب از طریق تثبیت عناصر محلول، رسوبات و دیگر آلودگی ها و تعدیل آب و هوای محلی از آن جمله اند.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یادآور شد: با احیای این تالاب و با بازدیدهایی که از آن صورت گرفته تعداد پرندگان بومی خوشبختانه با افزایش بسیار خوبی مواجه شده و روز به روز نیز در حال افزایش است.

وی با بیان اینکه قرار بر این شده است که طی جلساتی که با سازمان آب منطقه ای خواهیم داشت این حقابه را برای سال های آینده نیز داشته باشیم افزود: انتقال آب از رودخانه رازآور به تالاب هشیلان تجربه بسیار خوبی در راستای احیای این تالاب و اکوسیستم منطقه بود که ما را بسیار امیدوار کرده است که آن را در سال های آتی نیز تداوم بخشیم.

به گزارش ایرنا، استان کرمانشاه ۲ میلیون و ۴۹۹ هزار هکتار مساحت دارد که ۷۰ درصد آن را عرصه‌های منابع طبیعی با بیش از ۵۲۷ هزار هکتار جنگل و یک میلیون و ۱۹۲ هزار هکتار مرتع تشکیل داده است.

این استان دارای سه منطقه حفاظت شده شامل منطقه حفاظت شده «بیستون» که ۵۴ هزار هکتار است، «بوزین و مرخیل» در پاوه با ۲۳ هزار هکتار و «قلاجه» با حدود ۴۳ هزار هکتار و چهار منطقه شکار ممنوع به مساحت ۱۶۱ هزار هکتار است.

این تالاب در حدود ۳۰ کیلومتری شهر کرمانشاه و در مسیر روانسر واقع شده است.