اسماعیل جانعلی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا، با اشاره به اینکه برگزاری فلوشیپ (برنامه حمایتی توسط وزارت فرهنگ یا نمایشگاه‌های کتاب برای ناشران، نویسندگان، تصویرگران و غیره است تا با هزینه مسئولان برای تبادل حق مالکیت فکری در آن رویداد شرکت کنند) می‌تواند ظرفیت نشر و تصویرگری ایران را در تراز خوبی به نمایش بگذارد، گفت: سال‌ها است به موازات برگزای نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب در کشورهای مختلف، زیست‌بوم جدید با عنوان فلوشیب ایجاد شده است. در این رویداد درباره محتوای کتاب‌ها بحث و به نوعی تبادل محتوا بین ناشران کشورهای مختلف انجام می‌شود.
فلوشیپ در برخی از کشورها همزمان با نمایشگاه بین‌المللی کتاب و در برخی به شکل جداگانه از نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود
مدیرکل دفتر مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی معاونت امور فرهنگی با تاکید بر اینکه فلوشیپ رویدادی است که می‌تواند ظرفیت نشر و تصویرگری ایران به دیگر کشورها را معرفی کند، ادامه داد: ظرفیت نشر و تصویرگری ایران در تراز خوبی قرار دارد، در حال ورود به عرصه‌های جدید هستیم و رویدادهای فرهنگی متناسب با این موضوع می‌تواند به ما کمک کند. بنای اصلی این رویداد این است که ظرفیت‌ها و قالب‌های نشر ایرانی را به دیگر کشورها معرفی کنیم و بتوانیم آن‌ها را به زبان‌های پرگویش و به مناطقی که کتاب‌های ایرانی کمتر رفتند برسانیم.
او با اشاره به فعالیت کشورهای همسایه در برگزاری فلوشیپ، بیان کرد: فلوشیپ در برخی از کشورها همزمان با نمایشگاه بین‌المللی کتاب و در برخی به شکل جداگانه از نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود. برای مثال در نمایشگاه شارجه در امارت متحده عربی فلوشیپ همزمان و در استانبول در ترکیه به شکل مجزا برگزار می‌شود.
مشکلات برگزاری همزمان نمایشگاه کتاب و فلوشیپ
جانعلی‌پور درباره چرایی برگزاری همزمان فلوشیپ و نمایشگاه بین‌المللی کتاب در برخی از کشورها و عملی نبودن اجرای همزمان آن در ایران توضیح داد: در برخی از کشورها نمایشگاه‌های کتاب کوچک‌تر از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار می‌شود، بنابراین برگزاری فلوشیپ و نمایشگاه کتاب به شکل همزمان برای آن‌ها دشوار نیست؛ اما زمانی که نمایشگاه کتابی با وسعت نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار می‌شود، برگزاری رویدادهای جانبی همزمان با آن دشوار است.
مدیرکل دفتر مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی معاونت امور فرهنگی در بررسی مزایا و معایب برگزاری همزمان نمایشگاه کتاب و فلوشیپ توضیح داد: اگر فلوشیپ را زمانی که تمام توجه‌های منطقه و فرهنگ‌دوستان جهان به نمایشگاه کتاب تهران جلب می‌شود، برگزار کنیم، می‌توانیم از حضور ناشران دیگر کشورها در آن استفاده کنیم. همچنین می‌توان فلوشیپ را مستقل برگزار کرد.
به گفته او مسائل درباره زمان و چگونگی برگزاری فلوشیپ، مهمان‌های آن و دیگر مسائل با حضور کارگزاری‌های ادبی، مجموعه‌های ناشران، نویسندگان و چهره‌های حقیقی و همچنین بخش حاکمیتی مورد بررسی قرار گرفته است.
کسب توفیق نسبی در تجربه برگزاری «رویداد نشر تهران»
جانعلی‌پور با اشاره به نخستین تجربه برگزاری «رویداد نشر تهران» در فضای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: در این رویداد از مهمان‌هایی که می‌توانستند به تهران بیایند و با فضای نشر و تصویرگری حوزه کودک و نوجوان ایران آشنا شوند، دعوت شد و در آن امکانی برای صادرات محتوای کتابی و فرهنگ ایرانی اسلامی برای کشورهای دیگر از مسیر کتاب فراهم شد.
تعداد قابل توجهی از شرکت‌کنندگان در «رویداد نشر تهران» توانستند کتاب‌هایی را انتخاب کنند و با خود ببرند
به گفته مدیرکل دفتر مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی معاونت امور فرهنگی بخشی از شرکت‌کنندگان در «رویداد نشر تهران» از مهمان‌هایی بودند که به نمایشگاه کتاب تهران دعوت شدند، بخشی از ناشرانی بودند که در نمایشگاه کتاب تهران حضور داشتند و بخشی از مهمان‌های به صورت خاص برای این رویداد خاص دعوت شدند.
