دورهمی شکرشکنان قند پارسی در شهر خیام و عطار

به گزارش خبرنگار ایرنا، اگر چه برخی از این کشورها، در درازنای تاریخ به گونه های مختلفی، دستخوش تغییراتی در زبان گفتن و نوشتن شده و رنگ عوض کرده اند، ولی با اندک تاملی می‌توان دریافت که آتشدان این میراث معنوی هنوز گرم است و علاوه بر ایران، شعله آن از دل مردمان افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، گرجستان، قزاقستان و ارمنستان لهیب می‌کشد.

از این رو نیاز بود تا در کنار همایش های مختلفی که برای پاسداشت زبان فارسی در کشورمان برگزار می‌شود، وجهه بین المللی بودن این زبان نیز مورد بررسی و پژوهش قرار گیرد و همین موضوع موجب شد تا اجلاس «گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، زبان فارسی میراث معنوی مشترک» در قالب «هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی» و با تلاش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به مدت ۲ روز در شهر تاریخی نیشابور برگزار شود و جمعی از نخبگان فرهنگی کشورهای اقلیم زبان پارسی، دور هم جمع شوند.

فارسی زبان فرهنگی و تمدنی است

وقتی سخن از تمدن به میان می‌آید، گستره تاریخی و سرزمینی را به ذهن متبادر می کند که اکنون فراتر از مرزهای جغرافیایی است از این رو رییس گروه زبان فارسی در دانشگاه دولتی «ایروان» ارمنستان، در این نشست از نزدیکی‌ فرهنگی ۲ کشور ایران و ارمنستان و نقش زبان فارسی در این همراهی سخن گفت.

وارطان وسکانیان افزود: من از ارمنستان آمده‌ام، از جایی که هزاره‌ها روابط فرهنگی و تمدنی با ایران عزیز دارد. کشور ما، تنها مرز با دنیای مسیحیت را با ایران برقرار کرده است. با اینکه این مرز کوتاه است، اما مرز دوستی و صلح و برادری تمدنی است.

وی ادامه داد: زبان فارسی در ارمنستان تاریخ و ریشه‌های درازی دارد. از دوران باستان، هخامنشی، اشکانیان، ساسانیان و بعد از اسلام، زبان فارسی به عنوان یکی از عوامل استحکام تمدنی بین ایران و ارمنستان مطرح بوده است و یک زبان تمدنی بین این ۲ کشور رواج دارد.

وسکانیان با تاکید بر اینکه زبان فارسی، زبان تمدنی و فرهنگی است، ابراز کرد: رسالت ایران و ارمنستان در طول تاریخ، رواج فرهنگ و تمدن بوده است و هنوز هم کشورها به این رسالت خود وفادارند. ایران به عنوان مرکز فرهنگی و تمدنی در منطقه مطرح است و برای همه این منطقه رسالت مهمی دارد.

این استاد زبان فارسی در ارمنستان در ادامه بیان کرد: گسترش زبان فارسی در ایران فرهنگی اهمیت زیادی دارد. به خودم و کشورم می‌بالم که با ایران عزیز و بزرگ دوستی و همراهی فرهنگی داریم، ملتی که در منطقه حرف اول را می‌زند و در برخی عرصه‌ها همچون فناوری و فرهنگ در جهان حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

جای پرچم زبان فارسی خالی است

استاد ممتاز ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در اجلاس گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، زبان فارسی میراث معنوی مشترک، جای پرچم زبان فارسی را در کنار پرچم مقدس کشورمان خالی دانست و گفت که زبان فارسی می‌تواند به لحاظ فرهنگی ما را به درستی به دنیا معرفی کند.

محمدجعفر یاحقی، با تاکید بر اینکه آنچه که به زبان فارسی اهمیت می دهد نه به اعتبار الفاظ و کلمات، بلکه به دلیل محتوایی است که در آن وجود دارد، افزود: گستره فارسی، گستره دلپذیر و وسیعی است. زبان فارسی در سرتاسر آسیا همواره حضور داشته است.

وی ادامه داد: دریغ داریم که زبان فارسی با زبان دیگری نوشته می شود. زبان دل، زبان مفاهمه است. زبان فارسی تنها زبان ارتباط فرهنگی نبوده، بلکه اقتصادی هم بوده است. آنچه قدیم ترین اسناد ما را به دنیای شرق پیوند می دهد، زبان فارسی است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه زبان فارسی می‌تواند استقلال و هویت و حاکمیت فرهنگی ما بر جهان بیرون را تضمین کند، گفت: زبان ما ارزش آن را دارد که هرگونه سرمایه گذاری که لازم باشد برای آن انجام دهیم و از آن دفاع کنیم و این اعتبار تاریخی را بسط داده و حمایت کنیم.

