براساس آمار سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولات کشاورزی به اشکال مختلف هدر می‌رود که با تقویت صنایع تبدیلی میزان ضایعات این بخش از ۳۵ به ۲ درصد کاهش می‌یابد از اینرو تقویت صنایع تبدیلی و تکمیلی برای توسعه این حوزه مهم است.
صنایع تبدیلی وتکمیلی از سودمندترین و موثرترین حلقه های ارتباطی بین بخش‌های صنعت و کشاورزی است صنایعی که با توجه به تأثیرات مثبت و محرکی که در بخش کشاورزی از خود بر جای می‌گذارند، عامل مهمی در رونق بخش کشاورزی به عنوان محور اصلی تامین امنیت غذایی است.
بخش کشاورزی و صنعت لازم و ملزم یکدیگرند و توسعه صنایع تبدیلی در این حوزه اهمیت بسزایی دارد زیرا با توسعه زنجیره تبدیلی در بخش کشاورزی شاهد افزایش بهره‌وری، کاهش میزان واردات و جلوگیری از ضایعات خواهیم بود.
علاوه بر کاهش ضایعات و افزایش ارزش افزوده و بهره وری در محصولات کشاورزی موجب پایداری تولید، ایجاد اشتغال در حاشیه مراکز تولیدی کشاورزی چون روستاها و تثبیت این جمعیت در این مناطق می شود.
گیلان به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی کشور در زمینه تولید تعدادی از محصولات اعم از دامی، باغی و زراعی دارای رتبه اول تا پنجم کشوری است و به طور متوسط سالانه بیش از ۳.۵ میلیون تن محصول در استان تولید می شود بنابراین ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی از الزامات توسعه و در عین حال پایداری تولید این بخش از کشور است.
تاکنون ۲ هزار و ۳۶۰ پروانه بهره‌برداری صنایع تبدیلی با ظرفیت سه میلیون تن در گیلان صادر شده که از این تعداد ۲ هزار و ۱۷۰ مورد با ظرفیت یک میلیون و ۹۵۰ هزار تن فعال است؛ با راه‌اندازی همه واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی دارای پروانه بهره‌برداری در استان ضایعات کشاورزی به حداقل خواهد رسید.
به عنوان مثال انجام اصلاح ساختار واحدهای موجود صنایع تبدیلی از جمله شالیکوبی‌ها تا پایان شهریورماه امسال منتج به کاهش ۵۷ هزار تنی ضایعات سالانه شد که عواید آن مستقیم به کشاورزان باز می‌گردد.
گیلان هزار و ۴۲۵ کارخانه شالیکوبی دارد که از این تعداد تاکنون بیش از ۷۵۰ کارخانه تجهیز، نوسازی و اصلاح ساختار شده است.
صنایع تبدیلی و تکمیلی گیلان در کشور از نظر تعداد مجوز پروانه بهره‌برداری صادره رتبه نخست، در ایجاد فرصت‌های شغلی جایگاه چهارم، سرمایه‌گذاری رتبه ششم و ظرفیت سالیانه تولید مرتبه هفتم را به خود اختصاص داده‌است.
صنایع تبدیلی و تکمیلی؛ ضامن امنیت غذایی
توسعه کشاورزی به عنوان کانون و محور اصلی پیشرفت کشور از جایگاه ویژه‌ای برخوردارست؛ صنایع وابسته به کشاورزی را می‌توان به عنوان شرط لازم و محرک گسترش این بخش به شمار آورد؛ به گفته کارشناسان کشاورزی؛ ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی یکی از سودمندترین راه‌های ارتباط بین صنعت و کشاورزی است؛ هزینه‌های سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی طی سال‌های اخیر افزایش یافته از اینرو راه‌اندازی این نوع صنایع نیازمند حمایت دولت است.
