به گزارش ایرنا، روند فعالیت انجمن‌ها و موسسات مردم‌نهاد در سال‌های اخیر شاهد تغییراتی بوده است که در نوع خود جای تامل دارد.
سازمان‌هایی که روزی با هدف مطالبه‌گری از مسوولان به وجود آمدند، امروزه در پیگیری مطالبات اجتماعی و قانونی خود چندان فعال نیستند.
این مساله نه تنها موجب کمرنگی تاثیرگذاری آنها در جامعه شده بلکه منجر به نا امیدی از سوی سازمان‌ها و نهادهایی که انتظار همکاری فعال و اثربخش از این انجمن‌ها و موسسات دارند، شده است.
انجمن‌ها و سازمان های مردم‌نهاد به ویژه در زمینه‌های اجتماعی و خیریه باید به عنوان زبان گویای مردم و نیروهای مطالبه‌گر در برابر نهادهای دولتی و سایر ارگان‌های تأثیرگذار عمل کنند.
نقش آنها در ارایه خدمات به جامعه بلکه در پیگیری حقوق مردم و تقویت فرهنگ مشارکت اجتماعی حیاتی است اما متاسفانه در حال حاضر بسیاری از این سازمان‌ها به دلیل نداشتن برنامه‌ریزی صحیح، منابع محدود یا حتی فقدان استراتژی‌های مدون از رسالت اصلی خود دور شده‌اند و به جای پیشبرد اهداف مطالبه‌گری، درگیر فعالیت‌های روزمره‌ای شده‌اند که تأثیرگذاری آنها را کاهش داده است.
چرا سمن‌ها به این روز افتادند؟
یکی از نمایندگان سازمان های مردم نهاد خراسان شمالی در این باره گفت: برخی از سازمان های غیردولتی تبدیل به نوعی موسسه انتفاعی خانوادگی شده‌اند که عده‌ای جوان و یا افراد فاقد شغل و تخصص را درون خود سامان‌دهی کرده و منبع درآمدشان کمک های بلاعوض از سازمان‌های دولتی است.
وی که از اعلام نامش خودداری کرد، افزود: یک سازمان مردم نهاد و غیردولتی باید استقلال مالی لازم را داشته و بی‌نیاز از اعتبارات دولتی باشد، چرا که در غیر این صورت نقش نظارتی‌اش بر دولت در جامعه کمرنگ می‌شود.
وی ادامه داد: اکنون بسیاری از سازمان های مردم نهاد استان به دنبال جذب کمک های بلاعوض و بهره گیری از اعتبارات دولتی هستند.
یک سازمان مردم نهاد و غیردولتی باید استقلال مالی لازم را داشته و بی‌نیاز از اعتبارات دولتی باشد
وی تصریح کرد: بسیاری از سمن ها نیز تعداد کمی دارند و معمولا اعضای آن را بستگان تشکیل می شدند و هنگام اجرای برنامه‌ها حضور می یابند و در بقیه فعالیت ها معمولا نقش کمرنگی دارند.
این فعال سازمان مردم نهاد بیان می کند: این در حالی است که یک سمن فعال در بخش علمی باید به دنبال همکاری هرچه بیشتر شهروندان باشد و در واقع قدرت اصلی چانه‌زنی را در معادلات مختلف تعداد اعضا و تخصص آنها تعیین می‌کند.
نبود برنامه مشخص و منسجم
یکی دیگر از فعالان سازمان های مردم نهاد گفت: اکنون برخی از سمن ها صرفا برای تامین هزینه های مالی تشکل به اجرای طرح های غیرکارشناسی و سلیقه ای روی می آورند.
کریم رحمتی افزود: حتی برخی سمن ها باوری به آن طرح فرهنگی یا اجتماعی ندارند و صرفا برای تامین هزینه های مالی اجرای آن را قبول می کنند.
