به گزارش ایرنا، تاریخ همواره سرنخ‌هایی را برای شناخت و درک بهتر آنچه امروز اتفاق می‌افتد در اختیارمان قرار می‌دهد. پیچ و خم‌های مسیر تاریخ با اتفاق‌های ریز و درشت در گذر زمان تغییر یافته و هر رخداد به نوعی در رقم زدن وضعیت ژئوپلیتیک حال حاضر تاثیرگذار بوده است. آسیا و اقیانوسیه که سهم قابل توجهی از وسعت این کره خاکی را به خود اختصاص داده، همانند دیگر نقاط دنیا تحولات مهم و تاثیرگذاری را از سر گذرانده است.
در این گزارش سعی داریم تا با شرحی از چندین رویداد تاریخی در بازه زمانی ۱۳ تا ۱۹ ژوئیه/ ۲۳ تا ۲۹ تیر (هفته جاری)، سرنخ‌هایی را از چگونگی شکل‌گیری سیاست‌ها و جغرافیای امروز منطقه آسیا و اقیانوسیه در اختیار مخاطب قرار دهیم.
سالگرد پایان «وحشت سفید» در تایوان
پس از جنگ جهانی دوم، در جریان حکومت تحت رهبری کومینتانگ در چین، نیروهای مسلح جمهوری چین حکومت نظامی در تایوان برقرار کردند. بیش از ۳۸ سال متوالی از ۲۰ مه ۱۹۴۹ (۳۰ اردیبهشت ۱۳۲۸) تا ۱۴ ژوئیه ۱۹۸۷ (۲۳ تیر ۱۳۶۶) حکومت نظامی حاکم بود که در آن زمان به عنوان «طولانی‌ترین حکومت نظامی توسط یک رژیم در سراسر جهان» شناخته می‌شد. شروع این دوره هم زمان با شکست کومینتانگ در برابر کمونیست‌ها در جریان جنگ داخلی چین در سال ۱۹۴۹ بود که آنها به سمت تایوان عقب نشینی کردند.
دوره حکومت نظامی که از آن با عنوان «وحشت سفید» در تایوان یاد می‌شود، به دنبال کشتار ۲۸ فوریه سال ۱۹۴۷ (۹ اسفند ۱۳۲۵) در تایوان آغاز شد. آن زمان کومینتانگ در پاسخ به قیام مردمی، دست کم ۱۸ هزار غیرنظامی تایوانی را کشت و همچنین در زمان کوتاهی بسیاری از نخبگان سیاسی و فکری محلی را اعدام کرد.
کومینتانگ برای تحکیم حاکمیت در مناطق باقیمانده خود از جنگ داخلی، تدابیر سرکوب سیاسی سختی را اعمال کرد که شامل وضع حکومت نظامی، اعدام مظنونان چپ یا کسانی بود که مشکوک به همدردی با کمونیست‌ها بودند.
در نهایت این دوره، با مقررات موقت سال ۱۹۴۸ علیه تظاهرات کمونیستی امکان پذیر شده بود و در نهایت در ۱۴ ژوئیه ۱۹۸۷ به طور غیر رسمی و در ۲۱ سپتامبر ۱۹۹۲ (۳۰ شهریور ۱۳۷۱) با لغو ماده ۱۰۰ قانون جنایی که اجازه پیگرد قانونی فعالیت‌های «ضد دولتی» را می‌داد، به پایان رسید.
چند ماه پس از آن طبق گزارش روزنامه واشنگتن پست در تاریخ ۲۰ سپتامبر ۱۹۸۷ (۲۹ شهریور ۱۳۶۶) تایوان ممنوعیت مسافرتی به سرزمین اصلی چین را نیز لغو کرد درحالیکه مقام‌های تایپه اصرار داشتند که هدف اصلی از این تصمیم بشردوستانه بوده و اینکه صدها هزار چینی بتوانند خانه‌های قدیمی و اقوام خود بازدید کنند.
