المپیاد هوش مصنوعی؛ سکویی برای ورود دانش‌آموزان ایرانی به دنیای نوین

گروه جامعه ایرنا - المپیاد هوش مصنوعی ۱۸ شهریور امسال در ریاض پایتخت عربستان و با حضور بیش از ۲۵ کشور جهان برگزار شد و دانش‌آموزان ایرانی نیز در این المپیاد بین المللی شرکت کردند و توانایی های علمی خود را در این عرصه محک زدند.

این المپیاد به عنوان بستری بین‌المللی برای مسابقات در زمینه هوش مصنوعی و استقبال از افراد مستعد و توسعه مهارت‌های آن‌ها برگزار می شود تا دانشمندان و علاقه‌مندان از سراسر جهان برای تبادل نظر در این حوزه کنار هم جمع شوند.

این رویداد علمی به همت سازمان فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی عربستان سعودی (SDAIA) با همکاری یونسکو، مرکز بین‌المللی تحقیقات و اخلاق هوش مصنوعی و همچنین مرکز تحقیقات بین‌المللی هوش مصنوعی در اسلوونی به مدت پنج روز برگزار شد.

هر چند هوش مصنوعی پدیده‌ای نوین است که استفاده از آن در چند سال گذشته مورد توجه جوامع قرار گرفته است تا به این واسطه هوش ماشین‌ها در مقابل هوش طبیعی انسان جایی برای خود باز کند، ایران نیز تلاش دارد تا با حضور جدی در این عرصه، در راستای توسعه مهارت ها و ورود دانش آموزان ایرانی به عرصه بی انتهای هوش مصنوعی قدم بگذارد.

از آنجا که این پدیده طی سال های مختلف فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته و گاه در حاشیه قرار گرفته است، اغلب منابع موجود به زبان های اصلی کشورهایی است که تحقیقات و پژوهش های جدی داشته اندب به همین دلیل منابع مورد نیاز برای افزایش اطلاعات و توسعه مهارت دانش آموزان بسیار محدود است.

هرچند که بکارگیری این هوش ماشینی در چند سال اخیر رایج شده است اما منابع اطلاعاتی موجود، پیشینه یا به نوعی سرآغاز آکادمیک این پدیده را سال ۱۹۵۰ میلادی اعلام کرده‌اند که در این زمان بسیاری از استادان در تقویت شیوه مدرن هوش مصنوعی تلاش کردند که نتیجه قابل مشاهده آن ۲۰ سال بعد در ژاپن با ساخت ربات انسان‌نما نمایان شد.

پس از این اتفاق، بسیاری از دانشمندان، استادان و برنامه‌نویسان در حوزه‌های مختلف از جمله آموزشی در حالی با استفاده از هوش مصنوعی ابداعات متفاوتی را به بشریت تقدیم کردند که سال ۱۹۸۰ در تاریخ به نام رونق هوش مصنوعی نام گذاری شد.

اما این علم هم مانند سایر علوم فراز و نشیب های بسیاری را طی کرده و به این ترتیب پس از اوج اولیه خود در سال‌هایی از توجه مخاطبان کنار رفت و از سال‌های ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۳ صاحبان صنایع و سرمایه تمایل خود به استفاده از هوش مصنوعی را از دست دادند.

پس از کاهش شدید تحقیقات علمی و همچنین پیشرفت در حوزه رایانه، دوباره هوش مصنوعی از سال ۲۰۱۱ روی کار آمد و با ساخت ربات‌ها و برنامه‌نویسی‌های مختلف خدمتی نوین به جوامع کرد.

اما امروز هوش مصنوعی با قابلیت‌های بسیار گسترده‌تر و مهم‌تر از حیطه تحقیقات و حوزه‌های آموزشی و تخصصی به گونه‌ای فراتر رفته که بسیاری از فعالیت‌های روزانه مشاغل هم با این علم انجام می‌شود بنابراین، لازم است انسان بتواند شیوه کار با این پدیده را بیاموزد و پیشرفت‌های چشمگیر و به مراتب سریع‌تری داشته باشد از این رو ضرورت آموزش هوش مصنوعی از دوران مدرسه در همه جوامع بویژه ایران مورد توجه قرار گرفته است.

مسئولان وزارت آموزش و پرورش امسال در موقعیت‌های مختلف اعلام کرده‌اند که آموزش هوش مصنوعی برای معلمان و دانش‌آموزان ضرورت دارد و باید به صورت جدی مورد توجه باشد.

همچنین آموزش این علم برای دانش‌آموزان المپیادی اهمیت دوچندانی دارد چراکه آنها می‌توانند با سایر دانش‌آموزان دنیا در این موضوع رقابت کنند.

هرچند که به گفته مسئولان آموزش و پرورش، تیم دانش‌آموزان ایرانی لحظات آخر برای این المپیاد اعزام شد اما این امید وجود دارد که با آموزش و تلاش دانش‌آموزان در سال‌های آینده شاهد مدال‌های رنگارنگ در این حوزه باشیم.

همچنین اینکه آبان امسال میزبان المپیاد جهانی ترکیبات هستیم که ترکیبی از فضای تئوری رایانه و هوش مصنوعی است و این المپیاد به صورت آنلاین برگزار می‌شود که بیش از ۵۰ کشور دنیا در آن شرکت می‌کنند که در این راستا هم طراحی سوالات و هم رقابت دانش‌آموزان ایرانی مورد توجه قرار می‌گیرد.

اما نکته مورد توجه این است که پیشرفت هوش مصنوعی از سایر کشورها آغاز شده است بنابراین منابع فارسی در این حوزه اندک است و دانش‌آموزان المپیادی برای پیشرفت در این حوزه نیازمند آموزش استاندارد هستند.

منابع آموزش هوش مصنوعی کدامند؟

در این راستا، سید رضا حسینی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه ایرنا درباره منابع آموزش المپیاد هوش مصنوعی به دانش‌آموزان اظهار کرد: استادان و مدال‌آوران بسیاری در رشته‌های رایانه، فیزیک و ریاضی داشتیم که اکنون فارغ‌التحصیل هوش مصنوعی از بهترین دانشگاه‌های دنیا هستند.

وی افزود: همچنین آزمایشگاه‌های هوش مصنوعی خوبی در دانشگاه‌هایی مانند صنعتی شریف، دانشگاه تهران و سازمان ملی هوش مصنوعی ایجاد شده که این منابع همه به ما کمک کردند که به سطح استانداردی در این موضوع برسیم.

رئیس باشگاه دانش‌پژوهان جوان ادامه داد: یک سری کتب مرجع در این حوزه وجود دارد اما این منابع فارسی زبان نیستند.

حسینی یادآورشد: البته دانشگاه شریف فیلم کلاس‌های مربوط به هوش مصنوعی را ضبط کرده است تا دانش آموزان بتوانند از این منابع استفاده کنند.