به گزارش ایرنا؛ "زنجره مو" آفتی خطرناک برای باغ‌های انگور است که توسط پوره‌ها و ایجاد شکاف و تخمگذاری در داخل شاخه‌های یک و دوساله صورت می‌گیرد و در برخی باغ‌های انگور خسارت آن به ۹۰ درصد می‌رسد.
این حشره به رنگ سبز روشن با چشم‌های فیرزوه‌ای سیر، روشن، سیاه و یا قهوه‌ای و به طول ۲۰ تا ۲۸ میلی‌متر است و حشره کامل دارای بال‌های شیشه‌ای و شفاف است و نر این حشره تولید صدا می‌کنند.
حشرات کامل آفت «زنجره مو»از اوایل خرداد تا اوایل شهریور به تدریج ظاهر می‌شوند و اوج ظهور آنها در دهه اول و دوم تیرماه است و حشره نر و ماده یک هفته بعد از ظهور جفت‌گیری می‌کنند، حشره ماده تخم‌های خود را به صورت دو ردیف خط‌چین در زیر پوست و داخل چوب شاخه‌ها گذاشته و روی آن را با ماده اسفنج سفید رنگ می‌پوشاند.
شکاف‌های تخمگذاری به طول ۶ میلی‌متر است که با رشد شاخه‌ها باز و مشخص می‌شود، تعداد شکاف‌های تخمگذاری روی شاخه‌ها متغیر است و در هر شکاف ۳۰ عدد تخم و روی هر درخت به طور متوسط یک‌هزار عدد تخم گذاشته می‌شود و هر حشره ماده در طول عمر خود که ۲ هفته است، تا هزار عدد تخم روی شاخه‌ها می‌گذارد.
دوره تخم تا حشره کامل زنجره مو؛ چهار سال است
در همین رابطه مدیر جهاد کشاورزی ملایر روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: تنها راه مقابله با آفات و بیماری‌های جدی تاکستان‌های انگور به ویژه «زنجره مو»، مبارزه بیولوژیک است که باید باغداران آموزش‌ها و تاکیدات لازم را در این زمینه فرا گرفته و نسبت به رعایت آن اقدام کنند.
«علیرضا زنگنه» درباره نحوه رشد و بالغ شدن آفت زنجره مو گفت: حشره ماده این آفت درختان پرشاخه را به کم شاخ و برگ ترجیح می‌دهد و از تخم‌ریزی روی گیاهان ضعیف خودداری می‌کند، طول دوره جنینی آن ۳۰ روز است که پس از آن پوره سِن (یک) ظاهر شده و از روی شاخه به روی خاک می‌افتد.
وی با بیان اینکه پوره به سرعت خود را از لابلای خاک و شکاف‌های زمین به ریشه گیاه میزبان می‌رساند و از شیره آن تغذیه می‌کند، افزود: پس از تکمیل سنین پورگی، سِن (پنج) از خاک ظاهر شده و برای تغییر جلد، به درخت می‌چسبد و حشره کامل در مدت یک تا ۲ ساعت از جلد خارج می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی ملایر ادامه داد: شدت خروج پوره‌های سن پنج از خاک در دهه اول و دوم تیرماه است و حشره کامل در ساعات گرم روز در سایه درختان و شاخه‌ها استراحت کرده و مقداری از شیره گیاه تغذیه و سپس جفت‌گیری و تخمگذاری می‌کند.
خاک‌های رُسی مناسب برای فعالیت زنجره مو
زنگنه با اشاره به اینکه دوره تخم تا حشره کامل آفت "زنجره مو" چهار سال و "زنجره فلاوا" حدود هشت سال طول می‌کشد، خاطرنشان کرد: حشرات بالغ درون شاخه‌های جوان درختان میزبان تخمگذاری می‌کنند که تخمگذاری در شاخه‌های نازک و یا در قسمت نازک شاخه منجر به خشک شدن و در نهایت باعث شکستگی آن می‌شود.
وی یادآور شد: در باغ هایی که این آفت شیوع دارد، درختان دچار کم رشدی شده، برگها زرد و میوه‌ها بسیار کوچک می‌شوند، درختان به تدریج ضعیف شده و سرانجام خشک می‌شوند.
مدیر جهاد کشاورزی ملایر گفت: پوره‌های این آفت پس از خروج از تخم با استقرار روی ریشه درختان میزبان، به شدت از شیره گیاهی تغذیه کرده و پوره سن (یک و دو) مستقیماً به ریشه‌های فرعی گیاه چسبیده و بدون لانه و محفظه هستند، در حالی‌که پوره‌های سن (سه، چهار و پنج) در اطراف ریشه و محل فعالیت خود لانه گلی ساخته و در آن به تغذیه از شیره گیاهی می‌پردازند.
زنگنه خاک‌های رُسی را برای فعالیت زنجره مو بسیار مناسب دانست و افزود: هنگام تهیه بستر باید خاک را به گونه‌ای تغییر داد که بافت سبک و شنی ایجاد شود، چراکه خاک‌های سبک و شنی، آب و کود را در سطح خاک نگه نمی‌دارند و ریشه‌های سطحی در سطح خاک ایجاد نمی‌شوند، به همین دلیل دسترسی پوره‌ها به ریشه دیرتر صورت می‌گیرد و تلفات طبیعی زیادتری به آنها وارد می‌شود.