یاحقی همچنین ابراز کرد: برای حمایت از زبان فارسی، لازم است که هماهنگی بین نهادهای مختلف، صورت گیرد چرا که مسیر اعتلای زبان فارسی، در این موضوع است. زبان از ادبیات جدا نیست و وقتی می‌توانیم با زبان، جهان را داشته باشیم، پس ارزش آن را دارد که هرگونه سرمایه گذاری در آن صورت گیرد.

زبان فارسی مزیتی برای همکاری‌های بین المللی

یکی از مزیت‌هایی که امکان همکاری‌ میان ایران و دیگر کشورها را فراهم می‌کند زبان و ادبیات فارسی است و از این رو هفته گفتمان فرهنگی آسیایی از ۱۳ تا ۱۸ مهرماه با محوریت زبان و ادبیات فارسی در حال برگزاری است.

مدیرکل همکاری‌های علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: زبان و ادبیات فارسی در طول تاریخ از عرصه‌های تاثیرگذار ما در آسیای مرکزی و جنوب شرقی بوده و بخش عمده‌ تصویرسازی جهان از ایران اسلامی، ناشی از آثار و زبان فارسی است.

محمدعلی ربانی افزود: یکی از مزیت‌هایی که امکان همکاری‌ میان کشور ما با ممالک پیرامونی را فراهم می‌کند زبان و ادبیات فارسی است. یکی از مسائل جدی عدم ارتباط مستمر بین ظرفیت‌های موجود در زمینه زبان و ادبیات فارسی در داخل با ظرفیت‌های موجود در خارج از کشور است و ماموریت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به عنوان قرارگاه دیپلماسی فرهنگی کشور، ایجاد ارتباط میان ظرفیت‌های داخلی و خارجی است و ما دنبال توسعه ظرفیت‌های دانشگاهی هستیم.

وی اظهار کرد: مهم‌ترین سرمایه فرهنگی ما، میراث مشترک با کشورهای همسایه است که می‌توان این سرمایه را احیا و از آن استفاده کرد. زبان فارسی سرمایه بزرگ ماست و باید این سرمایه بزرگ را حفظ کرد.

ربانی ادامه داد: هدف ما ایجاد ارتباط مستمر بین دانشگاه‌ها در زمینه ادبیات فارسی است و تاسیس مجمع آسیایی علمی و فرهنگی زبان و ادبیات فارسی در این خصوص پیشنهاد شده است.

او گفت: به دنبال شبکه‌سازی در چهارچوب برگزاری همایش میان کشورها و دانشگاه‌ها با محوریت زبان و ادبیات فارسی هستیم که بخش عمده مدیریت این شبکه با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است و علاوه بر دبیرخانه اصلی برای تشکیل سه دبیرخانه منطقه‌ای هم اقدام خواهد شد.

مدیرکل همکاری‌های علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: زبان فارسی فارغ از مرزبندی‌های سیاسی و جغرافیایی، محور گفت و گوهای فرهنگی بوده و در شرایط امروز که چالش عمده ما معرفتی است، آنچه مهم است، حل مساله است.

او یادآور شد: شاید اگر هندی‌ها نبودند که آثار فارسی را ترجمه کنند، زبان فارسی توسعه پیدا نمی‌کرد. زبان فارسی دروازه ورود به فرهنگ‌ها و ملت‌هاست و در ارتباط‌ها تمرکز اصلی بر حوزه آموزش زبان فارسی است. یکی از دلایلی که سازمان فرهنگ و ارتباطات بر روی این مساله تاکید دارد تقویت زبان و ادبیات فارسی است و نهادهای اجرایی باید در این خصوص سازگاری داشته باشند.

جایگاه زبان فارسی در ارجاع به متون علمی ارتقا یافته است

معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز از اینکه زبان فارسی نتواند نسبت خود را با تحولات جهان امروز برقرار کند، ابراز نگرانی کرد.

عبدالحسین کلانتری با بیان اینکه توجه به زبان، توجه به هستی انسان است، ابراز کرد: بسیاری از فلاسفه، گستره هستی انسان را در گستره زبانی و نوع زبان او تعریف می‌کنند.

وی ادامه داد: زبان، جهان ما را می‌سازد و شکل می‌دهد. ما در جهان زبان زیست می‌کنیم. آنجا که به زبان می‌آییم و می‌توانیم در مورد هستی‌های بدیهی صحبت کنیم، وجود خود را بسط داده‌ایم. مللی که زبان ضیق دارند وجود ضیق دارند و آنها که زبان بسیط دارند، وجود بسیطی نیز دارند.