او درباره بازتاب برگزاری «رویداد نشر تهران» توضیح داد: این رویداد به مدت چهار روز در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد. تعداد قابل توجهی از شرکت‌کنندگان در «رویداد نشر تهران» توانستند کتاب‌هایی را انتخاب کنند و با خود ببرند. هنوز هم تعدادی با گذشت بیش از چهار ماه از این رویداد در فضای مجازی تبلیغات این رویداد و رویدادهای مشابه را می‌کنند. احساس کردیم با اینکه نخستین دوره و همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب بود، توفیق نسبی به دست آمده است. این توفیق نسبی می‌تواند به ما انگیزه بدهد تا رویداد مستقلی برگزار کنیم.
زمان برگزاری فلوشیپ اواخر بهمن انتخاب شد
جانعلی‌پور با اشاره به اینکه اعضای شورای سیاست‌گذاری فلوشیپ با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد قبلی فعالیت خود را آغاز کردند، گفت: اعضای شورای سیاست‌گذاری فلوشیپ به این جمع‌بندی رسیدند که این رویداد قابل برگزاری است و در سال ۱۴۰۳ برگزار خواهدشد و اما زمان دقیق و مکان برگزاری این رویداد نیاز به بررسی بیشتر دارد.
شورای سیاست‌گذاری فلوشیپ به این جمع‌بندی رسید که این رویداد در سال ۱۴۰۳ قابل برگزاری است
مدیرکل دفتر مجامع درباره زمان برگزاری فلوشیپ تهران بیان کرد: فرض اول این بود که این رویداد را در آذرماه برگزار کنیم، اما زمان کمی تا آذرماه باقی مانده است و برخی از مسئولان این نظر را داشتند که امکان برگزاری آن در آذر ماه وجود ندارد، فعلا در جمع‌بندی ابتدایی حدودا اواخر بهمن و اوایل اسفند تایید شده است.
او افزود: تقریبا ۱۶۰ روز فرصت داریم تا بتوانیم برای این رویداد برنامه‌ریزی داشته باشیم. این تاریخ فاصله منطقی با نمایشگاه کتاب تهران دارد، همچنین پیش از ماه مبارک رمضان است و بعد از جشنواره‌های فجر خواهدبود.
باید محتوای وارداتی به کشور را پالایش کنیم
جانعلی‌پور درباره آثاری که به شکل غیررسمی ترجمه می‌شوند، توضیح داد: کتاب‌هایی که ترجمه می‌شوند به شکل جدی نیازمند توجه، بررسی دقیق و ساماندهی است، در کشور کتاب‌هایی به صورت غیررسمی ترجمه می‌شود که محتوای نامناسبی دارد، باید بر این‌ها مراقبت‌هایی صورت بگیرد، و محتوای وارداتی به کشور را پالایش کنیم.
در کشور کتاب‌هایی به صورت غیررسمی ترجمه می‌شود که محتوای نامناسبی دارد، باید بر این‌ها مراقبت‌هایی صورت بگیرد
مدیرکل دفتر مجامع با اشاره به اینکه در این فلوشیپ تمرکز بر آثار حوزه کودک و نوجوان است، افزود: باید توجه داشت، گرنت (طرح گرنت به منظور حمایت از ترجمه و انتشار کتاب ایرانی در بازارهای جهانی راه‌اندازی شده است) به سمت تخصص کودک و نوجوان نمی‌رود و از ادبیات داستانی و رمان بزرگسال هم حمایت می‌کند. در گرنت توجه به حوزه کودک و نوجوان و بزرگسال نسبت ۵۰ درصدی دارد.
او با تاکید بر قوت تصویرگری در ایران، به لزوم تقویت آن اشاره کرد وافزود: حوزه کودک و نوجوان برای فعالان دیگر کشورها جاذبه دارد و ترجمه آن سریع‌تر انجام می‌شود و کتاب زودتر به دست مخاطب می‌رسد و مسائل حمایتی را زودتر دریافت می‌کنند. همچنین هیچ کشوری سراغ ندارم که در حوزه کودک و نوجوان، رویدادی بین‌المللی و جدا از نمایشگاه کتاب برگزار کنند.
لزوم استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی
جانعلی‌پور درباره بودجه مورد نیاز برای تخصیص گرنت و برگزاری فلوشیپ توضیح داد: یکی از مسائل مورد بررسی در شورای سیاست‌گذاری این بود که ناشران و بخش خصوصی باید در این حوزه مشارکت جدی داشته باشند، اگر بانک‌ها را هم بخش خصوصی حساب کنیم. تجربه نمایشگاه کتاب تهران به ما نشان داد که در جذب و جلب حامی برای برگزاری این شکل از رویدادها مشکلی نداریم.
مدیرکل دفتر مجامع با تاکید بر اینکه هیچ سالی بیش از بودجه در نظر گرفته برای گرنت، حمایت انجام نشده است، ادامه داد: برگزاری فلوشیپ هزینه قابل توجهی نسبت به هزینه حمایتی نخواهد داشت، عمده بودجه در حوزه حمایت گرنت صرف خواهدشد. در برگزاری هم عدد قابل تامین از مسیرهای مختلف مانند حامی‌ها و انجمن ناشران کودک و بخش‌های دیگر انجام خواهدشد.
به گفته او یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به عنوان رئیس این رویداد بر استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی تاکید داشت.
نظر شما