به گزارش گروه سیاست خارجی ایرنا، جیمز دورسو، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی و امنیت ملی که ۲۰ سال در نیروی دریایی ایالات متحده و در کویت، عربستان سعودی و عراق کار کرده در نوشتاری برای وب سایت The Hill نزدیک به کنگره ایالات متحده تاکید کرده که سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده دیگر بر روی جمهوری اسلامی ایران کار نخواهدکرد.
دونالد ترامپ بازگشته و به همراه او کمپین فشار حداکثری علیه ایران برای محدود کردن شدید فروش نفت تهران نیز دوباره فعال شده است. اما سال ۲۰۲۵ مانند سال ۲۰۱۸ نیست.
اگرچه ایران در آن زمان در شرایط دشواری قرار داشت، وضعیت اکنون متفاوت است. حمایت آمریکا از کمپین‌های اسرائیل علیه مردم فلسطین و لبنان حمایت محلی از اقدامات ایالات متحده را کاهش داده است، زیرا بسیاری از پایتخت‌های خاورمیانه درباره فشار حداکثری تردید دارند و احساس می‌کنند که این سیاست باعث تشدید تنش‌های منطقه‌ای خواهد شد.
عربستان سعودی و ایران از سال ۲۰۲۳ به بعد به یکدیگر نزدیک شده‌اند. ولیعهد سعودی اخیراً با رئیس‌جمهور جدید ایران صحبت کرد. رؤسای ستادهای نیروهای مسلح آنها ماه گذشته مذاکرات دفاعی برگزار کردند و این دو کشور روابط اقتصادی خود را افزایش داده اند.
رؤسای امارات متحده عربی و ایران در اکتبر گذشته اولین دیدار چهره به چهره خود را انجام دادند و تجارت امارات و ایران رو به افزایش است. علاوه بر این، قطر (که میدان گاز طبیعی مشترک با ایران دارد) و ایران در تلاشند روابط اقتصادی خود را گسترش دهند.
بازار نفت نیز از سال ۲۰۱۸ تغییر کرده است. طبق گزارش آرگوس مدیا، صادرات نفت ایران که در نیمه دوم سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به دلیل تحریم‌های دوران ترامپ کمتر از ۵۰۰,۰۰۰ بشکه در روز بود، از سال ۲۰۲۱ شروع به افزایش کرد و هر سال افزایش یافته است. ایران شبکه خود را برای دور زدن تحریم‌ها گسترش داده و ناوگان تانکرهای خود را افزایش داده است. بنابراین اگر آمریکا دوباره ایران را تحریم کند، این کشور با خریدارانی مواجه خواهد شد که لزوماً از تحریم‌ها نمی‌ترسند.
رئیس‌جمهور جدید ایران مسعود پزشکیان پس از پیروزی در انتخابات این کشور برنامه خود را در متنی با عنوان «پیام من به دنیای جدیدـ» اعلام و قصد خود را برای تقویت روابط با همسایگان ایران ابراز کرد. وی بر لزوم رسیدن به منطقه‌ای قوی تأکید کرده و امیدوار است که گفت‌وگوی سازنده با اروپا داشته باشد، او از احیای برجام حمایت کرد و از واشنگتن خواست با واقعیت‌ها کنار بیاید.
در اکتبر، ترامپ نامزد انتخابات ریاست جمهوری بود و اعلام کرد: من دوست دارم ایران بسیار موفق باشد. تنها نکته این است که آنها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند.
شریک انتخاباتی او، جی‌دی ونس که در حقیقت معاون او محسوب می شد نیز موضع مشابهی گرفته و گفت: منافع ما به‌شدت در این است که با ایران وارد جنگ نشویم. این کار منابع زیادی را از ما می‌گیرد. برای کشورمان بسیار هزینه‌بر خواهد بود.
این‌ها نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از تمایل به رسیدن به یک راه‌حل مذاکره‌ای هستند، اما آمریکا عادت دارد که تعهدات خود را رها کند، مانند توافق هسته‌ای اول با ایران.