تثبیت قدرت کیم جونگ اون در کره شمالی
در پی درگذشت کیم جونگ ایل در دسامبر ۲۰۱۱ (آذر ۱۳۹۰)، رهبر پیشین کره شمالی، رسانه‌های دولتی این کشور آغاز زمامداری کیم جونگ اون را اعلام کردند.
کیم اولین سخنرانی عمومی خود را در حالی انجام داد که کره شمالی صدمین سالگرد تولد کیم ایل سونگ (اولین رهبر و پدربزرگ کیم جونگ اون) را در ۱۵ آوریل ۲۰۱۲ (۲۷ فروردین ۱۳۹۱) جشن گرفت.
وی در این سخنرانی از دکترین اولویت با ارتش تمجید کرد و وعده داد دورانی که کشورش ممکن است تهدید شود «برای همیشه به پایان رسیده است». به نظر می‌رسد توسعه برنامه هسته‌ای و موشکی کره‌شمالی منجر به برداشتن گام‌های سریع در این راستا شده است. از ۶ آزمایش هسته‌ای که بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷ انجام شد، چهار آزمایش در زمان کیم جونگ اون صورت گرفت.
وی که به عنوان سومین پسر کیم جونگ ایل قدرت را در کره شمالی در اختیار گرفته بود، در ژوئیه ۲۰۱۲ (تیر ماه ۱۳۹۱) به رهبری حزب کارگران کره و به بالاترین درجه نظامی ارتش (ارتشبد) دست پیدا کرد.
او سیاست «بیونگجین» را مانند سیاست کیم ایل سونگ از دهه ۱۹۶۰ ترویج کرده است؛ سیاستی که به توسعه همزمان اقتصاد و برنامه تسلیحات هسته‌ای اشاره دارد. وی همچنین دست به اصلاحات سیاسی قابل توجهی زد.
کیم پویایی قدرت داخلی کره شمالی را تغییر داد و ضمن کاهش نقش قدرت ارتش، نفوذ حزب کارگران کره را افزایش داد. در ماه مه ۲۰۱۶ (اردیبهشت ۱۳۹۵)، او هفتمین کنگره حزب را ترتیب داد که اولین کنگره آن از سال ۱۹۸۰ به حساب می‌آمد. در این کنگره، کیم رئیس حزب کارگران کره شد.
در برهه فعلی وی علاقه زیادی به تقویت روابط نظامی با روسیه دارد درحالیکه این مساله نگرانی کره جنوبی و آمریکا را به همراه داشته است. مدتی است که تنش‌ها در شبه جزیره کره ناشی از رزمایش‌های واشنگتن با متحدان در منطقه هند- اقیانوس آرام افزایش یافته است و کیم در واکنش به آن یک توافق راهبردی جامع با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه امضا کرده است که دو کشور را بیش از پیش به هم نزدیک می‌کند. این توافق همچنین مسکو و پیونگ یانگ را متعهد می‌کند که در صورت وقوع جنگ علیه یکی، دیگری به کمک بیاید.
ساقط کردن بالگرد آمریکایی توسط کره شمالی
توپچی‌های کره شمالی در ۱۳ ژوئیه ۱۹۷۷ (۲۲ تیر ۱۳۵۶) یک بالگرد ارتش آمریکا را که ادعا می‌شد به اشتباه به حریم هوایی کره شمالی و به نزدیکی منطقه غیرنظامی بین دو کره وارد شده، سرنگون کردند. سه خدمه کشته و یک نفر دیگر زخمی و اسیر شد. کره شمالی سه روز بعد در ۱۶ ژوئیه سه جسد و خدمه بازمانده را تحویل دادند.
