ابراهیم رستم گورانی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: عضوا یکی از میراث ناملموس ثبت شده در فهرست میراث سنتی جزیره قشم است و ساماندهی خانه عضوا با هدف معرفی بهتر و ایجاد آشنایی با این میراث به جای مانده از گذشتگان صورت گرفته است.
وی ادامه داد: مجموعه «خانه عضوا» با همکاری دهیاری روستای زینبی و مدیریت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سازمان منطقه آزاد قشم در حال ساماندهی است.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سازمان منطقه آزاد قشم توضیح داد: از گذشته های دور دریانوردان در طول سفرهای دریایی با لنج های بادبانی به کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس، آفریقا و هند بر روی عرشه این شناورهای چوبی به اجرا عضوا می پرداختند.
به گزارش ایرنا، موسیقی عضوا یا رزیف از آیین های کهن هرمزگان است که قطعات آن در قالب قصه ها و روایت های دریا، موسیقی دریا و موسیقی جمع آوری محصول صید و صیادی است.
این موسیقی شرح اتفاقات سفر دریایی برای ملوان هاست که از زمان کشیدن لنگر و بادبان آغاز می شود و تا بازگشت به مبدا ادامه دارد.
ملوانان این موسیقی را در قالب موسیقی کار اجرا می کردند که خود شامل چندین بخش می شود و به عنوان مثال در بخشی از سفر برای در امان ماندن از طوفان و باران ذکر حضرت رسول (ص) می خواندند.
قدمت این موسیقی به حدود هزار سال پیش که ساکنان بندر کنگ و بندر مروارید(بندر لنگه فعلی یا گوگانا) جزیره هرمز و جزیره قشم از راه دریا تجارت پارچه و ادویه می کردند، بر می گردد.
موسیقی بومی قشم تجلی کامل غم گُریزی مردم نگین خلیج فارس است، مردمی نجیب که اندوه بسیاری از باران کم، اجبار در پرداختن به کارهای سنگین برای گذران زندگی، بی پناهی و هزار و یک عامل غم افزای دیگر، زندگی اندوهناکی را برای آنان مهیا کرده است.
برای شناخت هر چه عمیق تر موسیقی یک منطقه، علاوه بر بررسی عناصر موسیقایی، به عوامل فراموسیقایی آن ناحیه نیز باید توجهی دقیق و وافر داشت. با این نگاه، نخستین مولفه مهم، شناخت خاستگاه و چرایی وجود موسیقی در میان مردم هر قوم و قبیله است.
تاریخ اجتماعی، جغرافیایی زیستی، باورهای مردم، مذهب، چگونگی و میزان ارتباط با فرهنگ های مجاور، روش زندگی اجتماعی، چگونگی چاره اندیشی مردم برای رفع نیازها و مقابله با عوامل طبیعی و اجتماعی و بسیاری عوامل دیگر می تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم در شکل گیری موسیقی مردم یک منطقه نقش داشته باشند.
همه اتفاقات یک زندگی اجتماعی و یا تاثیر حوادث آن در ذهن نخبگان و کسانی که حساسیت و قابلیت بروز بیشتری دارند ته نشین می شوند و به شکل های مختلف بازتابی دیگرگون دارند که حاصل آن چاره یابی برای رفع مشکل یا نیازی عمومی است.
این چرایی هنر است که نیاز به اضافه ادراک و قدرت کیمیاگری دارد عواملی که با چاشنی خلاقیت باعث به وجود آمدن هزار و یک اثر بی همتا و اعجاب انگیز می شوند.
مراسم عضوا به طور معمول از سوی سه یا چهار دهل گپ(دهل بزرگ) سه سمع (دایره پوستی) یک تا، سه خواننده، گروه همخوان با عصاهایی از خیزران که هدایت کننده حرکات آنهاست اجرا می شود.
گروه اجرایی این مراسم دست کم ۲۵ نفر هستند که در حال حرکت متناسب با صدای دهل و حرکت با ضرب قوی آواز خوانان و عصا کوبان نوعی از رقص محلی را ارایه می دهند.
چنین به نظر می‌رسد که عضوا نام رایج این مراسم نزد اعراب و رزیف نام رایج آن نزد مردم روستاهای جزیره قشم و حوزه شمالی خلیج فارس است.
جلوه های گوناگون موسیقی در جزیره قشم با توجه به آمار جمعیت، پراکندگی آن و وسعت جغرافیایی، بسیار جالب توجه است، موسیقی در این جزیره در یک طبقه بندی کلی در موسیقی نی جفتی، موسیقی های درمانی(زار - نوبان)، آوازهای عروسی، مولودی‌خوانی، موسیقی کار - رزیف (عضوا - لی‌وا)، آوازهای زنان، لالایی‌ها، موسیقی کولیان، موسیقی مذهبی، موسیقی عود و موسیقی نی زبانه دار قابل بررسی هستند.
۲۹ اردیبهشت نخستین روز از هفته میراث فرهنگی است.
جزیره قشم با وسعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر از توابع هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.
شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.
نظر شما