بازگشت حیات به تالاب‌های گیلان

به گزارش ایرنا از روابط عمومی و امور رسانه اداره کل حفاظت محیط زیست استان گیلان، حمزه عشوری روز سه شنبه گفت: تالاب بین المللی انزلی یکی از زیستگاه‌های مهم برای زمستان گذرانی و جوجه آوری پرندگان در خاورمیانه (IBA) است و سه پناهگاه حیات وحش (سلکه و سرخانکل و چوکام) و یک منطقه حفاظت شده (سیاه کشیم) را در مجموعه خود دارد، قلم گوده کوچک و بزرگ میان پشته و تُراب گوده از جمله مهمترین جزایر در تالاب انزلی هستند.
وی تصریح کرد: پناهگاه حیات وحش چوکام با مساحت ۳۴۶ هکتار در شرق تالاب انزلی بخشی از مجموعه این تالاب است که به دلیل اهمیت زیستگاهی از دیدگاه پرندگان مهاجر آبزی بسیار حائز اهمیت است.
عشوری افزود: در گذشته در فصول مختلف و حتی در فصل تابستان بارش‌های زیادی در منطقه تالاب انزلی اتفاق می‌افتاد؛ اما با تغییر شرایط اقلیمی کشور و پس روی آب دریای خزر و کم شدن بارش‌های سالانه، تالاب انزلی رو به خشکی رفته است؛ این موضوع به خصوص زندگی ساکنان منطقه و کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است.
وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر ۷۰ درصد از مساحت کلی پناهگاه حیات وحش چوکام زیر آب رفته است و این نسبت در سایر بخش های تالاب‌ انزلی نیز بین ۴۰ تا ۶۵ درصد متغیر است؛ این افزایش قابل توجه در سطح آب تالاب‌های استان (انزلی – بوجاق- امیرکلایه)، منجر به احیای گسترده‌ای در این مناطق شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان گفت: نسبت به احیای تالاب‌های استان گیلان در این فصل خوش‌بین هستیم؛ این خوش‌بینی ناشی از بارش‌های اخیر و سیلاب‌هایی ورودی به رودخانه ها منتهی به تالاب حاصل شده به گونه ای که این منابع آبی توانسته‌اند به دورترین نقاط تالاب‌ها رسیده و بیش از ۵۰ درصد آنها را پوشش دهند.
عشوری اضافه کرد: امروزه تالاب‌ها بار دیگر به کانون توجهات تبدیل شده‌ و زندگی به رودخانه‌ها، نیزارها و گیاهان بازگشته است و پرندگان و حیوانات آبزی به زیستگاه‌های اصلی خود برگشته و با بازگشت آب به تالاب‌ها در این فصل شاهد آمدن تعداد زیادی از پرندگان مهاجر به زیستگاه‌های طبیعی خود در پهنه‌های آبی به خصوص در مناطق تالابی بوده‌ایم.
عشوری تصریح کرد: بر این اساس بازگشت حیات به تالاب‌های استان گام مهمی در راستای احیای تنوع زیستی و تقویت اقتصاد محلی این منطقه است؛ این تالاب‌ها با وجود چالش‌های متعددی که در گذشته با آن‌ها روبرو بوده‌اند، اکنون نشانه‌های امیدبخشی از احیاء و توسعه در آن دیده می‌شود، بارش‌های اخیر و افزایش سطح آب به تنوع زیستی غنی این اکوسیستم کمک کرده و به بازگشت گونه‌های مختلفی از پرندگان و آبزیان به زیستگاه‌های طبیعی‌شان انجامیده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان گفت: می‌توان انتظار داشت که تالاب بین المللی انزلی و سایر تالاب های استان نه تنها به عنوان یک منبع طبیعی با ارزش بلکه یک مقصد گردشگری جذاب و پایدار در کانون توجه قرار گیرد؛ استمرار این تلاش‌ها و همت جمعی در حفظ و احیای این اکوسیستم‌ها می‌تواند به بازسازی زندگی بومیان و حفاظت از میراث طبیعی استان گیلان کمک شایانی کند.
تالاب انزلی؛ زیستگاه گونه‌های زیادی از آبزیان، پرندگان و گیاهان و یکی از زیست ‌بوم‌های ارزشمند جهان است که از سال ۱۳۵۴(۱۹۷۵میلادی) در کنوانسیون بین المللی رامسر به ثبت رسید اما نفسش روز به روز تنگ‌تر شد و زخم مدرن شدن بر پیکرش روز به روز عمیق تر گشت.

ورود رسوبات و فاضلاب‌های صنعتی، خانگی، بیمارستانی، ضایعات کشتارگاهی، سموم کشاورزی، پسماندها و نخاله‌ها، گیاهان مهاجمی چون آزولا و سنبل آبی، تصرف اراضی و ساخت و سازها در حریم تالاب، آتش زدن نیزارها با هدف تصرف و انتقال آلودگی از دریا و کاهش میزان آب موجود تالاب زخم هایی است که هر بار پیکره تالابی را می خراشد.
زیست بوم طبیعی امروزه با دخالت و بهره وری نامعقول انسان‌ها به بحران دچار شده و محیط زیست گیلان نیز فارغ از این دغدغه نیست؛ چالشی که تنها راهکارش توسعه پایدار و حفظ زمین برای ما و آیندگان است و این انتخاب بیش از حرف نیازمند عمل است.

زیست بومی که قرن ها و از دیرباز گذشتگانمان در آن همدلانه زیسته اند، امروز بیش از همیشه درگیر بدخبرهای زیست محیطی است؛ نه از خشم طبیعت بلکه از زیاده خواهی انسان مدرن، انسانی که تیشه بر دست گرفته و آگاه و ناآگاه به جان ریشه طبیعت افتاده است.

هوا، آب، خاک، گونه‌های گیاهی، حیات وحش و هر آنچه که محیط زیست را می سازد امروز دچار چالش‌های فراوانی شده است و رفع آنها که برای ادامه حیات ضروری است در گرو بازنگری رفتارها و روش های توسعه و روی آوری به توسعه پایدار دور از تخریب، بازآفرینی و ترمیم طبیعت می باشد.