دکتر صمد حمزه‌ئی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به مهم‌ترین دلایل افزایش دما در خلیج‌فارس اظهار کرد: مهم‌ترین دلایل افزایش دما در خلیج‌فارس شامل تغییرات اقلیمی، گرم شدن کره زمین، افزایش گازهای گلخانه‌ای و فعالیتهای مخرب انسانی است؛ داده‌های میدانی و ماهواره‌ای نشان می‌دهد که حداکثر میانگین دمای سطحی آب در خلیج‌فارس به بیش از ۳۶ درجه سانتی‌گراد رسیده است، در حالی که میانگین روزانه حداکثر دمای سطحی اقیانوس‌ها حدود ۲۱ درجه سانتی‌گراد است.
وی بیان کرد: این افزایش دما می‌تواند منجر به سفیدشدگی مرجان‌ها و تغییرات نامناسب زیستی در زیستگاه‌ها شود، که پیامد آن مهاجرت یا کاهش جمعیت بسیاری از گونه‌های دریایی است و باعث جایگزینی گونه‌های مهاجم به جای گونه‌های بومی مفید شده و پدیده‌هایی مانند شکوفایی مضر فیتوپلانکتونی (کشند قرمز) را افزایش دهد.
حمزه‌ئی همچنین به موانع کاهش روند افزایش دما در خلیج‌فارس اشاره و تصریح کرد: سرمایه‌گذاری ناکافی در فناوری‌های سبز، آلودگی نفتی و صنعتی و سطح پایین همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله این موانع هستند.
رییس مرکز اقیانوس شناسی هرمزگان اظهار کرد: تنش‌های سیاسی و رقابت‌های ژئوپلیتیک مانع از همکاری‌های بین‌المللی برای مقابله با تغییرات اقلیمی می‌شود و فقدان زیرساخت‌های مناسب نیز باعث می‌شود که کشورهای منطقه نتوانند به‌طور موثر با افزایش دما مقابله کنند.
کاهش اکسیژن محلول پیامد افزایش دمای آب در خلیج‌فارس
رییس مرکز اقیانوس شناسی هرمزگان همچنین به کاهش اکسیژن محلول در آبهای خلیج‌فارس به عنوان یکی دیگر از پیامدهای افزایش دمای آب اشاره کرد و گفت: ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی و مواد آلی به آبهای ساحلی خلیج‌فارس باعث کاهش اکسیژن محلول شده است؛ افزایش دمای آب نیز باعث کاهش انحلال‌پذیری اکسیژن در آب دریا می‌شود که این امر می‌تواند به ایجاد پدیده هایپوکسی (کم اکسیژنی) منجر شود.
تجزیه باکتریایی مواد آلی و بقایای اجساد موجودات زنده نیز باعث مصرف اکسیژن می‌شود، کاهش اکسیژن می‌تواند باعث مرگ و میر گسترده ماهی‌های شیلاتی و دیگر موجودات دریایی شود.حمزه‌ئی، تجزیه موادآلی ناشی از مرگ و میر فیتوپلانکتون‌ها را از دیگر موارد مخرب اکوسیستم خلیج‌فارس عنوان کرد و افزود: تجزیه باکتریایی مواد آلی و بقایای اجساد موجودات زنده نیز باعث مصرف اکسیژن می‌شود؛ کاهش اکسیژن می‌تواند باعث مرگ و میر گسترده ماهی‌های شیلاتی و دیگر موجودات دریایی شود.
وی تصریح کرد: اسیدی شدن خلیج‌فارس یکی دیگر از چالش‌های زیست‌محیطی مهم این منطقه است، این پدیده به دلیل افزایش دی‌اکسید کربن در جو و جذب آن توسط آبهای خلیج‌فارس رخ می‌دهد، براساس مطالعات انجام شده، نرخ اسیدی شدن در خلیج‌فارس حدود هفت دهم درصد در هر دهه است که ۲ برابر نرخ متوسط جهانی است؛ این اسیدی شدن تاثیرات منفی زیادی بر اکوسیستم دریایی دارند که از جمله تخریب زیستگاه‌های مرجانی و سخت‌پوستان که پوسته‌ای از جنس کربنات کلسیم دارند و در محیط اسیدی ضعیف شده یا از بین می‌روند.
ایجاد مناطق مرده دریایی در خلیج‌فارس براثر کاهش شدید اکسیژن محلول در آب
رییس مرکز اقیانوس‌شناسی هرمزگان با بیان اینکه مناطق مرده دریایی (Dead Zones) در خلیج‌فارس به دلیل کاهش شدید اکسیژن محلول در آب ایجاد می‌شوند، گفت: این پدیده به عوامل مختلفی از جمله گرمایش جهانی، افزایش دمای آب‌ها، فعالیتهای صنعتی و نفتی، و ورود فاضلاب‌ها و کودهای شیمیایی حاوی فسفر و نیتروژن به آبهای خلیج فارس بستگی دارد؛ فیتوپلانکتون‌ها موجوداتی هستند که پس از مرگ و تجزیه، اکسیژن آب را مصرف کرده و مناطق مرده دریایی را ایجاد می‌کنند، مناطق مرده دریایی تاثیرات منفی زیادی بر اکوسیستم دریایی از جمله کاهش تنوع زیستی و تخریب زیستگاه‌های دریایی دارند.
مناطق مرده دریایی (Dead Zones) در خلیج‌فارس به دلیل کاهش شدید اکسیژن محلول در آب ایجاد می‌شوندوی خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از تغییرات اقلیمی در خلیج‌فارس، اقدامات متعددی می‌توان انجام داد که شامل کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای با همکاری کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از طریق سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند استفاده از انرژی‌های دریایی، خورشیدی و بادی است؛ همچنین افزایش همکاری‌های بین‌المللی برای حفظ پایدار اکوسیستم خلیج‌فارس ضروری است و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای مقابله با تغییرات اقلیمی و اجرای پروژه‌های مشترک زیست‌محیطی می‌تواند به کاهش فعالیتهای مخرب انسانی بیانجامد.
حمزه‌ئی بر مدیریت پایدار منابع آب و کاهش تعداد آب‌شیرین‌کن‌ها تاکید کرد و گفت: استفاده بهینه از منابع آب و کاهش هدر رفت آب در بخش‌های مسکونی، کشاورزی و صنعتی می‌تواند به کاهش تعداد آب‌شیرین‌کن‌ها در خلیج‌فارس کمک کند و فشار بر اکوسیستم‌های آبی را کاهش دهد.
وی با اشاره به حفاظت از اکوسیستم‌های دریایی افزود: ایجاد مناطق جدید حفاظت‌شده دریایی و اجرای برنامه‌های بازسازی زیستگاه‌های مرجانی و دیگر اکوسیستم‌های حساس می‌تواند به حفظ تنوع زیستی کمک کند، آموزش و آگاهی‌بخشی نیز نقش مهمی در حفظ اکوسیستم خلیج‌فارس خواهد داشت، زیرا افزایش آگاهی عمومی درباره تغییرات اقلیمی و تاثیرات آن و تشویق به رفتارهای پایدار می‌تواند نقش مهمی در کاهش اثرات منفی فعالیتهای مخرب انسانی داشته باشد.
نظر شما