معاون وزیر علوم در امور فرهنگی و اجتماعی با بیان اینکه زبان فارسی در طول تاریخ صیقل خورده و از فرهنگ‌های متنوع سیراب شده است، گفت: یکی از علل گسترش و بسط زبان فارسی و ارجاعاتی که در طول تاریخ به آن می‌شده، به همین علت است. مقام معظم رهبری، یکی از چشم اندازهای عالی که برای زبان فارسی ترسیم کرده‌اند این است که باید علم را چنان گسترش دهیم که زبان فارسی، زبان علم باشد.

بیشتر بخوانید:

هفته گفتمان فرهنگی آسیایی با محوریت زبان و ادبیات فارسی برگزار می‌شود

امکان گفت‌وگوی ما با جهان اسلام به برکت زبان عارفانه فارسی است

رازگشایی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از علت رویارویی استعمار با زبان فارسی

اجلاس نیشابور؛ زبان فارسی ستم‌ستیز و گفت‌وگومحور است

کلانتری گفت: طبق آمار، در دهه اخیر، جایگاه زبان فارسی در ارجاع به متون علمی، رشد چشمگیری پیدا کرده و به رتبه سیزده یا چهاردهم جهانی رسیده است.

وی در عین حال از اینکه زبان فارسی نتواند نسبت خود را با تحولات جهان امروز برقرار کند، ابراز نگرانی و اظهار کرد: اگر در جهان حکمی زبان فارسی، زیست معنوی داشته باشیم اما در زبان مدرن، زیست واقعی، به تدریج تعارضات خود را نشان خواهد داد. می‌طلبد در کنار فعالیت‌هایی که در حوزه زبان فارسی در بخش ها و گروه‌های علمی و برنامه‌های پژوهشی دانشگاهی‌مان داریم در ساحت اجتماعی هم به زبان توجه کنیم، و این شرایط با نقطه مطلوب فاصله دارد.

معاون وزیر علوم در امور فرهنگی و اجتماعی با تأکید بر اینکه زبان، رسوب ارزش‌ها و هنجارهای یک ملت و تمدن است، گفت: اگر می‌خواهیم این ارزش‌ها و هنجارهای والا نسل به نسل منتقل شود، مفیدترین راه و کم‌هزینه‌ترین راه، تقویت برنامه های مرتبط با حوزه ادبیات و زبان فارسی است.

فارسی، زبان غنی در حوزه زندگی انسان

رییس انجمن استادان زبان فارسی نیز در این نشست، درباره اهمیت برگزاری این اجلاس، سخن گفت و ادامه داد: هر زبانی دریچه جدیدی به جهان خارج است. در واقع، جهان خارج را از طریق زبان‌ باید دید. از این طریق درباره جهان خارج فکر کرد و خلاقیت داشت.

غلامحسین غلامحسین‌زاده افزود: زبان‌ها، محدودیت‌هایی ایجاد می‌کنند. مفهوم سازی بین همه زبان‌ها، متفاوت است. زبان‌های مختلف، به شکل‌های مختلف جهان بیرون را طبقه بندی می‌کنند. وقتی صحبت از میراث مشترک است، یعنی میراث مشترک نوع نگاه به جهان. تمام زندگی و اندیشه ما مبتنی بر نوع نگاه ما به این جهان است. ادبیات در این شرایط، کارش این است که بر محدودیت‌های زبانی غلبه و معنا خلق می‌کند.

وی با بیان اینکه فارسی یکی از غنی‌ترین ادبیات در حوزه زندگی انسان را دارد، ابراز کرد: زبان ها معمولا در یک موضوع، دارای قوت هستند. کشورهایی که در صنعت قوی هستند، زبانشان در صنعت قوی است. در ایران، دانشمندان و حکما و ادبای ما، حکیم و از دانشمندان بزرگ دوران خود بودند. فیلسوفان ما شاعر بودند. ادبیات فارسی درباره انسان و رابطه خود با جهان و خالق است. شیرین‌ترین، قوی‌ترین و دقیق‌ترین این حرف‌ها، در زبان فارسی است و جهان امروز به شدت خواهان درک این مفاهیم و ورود به این دنیاهاست.

اجلاس «گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، زبان فارسی میراث معنوی مشترک» در قالب «هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی» به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، روزهای ۱۳ و ۱۴ مهر به میزبانی دانشگاه نیشابور برگزار شد و ادامه هفته گفت‌وگوهای آسیایی تا ۱۶ مهرماه به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه یافت.

در این اجلاس علاوه بر استادان دانشگاه، صاحب‌نظران و مهمانانی از دانشگاه‌های مختلف کشور، بیش از ۴۰ مهمان و اندیشمند از کشورهای هند، پاکستان، افغانستان، بنگلادش، گرجستان، ازبکستان، قزاقستان، ارمنستان، اندونزی، مالزی، تایلند، فیلیپین و عراق حضور دارند.