روابط قوی‌تر ایران با روسیه و چین نیز به قدرت مقاومت در تهران افزوده است. در مارس ۲۰۲۱، چین و ایران توافق‌نامه شراکت استراتژیک جامع ۲۵ سالهای امضا کردند که روابط دوجانبه را تقویت می‌کند و شامل سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری در بخش‌های نفت، گاز، پتروشیمی، حمل‌ونقل و تولید ایران است. در عوض، چین از تأمین نفت ایران به‌طور ثابت و با تخفیف برخوردار خواهد شد. خبرهایی نیز درباره تبادل تجهیزات و تسلیحات نظامی میان ایران و روسیه منتشر شده است.
تجارت غیرنظامی نیز در حال افزایش است. موسکو تایمز گزارش می‌دهد که صادرات روسیه به ایران در سال گذشته ۲۷ درصد افزایش یافته و واردات روسیه از ایران ۱۰ درصد افزایش داشته است. هر دو طرف توافق کرده‌اند که تجارت خود را در ارزهایی غیر از دلار آمریکا افزایش دهند، در حالی که روسیه وعده داده است که ۴۰ میلیارد دلار در بخش نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کند. "
با وجود مشکلات اقتصادی، ایران بودجه نظامی خود را افزایش داده است. ایران نشان داده که مایل به مذاکره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) است، اما نه تحت فشار. عباس عراقچی وزیر خارجه ایران یک بار در یک گفت و گوی تلویزیونی گفت: هنوز فرصت برای دیپلماسی وجود دارد، هرچند این فرصت زیاد نیست. این یک فرصت محدود است.
رئیس‌جمهور ایران می‌گوید که آماده تعامل با ایالات متحده است: چه دوست داشته باشیم یا نه، ما در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با ایالات متحده روبه‌رو خواهیم شد و بهتر است که این عرصه را خودمان مدیریت کنیم.
نویسنده در بخش های پایانی این مطلب با اشاره به اینکه ترامپ نمی‌خواهد جنگی با ایران آغاز کند، چرا که به تأثیر آن بر اقتصاد آمریکا حساس است، ادعا می کند که تحریم‌ها و حملات گاه‌به‌گاه اسرائیل به اهدافی در خاک ایران ممکن است تنها گزینه‌های او باشند.
اگر چنین باشد و اگر اقتصاد ایران و طرح صادرات نفت آن به اندازه کافی براساس تجربه های سال های قبل مقاوم شده باشند و روسیه و چین نیز در کنار ایران باقی بمانند، ممکن است شاهد سال‌ها درگیری سطح پایین باشیم که برای جناح‌های سخت‌گیر آمریکایی و اسرائیلی خوشایند است.
با این وجود یک مهلت برای مذاکرات با ایران وجود دارد: ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، زمانی برای لغو کامل قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران. این بازه زمانی آخرین فرصت برای قدرت‌های جهانی برای بازگشت به تمام تحریم‌هایی که در توافق هسته‌ای ایران لغو شده بودند به حساب می آید.
نویسنده این مطلب در پایان با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران نیز در برابر طرح موضوعات غیرهسته ای از سوی طرف آمریکایی در هرگونه مذاکرات دست خود را برای اقدام به مثل باز می بیند می نویسد: اگر ایالات متحده بخواهد دامنه توافق هسته‌ای جدیدی را برای آنکه توانمندی موشکی یا سیاست خارجی ایران را هم در منطقه شامل شود، توسعه دهدایران ممکن است محدودیت‌های مشابهی برای کشورهای دیگر در منطقه پیشنهاد دهد و سپس خواستار آن شود که توافق به یک معاهده تبدیل شود تا دولت‌های آینده ایالات متحده خود را ناگزیر از اجرای آن بدانند.
در حال حاضر ساختار سیاسی آمریکا و پیروان رسانه‌ای آن تنها یک استراتژی دارند؛ تحریم‌های بیشتر. آنها برای تعامل صلح‌آمیز با ایران آمادگی ندارند. با اینهمه اگر دو طرف واقع‌بین باشند، مخالفان توافق در داخل هر دو کشور را توجیه کنند ممکن است فشار حداکثری که بیشتر یک شعار است و نه یک استراتژی جای خود را به فرصتی برای مذاکره بدهد.
نظر شما