کارشناس صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی گیلان با تشریح اهمیت این صنایع و تاثیر آن در توسعه اقتصاد کشاورزی گفت: صنایع تبدیلی در راستای ارتقای ارزش افزوده در محصولات کشاورزی دارای اهمیت ویژه‌ای در تحقق اهداف اقتصادی و اجتماعی این حوزه است.
سیدمحمدرضا سیدیوسفی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: صنایع تبدیلی و تکمیلی موجب بهبود وضعیت زنجیره‌های ارزش تولید و تامین محصولات کشاورزی، ارتقای بهره‌وری، امنیت غذایی در حوزه کشاورزی می‌شود و در نهایت به تولید پایدار منتهی خواهد شد.
وی بیان کرد: با گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی و اصلاح ساختار صنایع موجود، ضایعات محصولات کشاورزی کاهش می‌یابد و تولید محصول با رعایت استانداردهای بهداشتی به توسعه صادرات، ایجاد اشتغال و جذب سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.
با گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی و اصلاح ساختار صنایع موجود، ضایعات محصولات کشاورزی به دلیل فسادپذیر بودن تولیدات خام کشاورزی، کاهش می‌یابد.
این کارشناس کشاورزی با بیان اینکه این صنایع با هدف فرآوری محصولات کشاورزی و کاهش ضایعات و جلوگیری از هدر رفت آنها به چرخه اقتصاد بخش کشاورزی کمک می‌کند، اضافه کرد: افزایش ضریب فرآوری با کاهش ضایعات، ارزش افزوده قابل توجهی در این بخش ایجاد می‌کند.
وی اضافه کرد: برنج، بادام زمینی، فندق، زیتون، مرغ، محصولات شیلاتی و گیاهان دارویی از جمله تولیدات ارزشمند و باکیفیت گیلان است که در برخی از آنها رتبه برتر و نقش بسزایی در تامین نیازهای روزمره سبد خانوار ایرانی دارد.
کارشناس صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی گیلان بیان کرد: بر این اساس ایجاد و توسعه صنایع مبتنی بر دانش بنیان و بازسازی و نوسازی صنایع موجود از الزامات این بخش از کشاورزی بشمار می‌رود که حصول این نتیجه بدون تخصیص اعتبار و تسهیلات بانکی کم بهره به دست نخواهد آمد.
صدور ۲ هزار و ۳۶۰ پروانه بهره‌برداری صنایع تبدیلی در گیلان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان هم با بیان اینکه تاکنون ۲ هزار و ۳۶۰ پروانه بهره‌برداری صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان صادر شده که بیشترین تعداد در حوزه زراعی و واحدهای شالیکوبی است، گفت: صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در تحقق اهداف اقتصادی و اجتماعی بخش کشاورزی اهمیت ویژه ای دارد.
صالح محمدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: این صنایع موجب تکمیل زنجیره ارزش، ارتقاء بهره‌وری، ایجاد ارزش افزوده بخش کشاورزی و امنیت غذایی در حوزه محصولات کشاورزی می‌شود و به دلیل فسادپذیر بودن محصولات کشاورزی با گسترش این صنایع و اصلاح ساختار صنایع موجود، ضایعات محصولات کشاورزی کاهش می‌یابد.
وی با اشاره به اهمیت توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی اضافه کرد: تولید محصول با رعایت استانداردهای بهداشتی، ایجاد اشتغال، جذب سرمایه‌گذاری و کمک به توسعه صادرات از دیگر دستاوردهای ایجاد و توسعه این صنایع است ضمن اینکه توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی در مناطق روستایی در گسترش عدالت اجتماعی، کاهش مهاجرت روستایی و ایجاد زمینه توسعه پایدار روستایی موثر است.
گذر از کشاورزی سنتی با تقویت ارتباط این بخش با صنعت
وی با تاکید بر اینکه برای گذر از کشاورزی سنتی و رسیدن به اقتصادی پویا به ارتباط متقابل بین کشاورزی و صنعت نیاز است، بیان کرد: صنایع تبدیلی از بیکاری‌های دائمی و فصلی در مناطق روستایی کم کرده و زمینه مناسب برای توسعه بخش کشاورزی فراهم می‌کند؛ این صنایع پیش نیاز راهبرد صنعتی شدن و تامین کننده امنیت غذایی در کشور است.