آمریکا مدعی بود که خدمه CH-۴۷ شینوک ظاهراً راه خود را در یک پرواز معمولی از «کمپ هامفریز»، در ۴۰ مایلی جنوب سئول، به سمت یک انبار تدارکات در نزدیکی منطقه غیرنظامی گم کردند. در آن زمان این بالگرد، ششمین پرنده ایالات متحده بود که از زمان امضای آتش بس جنگ کره در سال ۱۹۵۳، توسط کره شمالی سرنگون شد. در آن زمان، ۵۴ آمریکایی در انواع درگیری‌ها با کره شمالی کشته شدند.
نزدیک به یک دهه قبل از این حادثه، یک رویداد دیگر منجر به کشته شدن تعداد زیادی از نیروهای آمریکایی شد. در ۱۵ آوریل ۱۹۶۹ (۲۶ فروردین ۱۳۴۸)، یک هواپیمای لاکهید EC-۱۲۱M نیروی دریایی ایالات متحده از اسکادران شناسایی در یک ماموریت توسط یک هواپیمای MiG-۲۱ کره شمالی بر فراز دریای ژاپن سرنگون شد.
این هواپیما در ۱۶۷ کیلومتری سواحل کره شمالی سقوط کرد و همه ۳۱ نیروی آمریکایی سرنشین آن کشته شدند که بزرگترین تلفات خدمه هواپیمای ایالات متحده در دوران جنگ سرد به حساب می‌آید.
درحالیکه آمریکا با همکاری کره جنوبی از پهپادهای جاسوسی در اطراف شبه جزیره کره استفاده می‌کند، کره شمالی تیر ماه سال گذشته همزمان با سالگرد ساقط کردن شینوک CH-۴۷ هشدار داده است که هواپیماهای جاسوسی آمریکا را که حریم هوایی این کشور را نقض کنند سرنگون خواهد کرد.
کودتای ۱۹۷۳ در افغانستان
نیروهای محمد داوود خان پایه‌گذار جمهوری افغانستان در ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳ (۲۶ تیر ۱۳۵۲) در کودتایی، بدون خونریزی پادشاهی را در افغانستان سرنگون کردند. در آن زمان محمد ظاهر شاه، پادشاه افغانستان در ایسکیای ایتالیا در حال جراحی چشم و درمان کمردرد بود.
در پی آن ظاهر شاه بدون مقاومت و به طور رسمی در ۲۴ اوت ۱۹۷۳ (۲ شهریور ۱۳۵۲) استعفا داد و در ایتالیا در تبعید باقی ماند. حکومت سلطنتی در افغانستان به این‌ترتیب بیش از ۲ قرن (پس از شروع امپراتوری درانی) به پایان رسید.
این حکومت از سال ۱۹۳۳ (۱۲-۱۳۱۱) در دست پادشاه محمد ظاهر شاه بود و پسر عمویش محمد داوود خان به عنوان نخست وزیر افغانستان از سال ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۳ فعال بود. داوود خان از هواداران شاه نبود و در دههٔ ۱۹۷۰ میلادی تصمیم به سرنگونی شاه گرفت. او از مسائلی مانند بیکاری، نارضایتی در حال افزایش جامعه از اوضاع کشور، نا آرامی‌های دانشجویی و نارضایتی در میان طبقات تحصیل‌کرده، علیه دولت سلطنتی استفاده کرد.
داوود خان قانون اساسی سال ۱۹۶۴ را لغو کرد و یک جمهوری جدید با نام جمهوری افغانستان بنا نمود. او خود را به عنوان رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه اعلام کرد و کاخ ارگ سلطنتی در کابل محل اقامت رسمی ریاست جمهوری شد.
در طول ریاست جمهوری داوود خان، روابط او با اتحاد جماهیر شوروی و کمونیست‌ها به آرامی رو به وخامت گذاشت؛ از این‌رو پس از کشمکش‌های طولانی حزب دموکراتیک خلق افغانستان با پشتیبانی شوروی او را در جریان یک کودتا در ۱۹۷۸ (انقلاب ثور) همراه با اعضای خانواده‌اش ترور کردند.
نظر شما