وی یادآور شد: کمبود فعالیت‌های مستمر و منسجم از سوی برخی انجمن‌ها باعث کاهش اعتماد عمومی به این نهادها و در نتیجه عدم موفقیت در بسیاری از طرح های اجتماعی و انسانی شده است.
وی با بیان اینکه نداشتن برنامه مشخص از دلایل دور شدن سمن ها از رسالت اصلی خود است، گفت: بسیاری از سمن ها هنوز متمرکز در فعالیت خاصی نیستند و در قالب عناوین کلی فرهنگی و اجتماعی فعالیت می کنند.
بسیاری از سمن ها هنوز متمرکز در فعالیت خاصی نیستند و در قالب عناوین کلی فرهنگی و اجتماعی فعالیت می کنند
رحمتی افزود: تشکلی که در همه بخش فعالیت می کند، آنچنان که باید و شاید، موفق نخواهد بود و توانش برای مسایل مختلف به هدر می‌دهد.
وی ادامه داد: این در حالی است که اگر سمن ها بتوانند پیرامون موضوعی مشخص و با استفاده از کارشناسان آن موضوع کار کنند نتایج مفید آن در جامعه بیشتر ملموس است.
سمن‌ها چگونه به رسالت واقعی خود برگردند؟
یک کارشناس جامعه شناسی در خراسان‌شمالی گفت: بازگشت این انجمن ها و سمن ها به نقش واقعی خود نیازمند بازنگری جدی در اهداف و برنامه‌های آنها است.
مجید پورخیاط افزود: آنها باید مطالبات اجتماعی، آموزشی و حقوقی را در اولویت‌های خود قرار دهند و همواره جلسات منظم، کارگاه‌های آموزشی و مشاوره‌ای با بهره‌گیری از تخصص‌های مختلف برگزار کنند.
وی ادامه داد: این انجمن‌ها باید به‌طور فعال با سیاست‌گذاران و مقامات دولتی در ارتباط باشند و از ظرفیت‌های موجود در جامعه برای ارتقای وضعیت گروه‌های هدف استفاده کنند.
بازگشت سمن ها به نقش واقعی خود نیازمند بازنگری جدی در اهداف و برنامه‌های آنها است
پورخیاط تاکید کرد: انجمن‌ها باید خود را در راستای شفافیت و پاسخگویی تقویت کنند و از نهادهای دولتی و غیر دولتی بخواهند که با مشارکت‌های خود در برنامه‌های اجتماعی و خیریه‌ها به تقویت نقش این سازمان‌ها کمک کنند در غیر این صورت همانطور که امروز شاهد هستیم، انتظارات به جا و درخواست‌های مکرر از سوی نهادها و مردم به شکلی منفی و نا امیدکننده خواهد بود.
وی با تاکید بر بازگشت سمن ها به رسالت واقعی خود، تصریح کرد: بازگشت به مسوولیت‌های اجتماعی نه تنها موجب ارتقای جایگاه انجمن‌ها و سازمان های مردم‌نهاد خواهد شد بلکه برای نهادهای دولتی و مردم نیز نویدبخش یک همکاری پرثمر خواهد بود.
اکنون ۱۱۲ سازمان مردم نهاد (سمن) در بخش های گوناگون ازدواج، جوانان، جلوگیری از خشونت های خانوادگی، عفاف و حجاب و سلامت در خراسان شمالی فعالیت می کنند.
به گزارش ایرنا، سازمان مردم‌نهاد یا سمن نقش بسیار مهمی به‌عنوان واسطه میان مردم و قوای حاکم ایفا می‌کند، این نهادها در زمینه های گوناگون فعالیت می کنند که بهبود وضعیت محیط زیست، تشویق گروه‌ها و مردم به رعایت حقوق بشر و بالا بردن سطح رفاه اقشار محروم و آسیب‌پذیر در زمره سرفصل های این سازمان ها قرار می گیرد.
خراسان شمالی با ۱۰ شهرستان دارای یک میلیون نفر جمعیت است که ۴۴ درصد از آن در روستاها سکونت دارند.
نظر شما