«صداهایی ورای تاریکی» از درد مشترک انسان‌ها/ بارقه نوری که باقی می‌ماند

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، انسان‌هایی که به دنبال نور می‌گردند، انسان‌هایی که یکی می‌شوند و در عین حال، سیاست‌هایی که راهگشا نیست و مجامعی که تشکیل می‌شوند اما هیچ نقشی در احیای حقوق بشر ندارند.

مدعیان حقوق بشری و تعصباتی که قربانی می‌گیرند و در این میان، کودکان هستند که جان خود را از دست می‌دهند. دیوارهایی که ساخته می‌شود و میان انسان‌ها کشیده، عدالت هم واژه‌ای است گم شده.

از آفریقا تا آسیا، تا مرز آمریکا هم پیش می‌رود. برزیل، پرو، مکزیک. از هند و پاکستان، رومانی، کاستاریکا، لیبریا، صربستان، عمان، کامبوج، ایرلند شمالی حتی. بنگلادش، لهستان و ... به یک‌باره نام فلسطین و فلسطینیان به ماجرا کشیده می‌شود. سرزمینی که نسل‌کشی به معنای واقعی را با گوشت و پوست و استخوانش درک کرد.

فلسطین، سرزمینی که نسل‌کشی به معنای واقعی را با گوشت و پوست و استخوانش درک کرد

صداهایی ورای تاریکی این روزها در تالار مولوی به روی صحنه رفته است؛ نمایشی با کثرت بازیگر و دکوری ساده اما پرماجرا.

امیرحسین حریری‌کاشانی کارگردان نمایش صداهایی ورای تاریکی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا می‌گوید: خود متن و اساس فرمی که در اجرا لحاظ شده بود، دلالت بر مساله و موضوع حقوق بشر به عنوان یک موضوع معاصر، جدی و قابل بحث و جاری در دنیای معاصر داشت که در یک قالب، گونه و دبستان تئاتری به نام تئاتر مستند سعی داشت خود را روایت کند.

وی افزود: نمایش ارجاع می داد به مصاحبه‌ها و اسنادی که از کشورهای مختلف و افراد فعال در این زمینه در فرهنگ‌های مختلف وجود داشت که همه اینها تحت قالب نمایشنامه‌ای نوشته آریل دورفمان دراماتیزه و تبدیل شده بود یه یک کلاژ دراماتیک از گزارش‌های مستندی که در موضوع حقوق بشر وجود دارد.

حریری‌کاشانی می‌گوید: در اجرا هم خیلی کم سعی کردیم دراماتورژی و در حقیقت، فضا را از فضای اجراگری به فضای بازیگری تبدیل کنیم که ارتباط بهتری را به لحاظ مفهومی و معنایی با مخاطب خود داشته باشد و به طور کلی سعی کردیم به خود متن و آنچه که نویسنده مد نظر داشت چه به لحاظ فرم و چه به لحاظ موضوعی، متعهد و وفادار باشیم.

نه گزارشی را حذف و نه چیزی را اضافه کردیم

به گفته او، دست‌کاری خیلی کمی در حد دراماتورژی در متن شده، آن‌هم بیشتر در حد تقطیع گزارش‌ها بود. حریری‌کاشانی می‌گوید: نه گزارشی را حذف و نه چیزی را اضافه کردیم. شاید در برخی از گزارش‌ها بنا به کارهای پژوهشی که در حوزه پژوهش صورت گرفته بود، مقداری اضافه‌تر کردیم. اما بیشتر در حوزه اجرا دراماتورژی و سعی کردیم اجرا را با آیکون‌های نمایشی با نشانگان صحنه‌ای به سمتی ببریم که ارتباط راحت‌تر و بی‌ملاحظه‌تری با مخاطب ایرانی در این مقطع زمانی برقرار کنیم.

کارگردان کار درباره موضوع فلسطین در اجرا هم گفت: چیزی را اضافه نکردیم؛ اتفاقا در متن بر اساس گزارش و مصاحبه‌ای است که با راجی سورانی یکی از وکلای حقوق بشری فلسطینی صورت گرفته. اما یکی سری اسامی را اضافه کردیم. تنها کاری که انجام دادم، آوردن اسامی فعالان حقوق در حوزه‌های مختلف در موضوع حقوق فلسطینی‌ها و اساس منطقه بیت‌المقدس بود که در حوزه ادبیات، سیاست و حقوق فعالیت دارند.

این دیوارها، دیوارهای نشانگانی و تمثیلی هستند که قدرت‌ها و استعمارها دارند

وی در مورد دیوار در دکور نمایش هم گفت: بحث تاویلی است، اجازه می دهیم مخاطب هر برداشتی داشته باشد. این دیوارها، دیوارهای نشانگانی و تمثیلی هستند که قدرت‌ها و استعمارها دارند در کشورهای به‌ویژه جهان سومی ایجاد می‌‎کنند و باعث قطع ارتباط می‌شوند و تلاشی که فعالان می‌کنند تا به نحوی این دیوارها را از بین ببرند، حداقل رخنه‌ای در آنها ایجاد کنند. اما متاسفانه دیوارها باقی می‌مانند و اجازه نمی‌دهند و اساسا فرصتی داده نمی‌شود که این تغییر به طور عمده اتفاق بیفتد و صرفا بارقه‌ای از نور است که باقی می‌ماند.

متاسفانه دیوارها باقی می‌مانند و اساسا فرصتی داده نمی‌شود که این تغییر به طور عمده اتفاق بیفتد

و به زعم من، خبرنگاری که به تماشای نمایش نشستم، «در نهایت، هر آنچه باقی می‌ماند، طعمی همچون خاکستر داشت.»

در این نمایش، رضا صمدپور، مهدی اسکندری، بیتا جمالی، مژگان رادفر، سیدجواد حسینی(خیام)، سارا فتحی، صدف اسداللهی، حسین فیروزی، سارا ذوقی، ملیکا زارع، طناز فضائلی، سمانه صادقی، مبینا کاظمی، بهروز پرنیان، یزدان افشانی، جلال شهسواری، هانیه زمردی، شیما بختیاری و اردوان ابراهیمی ایفای نقش می‌کنند.