«جایکا»، طرحی برای تحقق مهاجرت معکوس در کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش ایرنا، جایکا (JICA) نام یک سازمان مستقل بین‌المللی در ژاپن است که در زمینه توسعه به دولت ژاپن و همچنین کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند . دفتر جایکا در سه حوزه محیط زیست، بلایای طبیعی و توسعه صنایع داخلی فعالیت خود را در سال ۱۳۹۶ در ایران آغاز کرد.

پیش تر معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی کهگیلویه وبویراحمد در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: پروژه مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع و مدیریت جامع با همکاری سازمان مستقل جایکا از کشور ژاپن و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در سال ۹۷ فعالیت خود را در کهگیلویه و بویراحمد آغاز کرد. منطقه زیلایی در شهرستان بویراحمد به عنوان حوزه پایلوت و فعالیت جایکا انتخاب شد . اگرچه مدتی این پروژه در زیلایی فعال بود اما به دلیل وضعیت تحریم ها ظالمانه همکاری های سازمان جایکا متوقف شد.

این مسئول هدف از اجرای پروژه جایکا در استان را، حفظ منابع ملی، افزایش حفاظت مشارکتی و بهبود معیشت مردم با آموزش و توانمندسازی جوامع محلی برشمرد که قرار بود با همکاری جوامع محلی، سازمان و ارگان های مختلف در قالب طرح انسجام سازمانی و مشارکت مردمی اجرا شود. در این پروژه با ارائه آموزش های لازم به مردم بومی منطقه تلاش می شد تا روش های بهره برداری از منابع طبیعی معقول شده و روش های معیشتی جایگزین به مردم ارائه شود.

با توجه به خطرات حیاتی رودخانه کارون، با انتخاب مناطقی از پنج استان در سرشاخه های رودخانه کارون شامل استان های، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان، لرستان و خوزستان پروژه مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع و مدیریت جامع با همکاری تیم جایکا از کشور ژاپن و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور انجام می شد که هم در مناطق روستایی یک زندگی پایداری ایجاد شده و هم خسارت های کمتری به منابع طبیعی وارد شود.

این پروژه الگوی مناسبی برای رونق و توسعه روستاهای کهگیلویه و بویراحمد بود و اگر بر اساس ظرفیت هر منطقه روستاها با امکانات مناسب بهداشتی و آموزشی تجهیز شود که کشت گیاهان دارویی و هم صنایع دستی رونق بگیرد تا زمینه پایداری شغلی و کاهش دام های اضافه بر مرتع در روستا فراهم شود.

این خطه از کشور در دامنه زاگرس که به سرزمین چشمه سارها معروف است و دارای ۲ نوع آب و هوای سرد و گرم است در صورت بهره مندی روستاها از حداقل امکانات مناسب و ارایه آموزش ها و توانمندسازی اهالی نه تنها مهاجرت به حاشیه شهرها اتفاق نمی افتد بلکه مهاجرت معکوس نیز اتفاق خواهد افتاد.

برخی از شهرهای بزرگ کهگیلویه و بویراحمد به خصوص یاسوج، دهدشت و گچساران هر سال بر حاشیه های آنها افزوده می شود به صورتی که در یاسوج مرکز استان، جمعیت حاشیه های شهر از خود شهر پیشی خواهد گرفت و آسیب های اجتماعی در این مناطق گسترش می یابد .

مهاجرت های فزاینده به یاسوج به عنوان مرکز استان موجب بروز پدیده حاشیه نشینی در این شهر شده و هر روزه شاهد تشـدید رونـد افزایش تـراکم جمعیـت هـای انسـانی ساکن شهر و حاشیه نشینی آن هستیم و اگر از هم اکنون برنامه دقیقی برای ساماندهی حاشیه نشینی اجرا نشود در آینده با شهری ناامن و سرشار از انواع بزهکاری ها رو به رو خواهیم شد.

افزایش بزهکاری، ترکیب جوانی جمعیتی، بعد خانوار بالا، تراکم جمعیت بالا، وضعیت بهداشتی نا مناسب ، خدمات رفاهی اندک ، مصرف گرا بودن و بیکاری در پی آن و روی آوردن به مشاغل کاذب از جمله ساختار اقتصادی و اجتماعی حاشیه نشینان است.

حاشیه های شهر یاسوج از حداقل امکانات مناسب، آموزشی(نبود فضای آموزشی)، رفاهی و تفریحی محروم است این در حالی است که بیشترین بیکاری در این مناطق است و هر روزه آسیب های اجتماعی اعم از کودکان کار و... در این مناطق تشدید می شود.

پیش تر مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد بهداشتی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد در گفت و گو با ایرنا گفت: ۸۰ درصد کودکان کار ایرانی مربوط به شهر "مادوان" و "بلهزار" حاشیه شهر یاسوج هستندکه توجه ویژه و بیشتری به حاشیه های شهریاسوج را می طلبد همینطور مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کهگیلویه و بویراحمد گفت: در حاشیه شهر یاسوج بدلیل نبود فضای آموزشی، در محله های؛ "سرآبتاوه"، "بَلَهزار"، "مادَوَان"، "مِهریان"، نیاز به ساخت چهار مجتمع آموزشی داریم.

شهرهای دهدشت، گچساران و حتی "لیکیک از این آسیب ها در امان نیست به طوری که پیش تر رئیس آموزش و پرورش شهرستان "بهمئی" در گفت و گوی با ایرنا گفت: با افزایش مهاجرت به شهر "لِیکَکِ"، برخی از مهاجران به دلیل عدم توانایی سکونت در شهر، در روستاهای حاشیه شهر "لِیکَکِ" (روستاهای حاشیه شهر لیکک همانند "قلات"، "کِل جمشید" و "کُندیده"، "سیاه شیر"، "سید صفی"، "قبر قیصر"و "گچ بلند") مستقر می شوند که این روستاها جزو شهر محسوب می شوند و به دلیل جمعیت بالا و نبود مدارس در این روستاهای حاشیه ای، دانش آموزان متوسطه اول و دوم ناگزیر هستند در شهر تحصیل کنند.

آسیب های اجتماعی متنوع هستند که وضعیت آمار هر کدام از آنها در استان خوشایند نیستند حتی در شهر کوچک لنده شاهد آسیب های نوظهوری هستیم که به قول معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کهگیلویه و بویراحمد: برخی از جرایم اینترنتی در شهرستان کم جمعیت "لنده" نزدیک به صدها نفر را درگیر خود کرد و نه تنها برای خودشان مشکل درست کرد بلکه بستگان نزدیک را نیز قربانی کرد.

"عیسی حسنی" که به تعداد دقیق افراد متهم و قربانی و حتی گردش مالی اشاره نکرد ولی حسب شنیده ها بیش از هزار نفر در این شهرستان و حتی بخش های همجوار قربانی کلاهبرداری اینترنتی شده اند که گردش مالی گفته شده بیش از چند هزار میلیارد تومان بوده است.

پیش تر در یادداشتی آورده شد که استان چهار فصل کهگیلویه وبویراحمد غنی از ظرفیت های طبیعی و گردشگری است که با تکمیل و پیشرفت راههای ارتباطی آن با استان های همجوار، توسعه این منطقه شتاب می گیرد.

بنابراین با تکمیل راه های ارتباطی و تقویت جامعه روستایی و با الهام از پروژه "جایکا" حاشیه شهر ها کمتر می شود و شاهد رونق روستاها و مناطق عشایری با شغل پایداری خواهیم بود.