برای گذر از کشاورزی سنتی و اقتصاد پویا به ارتباط متقابل بین کشاورزی و صنعت نیاز است رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در ادامه عنوان کرد: در نیمه نخست امسال ۲۱ فقره پروانه بهره‌برداری صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی با میزان جذب مواد خام ۱۸۱ هزار تن و ظرفیت اشتغال ۲۶۰ نفر صادر شده‌است.
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری ۱۷ هزار و ۴۸۰ میلیارد ریال برای بهره‌برداری این تعداد از واحدهای تبدیلی و تکمیلی در گیلان اضافه کرد: بخش عمده این سرمایه‌گذاری توسط بخش خصوصی و با مشارکت مردم انجام شده و فقط ۵۰۵ میلیارد ریال از محل تسهیلات بانکی و منابع دولتی تامین و از آنان حمایت شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان اضافه کرد: مجوزهای بهره‌برداری از صنایع تبدیلی در نیمه نخست امسال در حوزه زراعی، باغی، دام و طیور در شهرستان‌های صومعه‌سرا، آستانه اشرفیه، رشت، شفت، رودسر، رودبار، آستارا و تالش صادر شده‌است.
وی بیان کرد: در این راستا برای فعالیت‌های ذخیره‌سازی و نگهداری موادغذایی در سردخانه‌های ۲ مداره و بالای صفر، بسته‌بندی میوه و سبزی و صیفی تازه، شالیکوبی، بسته‌بندی انواع محصولات کشاورزی شامل؛ برنج، حبوبات، چای، انواع چاشنی و ادویه و بادام زمینی فرآوری شده مجوز صادر شد.
ارائه تسهیلات به ۲۰ طرح صنایع تبدیلی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به ارائه تسهیلات سرمایه‌ای و سرمایه در گردش به واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی گیلان افزود: از نیمه دوم سال گذشته تاکنون ۲۰ طرح صنایع تبدیلی و غذایی از محل اعتبار تبصره ۱۸ در مجموع به مبلغ حدود هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال از تسهیلات برخوردار شدند.
وی اظهار کرد: از این تعداد ۱۸ طرح به مبلغ هزار و ۷۶۳ میلیارد ریال به عاملیت بانک کشاورزی، یک طرح با ۱۲۵ میلیارد ریال توسط بانک توسعه تعاون و یک طرح با ۱۲ میلیارد ریال توسط صندوق کارآفرینی امید پرداخت شد که بخش عمده تسهیلات به مبلغ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال به صورت سرمایه‌ای و بقیه به صورت سرمایه در گردش بوده‌است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان بیان کرد: مدیریت صنایع تبدیلی استان در جذب تسهیلات تخصیصی در جایگاه نخست کشوری قرار گرفت که از همکاری و تعامل بانک‌های عامل بویژه بانک کشاورزی قدردانی می‌شود.
مدیریت صنایع تبدیلی استان در جذب تسهیلات تخصیصی، در جایگاه نخست کشوری قرار گرفتوی اضافه کرد: از ابتدای امسال تاکنون تسهیلاتی به حوزه صنایع تبدیلی اختصاص نیافته و سازمان جهاد کشاورزی گیلان در جذب تسهیلات تخصیصی به سرفصل صنایع تبدیلی در سال گذشته در جایگاه نخست کشوری قرار گرفت که همکاری و تعامل بانک‌های عامل بویژه بانک کشاورزی جای قدردانی دارد.