وی بیان کرد: این خاک‌ها برای ایجاد دالان خروجی توسط پوره‌های سن پنج و همچنین تهیه لانه تغذیه‌ای برای پوره‌های سن (سه) به بعد نامناسب بوده و دالان‌سازی توسط پوره‌های آفت در این خاک‌ها به سختی انجام می‌شود، از طرفی در این خاک‌ها شکاف‌های عمیق تا سطح ریشه دیده نمی‌شود، در نتیجه پوره‌ها به راحتی نمی‌توانند خود را به ریشه رسانده و روی آنها مستقر می‌شوند.
موهای انگور خوابیده پناهگاهی برای زنجره مو است
مدیر جهاد کشاورزی ملایر غوره آب، یاقوتی، شاهرودی، مهدی‌خانی(مهرگان)، صاحبی، فخری و عسگری(بی‌دانه) را از ارقام مقاوم به آفت "زنجره مو" دانست و افزود: در تاکستان‌ها تربیت موها به صورت خوابیده، موجب حفظ رطوبت و پناهگاهی برای حشرات کامل زنجره مو می‌شود.
زنگنه تاکید کرد: به همین دلیل تربیت ایستاده باغ‌ها علاوه بر پیشگیری از بیماری‌های قارچی، موجب سهولت عملیات باغبانی، خشک ماندن سطح خاک، مشخص شدن بهتر شاخه‌های حاوی تخم و شکار بهتر حشرات کامل آفت توسط پرندگان می‌شود و پوره‌های سن یک آفت به محض خروج و برخورد با سطوح داغ خاک، در مدت چند ثانیه می‌میرند.
وی درباره مدیریت علف‌های هرز در تاکستان‌های انگور، گفت: برای حذف علف‌های هرز حاوی تخم آفت و جلوگیری از دسترسی پوره‌ها به ریشه آنها، باید علف‌های هرز در ماه‌های مرداد و شهریور وجین و معدوم شوند.
مدیر جهاد کشاورزی ملایر همچنین آبیاری مرتب و کافی باغ ها را مورد تاکید قرار داد و افزود: آبیاری سطحی موجب گسترش ریشه درختان در سطح خاک می‌شود، در نتیجه دسترسی پوره‌های سن اول آفت به ریشه‌ها با سهولت انجام می‌شود، به همین دلیل آبیاری درختان انگور باید به میزان کافی و به طور منظم انجام شود.
زنگنه با بیان اینکه آبیاری در هنگام اوج خروج پوره‌های سِن (پنج) آفت موجب تسهیل در دالان‌سازی و خروج آسانتر آنها از خاک می‌شود، توصیه کرد: در صورت امکان قبل و بعد از این زمان(دهه اول و دوم تیرماه) آبیاری به طور محدود انجام شود.
اوایل تیرماه؛ بهترین زمان شخم زدن باغ‌های انگور
وی با تاکید بر اینکه درختان باید در زمستان از طریق چالکود و در بهار و تابستان از طریق محلول‌پاشی با کودهای مایع تقویت شوند، اظهار کرد: هنگام خروج پوره‌ها یعنی از اوایل تیرماه، بیل زدن پای درختان موجب خراب شدن دالان‌های خروج پوره‌ها شده و آنها را در معرض پرندگان قرار می‌دهد.
مدیر جهاد کشاورزی ملایر تاکید کرد: از اوایل تیرماه تا اواخر مردادماه باید شاخه‌های حاوی تخم آفت «زنجره مو» را به طور مرتب حذف کرد و با توجه به اینکه تعداد زیادی از تخم‌های زنجره توسط زنبور پارازیتوئید(انگلی)، پارازیته می‌شوند، لازم است شاخه‌های حاوی تخم هرس شده در محل باغ درون سطل‌های بزرگ نگهداری شوند تا ضمن جلوگیری از نفوذ پوره‌های آفت به درون خاک، با حفظ و حمایت پارازیتوئیدها موجب تثبیت جمعیت آنها شود.
زنگنه با تاکید بر اینکه در هنگام خروج تدریجی پوره‌ها از تخم، عملیات سم آبیاری باید اول مرداد انجام و پانزدهم مرداد تکرار شود، یادآور شد: استفاده از حشره‌کش‌های فیپرونیل، ایمیداکلوپراید و یا تیامتوکسام(آکتامیا) با غلظت‌های تعیین شده به ازای هر درخت، به صورت کاربرد از طریق خاک در سطح سایه‌انداز درخت مو قبل از آغاز پرواز حشرات کامل زنجـره مو در اواخر بهار انجام شود.
وی به باغداران توصیه کرد در باغ‌هایی با ارقام زودرس، پس از برداشت محصول و در سایر باغ‌ها با دیگر ارقام انگور، قبل از ظهور حشرات کامل در اواخر بهار سموم مصرف شود.
به گزارش ایرنا؛ شهرستان ملایر دارای بیش از ۱۳ هزار هکتار باغ انگور است که سالانه بیش از ۲۷۰ هزار تُن انگور از سطح تاکستان‌ها برداشت می‌شود، نظام تولید انگور دره جوزان ملایر سال ۱۳۹۷ در سازمان جهانی خواروبار کشاورزی سازمان ملل متحد(فائو) به عنوان پنجاه و سومین میراث مهم کشاروزی جهان به ثبت رسید.
نظر شما