شرایط و نحوه اخذ مجوز صنایع تبدیلی کشاورزی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفت: متقاضیانی که درخواست مجوزهای مربوط به صنایع تبدیلی و غذایی دارند و ماده اولیه آنها بر پایه محصولات خام کشاورزی است و کد فعالیت آیسیک «سیستم بین‌المللی طبقه‌بندی استاندارد صنایع» آنها در اختیار وزارت جهاد کشاورزی باشد؛ باید درخواست خود را از طریق سامانه مجوزهای الکترونیک کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی سماک «سامانه مجوزهای الکترونیکی کشاورزی» متصل به درگاه ملی مجوزها ثبت و پی‌گیری کنند.
وی بیان کرد: خدمات جهاد کشاورزی در این حوزه شامل؛ صدور، تمدید، اصلاح، انتقال و ابطال برای موافقت اولیه، جواز تاسیس، پروانه بهره‌برداری، طرح توسعه، بازسازی و نوسازی صنایع غذایی و تبدیلی است که پس از صدور موافقت اولیه نسبت به دریافت استعلام‌ها اقدام کرده و با دریافت پاسخ مثبت نسبت به صدور جواز تاسیس عمل می‌شود.
محمدی اظهار کرد: تلاش بر آن است تا مجوزها در فاصله زمانی هر چه کوتاهتر صادر شود ضمن اینکه متقاضی می‌تواند از طریق کارپوشه خود، پیشرفت درخواست در هر مرحله را به صورت برخط مشاهده و پی‌گیری کند و در صورت نیاز رفع نقص را انجام دهد.
برنامه جهاد کشاورزی برای جذب سرمایه‌گذار در حوزه صنایع تبدیلی
وی درباره برنامه جهاد کشاورزی برای جذب سرمایه‌گذار در راه‌اندازی صنایع تبدیلی و تکمیلی گفت: اوایل هر سال نسبت به اعلام اولویت‌های صنایع تبدیلی در گیلان اقدام می‌شود و فرصت‌ها و اولویت‌های سرمایه‌گذاری به صورت بروزرسانی شده در سایت سازمان جهاد کشاورزی استان برای اطلاع و بهره‌برداری سرمایه‌گذاران و علاقمندان به این حوزه منتشر می شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان اضافه کرد: ارائه خدمات مناسب در زمینه صدور مجوز و نیز در صورت تامین اعتبار، حمایت به صورت تخصیص تسهیلات به طرح‌ها بر اساس دستورالعمل‌های تسهیلاتی از وظایف سازمان جهاد کشاورزی استان بوده که با جدیت دنبال می‌کند.
ارائه خدمات مناسب در زمینه صدور مجوز و همچنین در صورت تامین اعتبار، حمایت به صورت تخصیص تسهیلات به طرح‌ها بر اساس دستورالعمل‌های تسهیلاتی از وظایف سازمان جهاد کشاورزی استان است. وی بیان کرد: عملکرد به دست آمده در شاخص‌های صنایع تبدیلی که هر سال به صورت برنامه‌های ابلاغی از وزارت جهاد کشاورزی ارسال می‌شود نشانگر دستیابی به نتایجی فراتر از تعهدات است.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال شاخص فرآوری و جذب ماده خام کشاورزی از طریق واحدهای صنایع تبدیلی برای سال ۱۴۰۳، ۱۳۰ هزار تن در سال پیش بینی شده که عملکرد سازمان جهاد کشاورزی در پایان ماه ششم سال‌جاری بیش از ۱۸۰ هزار تن بوده که نشان از تمایل سرمایه‌گذاران به ورود در این عرصه است.
بر اساس آخرین آمارها، گیلان دارای ۳۱۴ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی است و ۳۱۷ هزار نفر از مردم استان در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت هستند؛ برنج، چای، زیتون، پیله ابریشم، بادام زمینی، زیتون، فندق و مرکبات عمده‌ترین محصولات کشاورزی استان به شمار می‌رود.
گیلان بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و با کیفیت برنج در کشور است که رتبه نخست را از لحاظ سطح زیرکشت و رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده‌است، شهرستان‌های رشت و صومعه‌سرا بیشترین سهم را از مساحت اراضی شالیکاری گیلان در اختیار دارند.
نظر شما